HUISVESTING EN
BIOVEILIGHEID
D. Maes, F. Van Immerseel, J. Dewulf
Kato Stepman – academiejaar ’21-‘22
,
, Deel 1: Stalklimaatbeheersing
Dierenhuisvesting
- Historiek: pluimvee > varken > rund à worden ook het meest intensief gehouden,
laatste jaren ook meer aandacht voor paard en de kleine huisdieren
- 4 invalshoeken: de 4 E’s
® Economisch: energieverbruik, prestaties dieren (groei, melk, aantal eieren), …
® Ecologisch: emissies, inplanting van de stal in de omgeving, …
® Ergonomisch (arbeidsgemak)
® Ethologisch, inclusief diergezondheid à voldoen aan de gedragingen van de
dieren, minimale behoeften zeker bedekken
à Meestal niet onafhankelijk van elkaar, regelgeving
- Dierenarts
® Relatie met diergezondheid & dierenwelzijn
® Wetgeving kennen à vooral naar dierenwelzijn toe
Invloed van huisvesting op het dier
- Infectieziekten
® Ademhalingsaandoeningen
® Mastitis, diarree
® Locomotieproblemen vb kwaliteit van de roosters
® …
- Zoönosen en voedselveiligheid
® Salmonella (hygiëne), antibioticumgebruik, …
- Dierprestaties
® Landbouwhuisdieren: groei, vruchtbaarheid, melkproductie, …
® Sportdieren
- Dierenwelzijn
® Bewegingsvrijheid: kunnen ze goed bewegen? En is dat op een goede vloer?
® Letsels
® Luchtkwaliteit: kan irriterend zijn voor ADH
Relation of ‘five freedoms/ requirements’ to housing à welzijn˜ huisvesting
FREEDOM RELEVANCE OF HOUSING
From hunger and thirst Feed and drinking water installation
From physical and thermal discomfort Stable climate, laying area
From pain, injuries and disease Stable climate, housing conditions
To explore normal behaviour Availability of space, animals of same
species, enrichment
From anxiety and psychical suffering Group allocation, housing conditions
Het is essentieel om goed de omgeving van de dieren te observeren
à For every mistake we make by not knowing, we make 10 mistakes by not looking
à Omgeving kan zeer uiteenlopend zijn
, Hoofdstuk 1: fysische elementen van de massa- en
energiebalans in de stal
Stallucht
Lucht: 78% stikstof, 21% zuurstof, 0-7% waterdamp, 0,03% CO2 + sporen edelgassen
Stallucht: idem + stalgassen, stof
Karakteristieken
- Vochtigheid
- Temperatuur
- Soortelijk gewicht – volume
- Enthalpie of energie-inhoud
Luchtvochtigheid
Absolute vochtigheid = massa (g) waterdamp per massa (kg) droge lucht
Relatieve vochtigheid à % (0-100) à vaker
- Hoeveelheid waterdamp die lucht bevat in vergelijking met maximum hoeveelheid
waterdamp die lucht kan bevatten
- Max. hoeveelheid ~ temperatuur:
® Bij 5°C à 5 g/kg à 5/5 = 100% verzadigd
® Bij 30°C à 30 g/kg à 5/30 = 17% verzadigd
- Maat voor drogend vermogen of kans op condensatie
Luchtvochtigheid en temperatuur
Hoe hoger de temperatuur, hoe
meer absolute vochtigheid er
aanwezig kan zijn
Hoge verzadiging à opwarmen à
minder verzadigd
,Verloop van relatieve (links) en absolute vochtigheid (rechts) tijdens de verschillende
maanden van het jaar (ter illustratie)
dus niet denken dat de lucht in de
zomer droog is
Soorten gewicht vochtige lucht
- Vochtige lucht: lichter dan drogere lucht (contra-intuïtief)
- Warme lucht: duidelijk lichter dan koude lucht
- Bovenaan stal:
® Warme en vochtige lucht
® Soms condens: vochtig, koude dakoppervlakken (bv lichtdoorlatende platen)
- Soortelijk gewicht = 1/soortelijk volume
- 1m3 droge lucht = +/- 1,2 kg
Enthalpie of energie-inhoud van vochtige lucht
Lucht: combinatie van:
- Droge lucht (zonder waterdamp)
- Waterdamp
Energie-inhoud: combinatie van:
- Voelbare (sensibele) warmte à worden we gewaar
- Verborgen (latente) warmte à warm water dat wordt omgezet naar damp (energie!)
Enthalpie (h) vochtige lucht (niet vanbuiten leren, gaat hij niet vragen)
Omzetting water à waterdamp: kost warmte!
, Principe evaporatieve koeling (adiabatisch bevochtigen)
Water onder nevelvorm mengen met lucht à verdampt tot waterdamp
Verdamping onttrekt warmte aan omgeving à temperatuur daalt (2500 kJ om 1 liter water
om te zetten in damp)
à Dus gaan naar een koelere, vochtigere lucht
à Lucht voelt kouder aan maar is wel vochtiger, vooral effectief wanneer initiële lucht lage
RV heeft
à Kan het verschil maken tussen hittestress, of geen hitte-stress (en alle negatieve effecten
die daarmee gepaard gaan
- Lucht door lamellenbord thv inlaat
(energie-neutraal)
- Water wordt verneveld in lamellen
- Binnenkomende lucht frisser,
maar vochtiger
Evaporatieve koeling en energie-inhoud lucht
Energie-inhoud voor en na het
koelen is hetzelfde
Binnen: 20/80 door meer
vocht (latente warmte)
Cooldownsysteem bij melkvee (gelijkaardig principe)
- Verneveling van water in de stal à vermindert gevolgen van hittestress
® Temperatuur: 5-7°C lager
® Relatieve vochtigheid: + 5-10%
- In combinatie met gebruik ventilatoren à zodat de extra hoeveelheid vocht weg
geventileerd kan worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vetstudent16. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.79. You're not tied to anything after your purchase.