Summary
Samenvatting Biologie HAVO 5 - Hoofdstuk 11, gezondheid
- Course
- Level
Een duidelijke, goede samenvatting van hoofdstuk 11 als voorbereiding op de toets. Het boek wat gebruikt is, is 'Nectar 5 Havo, 3e editie'.
[Show more]
Seller
Follow
floregeijsberts
Content preview
Hoofdstuk 11, gezondheidParagraaf 1, gezondheidsproblemen voorkomen
Door kou: stroomt er minder bloed door je bloedvaten in je huid.
Vetlaag: helpt tegen afkoeling.
Je huid bestaat uit meerdere lagen:
Opperhuid
Lederhuid
Onderhuids bindweefsel
1. De opperhuid:
De opperhuid bestaat uit drie lagen:
Dode hoornlaag= de buitenste laag van je huid. Deze laag geeft een dubbele
beschermlaag. Deze laag gaat vochtverlies tegen en voorkomt het binnendringen
van bacteriën en virussen.
Levende cellen
Kiemlaag= de onderste laag van de opperhuid. Als je in de zon komt, gaan
pigmentvormende cellen in de kiemlaag meer pigment vormen en dit geeft je huid
een bruine kleur.
Het pigment werkt als een uv-filter. Door uv gaat de delingsactiviteit van de andere
cellen in de kiemlaag omhoog. De dikkere huid beschermt het DNA in je kiemcellen tegen
de mutagene werking van het uv-licht. Als je te veel in de zon zit voordat je huid zich
heeft aangepast, dan verbrand je.
1. De lederhuid:
Lederhuid= het binnenste deel van de huid.
In de lederhuid zitten zintuigen, bloedvaten, talgklieren, zweetklieren, haarzakjes en
haarspieren.
1. Het onderhuids bindweefsel:
In het onderhuids bindweefsel zitten vet, bloedvaten en zenuwen.
Je koelt af door: het wijder maken van de bloedvaatjes in de huid en door zweten.
Je houdt warmte vast doordat: de bloedvaatjes in de huid nauwer worden en door het vet
in de lederhuid. Als je gaat rillen ontstaat er ook extra warmte.
Een tekenbeet dringt door de hoornlaag heen. Het kan een probleem veroorzaken,
wanneer er vanuit de speekselklieren of maaginhoud van een teek een bacterie (Borrelia
, burgdorferi) in de bloedvaten van de lederhuid komt. Dan is de ziekteverwekker je
lichaam binnengedrongen. Deze bacterie kan de ziekte van Lyme veroorzaken.
Infectie= besmetting
Niet alle teken zijn besmet met de bacterie. Je hebt 99% kans dat je niet besmet raakt
met de bacterie of dat je afweersysteem het tegenhoudt.
Als de bacterie wél het lichaam binnen is gedrongen, kunnen hoofdpijn, flauwvallen,
gewrichtspijn, verlammingsverschijnselen en zelfs hartklachten het gevolg zijn.
Na gemiddeld 17 dagen ontstaat er bij besmetting een rode kring op de huid. Ook kun je
je grieperig voelen. Sommige merken eerst helemaal niks. Je kunt bij de huisarts je bloed
onderzoeken op de ziekte van Lyme en die kan je antibiotica voorschrijven.
Veel factoren beïnvloeden je gezondheid.
Voorbeelden van factoren die de kans op gezondheidsproblemen vergroten zijn; nicotine,
te veel alcohol, te weinig beweging en ongezond voedsel.
Het duurt vaak jaren voordat er een gezondheidsprobleem ontstaat. Dat maakt het
bepalen van een goede leefstijl lastig.
leefstijl= manier van leven.
Ook erfelijke factoren hebben ook veel invloed op je gezondheid.
Erfelijke factoren= berusten op informatie in je genen.
Je kunt erfelijke aandoeningen niet veranderen, maar je kunt de kans op die
aandoeningen wel voorkomen door een goede en gezonde leefstijl aan te houden. Je kunt
regelmatig controles laten doen, een juiste behandeling of een gezond dieet volgen.
Sommige baby’s hebben een aangeboren afwijking.
↓
Die kunnen ontstaan door erfelijke factoren, of problemen tijdens de zwangerschap of de
geboorte.
Ook omgevingsfactoren spelen een rol. Als er bijvoorbeeld een griep heerst is er kans
dat je besmet raakt en dat ligt er niet aan of je wel of geen gezonde leefstijl hebt.
WHO= Wereldgezondheidsorganisatie
↓
Zij hebben in 1948 een definitie van gezondheid gemaakt, namelijk:
Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.
Paragraaf 2, barrières en antistoffen
Als er straatvuil in een wond komt, is er een grote kans dat hij besmet is met
tetanusbacteriën.
Tetanusbacteriën (Clostridium tetani)= bacteriën die goed gedijen in de anaerobe
omgeving van een kleine diepe wond. (komt vooral in het darmkanaal van paarden voor).
Anaerobe= zonder dat er zuurstof plaatsvindt.
Het gif dat de bacterie maakt zorgt in eerste instantie vaak voor hoofdpijn en stijve
kaakspieren. Later verkrampen alle spieren, dus ook de hartspier en ademhalingsspieren.
Mensen zonder voldoende vaccinaties hebben zelfs bij een grote behandeling kans om
eraan te sterven. Nu sterft bijna niemand in Nederland meer aan tetanus door het
vaccinatieprogramma.
Bij twijfel of iemand voldoende gevaccineerd is kan de huisarts een tetanusprik geven.
Hiermee injecteert hij antistoffen tegen het gif dat de bacterie maakt, in combinatie
van een antibiotica kuur.
Antistoffen= stoffen die gifstoffen of ziekteverwekker onschadelijk maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller floregeijsberts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now