Summary
Samenvatting Biologie HAVO 5 - Hoofdstuk 12, transport
- Course
- Level
Een duidelijke, goede samenvatting van hoofdstuk 12 als voorbereiding op de toets. Het boek wat gebruikt is, is 'Nectar 5 Havo, 3e editie'.
[Show more]
Seller
Follow
floregeijsberts
Content preview
Hoofdstuk 12, transportParagraaf 1, hart
Je organen hebben voortdurend zuurstof nodig om goed te blijven werken. Daarom is de
aanvoer van zuurstofrijk bloed van levensbelang.
Die aanvoer gebeurt door het hart, dat het bloed rondpompt.
Hart= een holle spier met een linker- en een rechterhelft die volledig van elkaar
gescheiden zijn.
Bij elke samentrekking (hartslag) pompt elke harthelft zo’n 70 mL bloed weg.
slagvolume= de hoeveelheid bloed die per hartslag een harthelft verlaat.
De linker harthelft pompt zuurstofrijk bloed naar de weefsels en organen, de rechter
harthelft pompt zuurstofarm bloed naar de longen.
Na elke samentrekking ontspant de hartspier en vult het hart zich opnieuw met bloed.
Om vervolgens weer samen te trekken en een nieuwe hoeveelheid bloed weg te
pompen.
hartslagfrequentie= het aantal hartslagen per minuut.
hartminuutvolume= bepaalt hoeveel bloed er rond gaat en dus hoeveel zuurstof en
naar de spieren gaat. Je hartminuutvolume bereken je per harthelft per minuut. (gezond
hart= 5 Liter)
AED= bestaat uit een microprocessor met een accu. De AED registreert de
onregelmatige samentrekkingen van het hart en geeft een elektrische schok af, waardoor
het hart heel kort helemaal stopt met pompen. Daardoor krijgt het hart de kans om het
hartritme te herstellen. Na de ‘pauze’ start het hart weer met regelen van de hartslag.
hartinfarct= door een vernauwing in een kransslagader die de hartspier van bloed
voorziet, krijgt een deel van de hartspier onvoldoende zuurstof en werkt dan niet goed
meer of sterft af.
boezems= vangen bloed op vanuit de grote aders.
sinusknoop= een onderdeel van het prikkelgeleidingssysteem van het hart. Deze cellen
regelen de snelheid waarmee het hart klopt.
↓
Het is een groep speciale spiercellen die elektrische stroom afgeeft aan de spiervezels
van de rechterboezem. Door die elektrische stroom trekken de spiervezels van de
boezems samen.
Het prikkelgeleidingssysteem leidt de stroom verder via een tweede groep speciale
cellen, de AV-knoop, naar de onderkant van de kamers.
AV-knoop= zit tussen de boezems en de kamers in. Hij geeft de prikkel pas door als de
boezems de tijd hebben gehad om samen te trekken, waardoor het bloed de kamers
binnen stroomt.
kamers= trekken vanaf het hartpunt naar boven toe samen en pompen het bloed de
slagaders in.
De elektrische prikkel waardoor het hart samentrekt is niet te meten aan de buitenkant
van het lichaam.
De elektrische stroom die ontstaat door het samentrekken en ontspannen van het hart is
wel te meten
Elektroden op de huid vangen de stroom op en apparatuur maakt er een ecg
(elektrocardiogram) van.
Het samentrekken van de boezems levert de P-top van het ecg.
Het krachtig samentrekken van de kamerwanden levert het grote QRS-complex.
Als beide kamers zich ontspannen levert dat de T-top.
Als beide boezems zich ontspannen levert dat wel een top op maar die zie je niet, omdat
die samenvalt met het QRS-complex.
, Een arts kan uit de hoogte van de toppen en de afstanden tussen twee toppen aflezen op
het hart goed functioneert.
kransslagader= een bloedvat die de hartspier voorziet van zuurstof. Het zijn de eerste
zijtakken van de aorta.
kransader= vervoeren het zuurstofarme bloed weer af naar de rechter boezem, waar
het vlak boven de hartkleppen binnenkomt.
Een kransslagader kan vernauwd raken door vetachtige stoffen die een aanslag (plaque)
vormen aan de binnenkant van het bloedvat.
Een dotterbehandeling; kan de vernauwde kransslagader weer wijder maken door een
kleine ballon op te blazen. Als het niet lukt kunnen de artsen besluiten om een
bypassoperatie uit te voeren. Dan gebruiken ze een stukje beenader om een nieuwe
verbinding te maken tussen de aorta en de kransslagader.
Een hartinfarct kan ontstaan wanneer een klein bloedpropje kan vast komt te zitten in de
kransslagader en de hem helemaal afsluit.
bovenste holle ader; voert het bloed aan dat uit armen en hoofd komt.
vulfase= wanneer al het bloed zich verzamelt in de rechterboezem. Het is dan
zuurstofarm en bevat veel CO2.
hartkleppen= sterke vliezen tussen de boezem en kamer.
Dankzij sterke peesdraden kunnen de hartkleppen maar in één richting open gaan:
wanneer het bloed van de boezem naar de kamer stroomt. Dan trekt de kamer samen en
gaan de hartkleppen dicht.
pompfase= het bloed gaat van de rechterboezem naar de rechterkamer en dan is hij
klaar om samen te trekken. het samentrekken heet dan de pompfase.
Dan wordt het bloed de longslagader in geperst. De longslagader splitst zich op in de een
tak voor de linkerlong en eentje voor de rechterlong.
In de longen geeft het bloed CO2 af en neemt het O2 op.
Vanaf elke long vervoeren aders het zuurstofrijke bloed naar het hart.
De longaders monden uit in de linkerboezem en die pompt het bloed via de hartkleppen
van de linker harthelft naar de linkerkamer.
In de pompfase: perst de linker kamer het zuurstofrijke bloed de aorta in.
De vul- en pompfase van beide harthelften gebeuren tegelijkertijd.
slagaderkleppen= zitten aan het begin van de longslagader en de aorta en verhinderen
dat het bloed vanuit de slagaders terugstroomt naar de kamers.
Tijdens de verschillende fasen van één hartslag gaan de hartkleppen en slagaderkleppen
beurtelings open en dicht. Alle kleppen openen en sluiten door verschil in bloeddruk.
Een hogere bloeddruk vóór de kleppen; duwt de kleppen open.
Een hogere bloeddruk achter de kleppen; sluit de kleppen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller floregeijsberts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now