Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Dit is een samenvatting van de Kenmerkende Aspecten die horen bij Tijdvak 2. Ook is het een samenvatting van hoofdstuk 2 van het boek 'de Geschiedeniswerkplaats, een historisch overzicht'. Alle belangrijke woorden en begrippen staan dik gedrukt, waardoor je makkelijker kan leren!
1. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over het burgerschap
en de politiek in de Griekse stadsstaat
De Griekse cultuur van de klassieke oudheid wordt ook wel de bakermat van de westerse
beschaving genoemd. Net als andere volkeren hadden de oude Grieken een mythologisch
wereldbeeld en verklaarde ze de wereld met godenverhalen. De meeste grieken bleven
daarin geloven, maar in de 6e eeuw v.C ontwikkelde filosofen een rationaal-
wetenschappelijke manier van denken. Ze probeerde alles met het verstand te verklaren.
Belangrijke filosofen waren Socrates, Plato en Aristoteles. Plato’s filosofie wordt idealisme
genoemd, alles is vergankelijk en veranderlijk. Een ander voorbeeld is dat over goed en fout.
Een rechtvaardige daad is rechtvaardig omdat hij een afspiegeling is van het idee
rechtvaardigheid.
De Grieken leefden niet in een groot rijk, maar in een onafhankelijke poleis, ofwel stadstaat.
Elke polis had een eigen bestuur, een eigen leger en eigen wetten. Veel stadstaten waren
begonnen als monarchie, en waren later een aristocratie of oligarchie geworden. Sommige
werden een tirannie doordat een aristocraat de macht greep. De meeste polissen hadden
een volksvergadering waarbij gestemd kon worden. In Athene kreeg de volksvergadering als
eerste de hoogste macht, hiermee werd Athene de eerste democratie.
Niet alle Grieken vonden de democratie het beste politieke systeem, vooral de grote
filosofen hadden er moeite mee. Onder leiding van Sparta voerde een aantal Griekse
aristocratieën tientallen jaren de oorlog tegen Athene en zijn bondgenoten. Toch hield de
Atheense democratie nog stand voor 200 jaar.
2. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa
verspreidde
Net als veel stadstaten was Rome eerst een monarchie, maar rond 500 v.C verjoegen de
Romeinen hun laatste koning en stichtten een republiek. Rome werd toen een aristocratie
die volksvergaderingen hadden, maar de macht lag ook bij de Senaat, een vergadering van
de rijkste en voornaamste families. In 350 v.C begonnen de Romeinen een lange reeks
oorlogen te voeren met grote delen van Italië. Deze wonnen ze, en na 264 v.C begonnen ze
ook met de expansie buiten Europa. Om andere landen te kunnen verslaan bouwde ze een
oorlogsvloot om te winnen. In 200 v.C begon Rome veroveringsoorlogen in het oosten.
Succesvolle legeraanvoerders werden door de veroveringen machtig. Tussen de generaals
braken burgeroorlogen uit, waaruit na tientallen jaren vechten Julius Ceasar naar voren
kwam. Nadat hij werd doodgestoken door zijn senaat, kwam Octavianus aan de macht. Hij
eindigde de republiek en stichtte een keizerrijk. Er begonnen twee eeuwen aan romeinse
vrede, ookwel de Pax Romana. Ze waren in staat om een wereldrijk te stichten doordat ze
voor tegenstanders meedogenloos waren. Toch respecteerde ze ook godsdienst en cultuur
van andere volkeren en gaven hun de kans om mee te profiteren van de Romeinse welvaart
en cultuur.
Toen de Romeinen Griekenland veroverde, had de Griekse cultuur zich al verspreid naar
Egypte en West-Azië. Door de verovering van Griekenland ontstond er een mengcultuur. De
Romeinen waren namelijk erg onder de indruk van de Griekse cultuur en namen veel dingen
over, met name op het gebied van wetenschap, filosofie, kunst en bouwstijlen. De Grieks-
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juffrouwannemijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
