Summary
Samenvatting Hoorcolleges + werkgroepopdrachten Encyclopedie Criminologie
- Course
- Institution
Hoorcollege powerpoint met aantekeningen per week. Ook de vragen per week zijn uitgebreid uitgewerkt.
[Show more]
Seller
Follow
maartjelindeboom7
Reviews received
Content preview
Encyclopedie CriminologieWeek 1: Wat is recht?
Hoorcollege
Rode draad cursus
Spanning tussen ‘instrumentaliteit’ en ‘rechtsbescherming’: als we door middel van
juridische maatregelen problemen in de samenleving willen oplossen, lopen we soms
tegen morele of feitelijke grenzen aan
Uitgangspunt van mens als een verantwoordelijk persoon, stelt grenzen aan het recht
als beleidsinstrument
Voorbeeld 1: toeslagenaffaire
- Efficiënt: instrumentaliteit
- Individuele situatie: rechtsbescherming
Hardheidsclausule: kijken naar de individuele situatie
Voorbeeld 2: D.S. Abrams, ‘The imprisoner’s dilemma’ (2013)
Probleem: straf is niet proportioneel bij robbery, systeem is dan niet eerlijk
1
,Wat is recht?
Aan tekst Fuller ligt een schema ten grondslag: 3 basisfuncties v/h recht:
1. Rechtszekerheid
- Sociale vrede (orde), handhaven status quo
- Dwang: geweldsmonopolie, verbod eigenrichting
- Duidelijke wetten en betrouwbare rechters
2. Rechtvaardigheid
- Een gelijke mate van zorg en respect
- Kaders voor emancipatie: vrijheid, gelijkheid en broederschap
- Rechtvaardige wetten en wijze rechters
3. Doelmatigheid
- Maatschappelijk nut
- Sturing door middel van prikkels
- Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
Hulpvraag: bij welke basisfunctie leg je het accent?
Drie stromingen gekoppeld aan de basisfuncties
1 Rechtspositivisme (rechtszekerheid)
Recht is wat in de rechtsbronnen staat
Met behulp van de rechtsbronnen kunnen we identificeren wat geldend recht
is
Kan geldend recht onwenselijk of immoreel zijn? Ja
Rechters moeten voorspelbaar zijn; blijven in de regel dicht bij de letter van
de wet
2 A. Natuurrecht (rechtvaardigheid)
Recht is wat in overeenstemming is met wat onveranderlijk goed en
rechtvaardig is
Een wet die strijdig is met fundamentele eisen van gerechtigheid is geen
geldend recht
Een juridische beslissing is ook een normatieve beslissing
Moraal is onveranderlijk (verschil met constructivisme)
2 B. Constructivisme (rechtvaardigheid)
Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat; ook achterliggende waarden,
idealen en beginselen behoren tot het geldende recht
Recht is een dynamisch fenomeen; de idealen van de samenleving ontvouwen
zich in het recht
Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling; zij kijken niet alleen
naar de letter van de wet, maar ook naar achterliggende doelen
Moraal en ethiek is iets dynamisch
2
, 3 Juridisch pragmatisme (doelmatigheid)
Recht is wat rechters en andere juridische ambtsdragers doen (op basis van
hun gezond verstand), wat zij onder specifieke omstandigheden nuttig voor
de samenleving vinden
Rechters gebruiken de wet vooral als een hulpmiddel om een sociaal en
maatschappelijk wenselijk antwoord te kunnen geven, niet als een doel op
zich
Kritiek commissie
Die rechters hebben alleen maar gekeken naar de woorden van de wet, maar niet meer naar
de achterliggende waarden en de rechtsbescherming. Het is te rechts positivistisch.
Aan de andere kant, moeten rechters ook weer niet te veel van de wet afwijken. Dan is er
gevaar voor willekeur.
3
, Ideologie
Kenmerken ideologie
Systeem van met elkaar samenhangende ideeën, inzichten, waarden
Groepen mensen begrijpen zichzelf en hun positie in de samenleving aan de hand
van dit systeem van ideeën
Sommige inzichten/begrippen binnen dit systeem zijn pertinent onjuist/vertekening
van de wereld (etc.)
Ideologie heeft verborgen functies
Ideologie = een systeem van concepten, overtuigingen en waarden dat kenmerkend is voor
een sociale klasse (of misschien voor een andere sociale groep, misschien zelfs voor een hele
samenleving), en in termen waarvan de leden van die klasse (enz.) hun eigen positie in en
relatie tot hun sociale omgeving en de wereld als geheel begrijpen, en hun acties uitleggen,
evalueren en rechtvaardigen, en vooral de activiteiten en het beleid die kenmerkend zijn
voor hun klas (enz.)
Denken in termen van dit systeem verenigt en versterkt die klasse en helpt haar in
stand te houden en haar belangen te bevorderen
Dit systeem wordt bepaald door het sociale bestaan van de klasse
Het is over het algemeen niet opzettelijk uitgevonden of overgenomen (hoewel het
welbewust kan worden bevorderd en gepropageerd)
Ten minste enkele van de overtuigingen en concepten in het systeem zijn onjuist,
vervormd of verdraaid, en ten minste enkele van de activiteiten die worden
ondersteund en geleid door de ideologie hebben een andere functie dan die, in de
ideologie, worden beschouwd als te hebben
Marx, Pareto, Sorel en Mannheim
Voorbeeld: Venetië als vredestichter
- In de Sala del Maggior Consiglio (Zaal van de Grote Raad) wordt Venetië voorgesteld
als vredestichter/als neutrale partij/mediator
- Vanuit historisch oogpunt = flauwekul; Venetië vaak ook agressor
- Functie van deze voorstelling van zaken is dat Venetië de rol van
vredestichter/neutrale partij/mediator in de wereld ambieerde
- Dus dat idee vormt een soort ideologie (zelfbeeld van wie Venetianen nou zijn)
Voorbeeld: American Dream
- Wat houdt de American Dream in: je kan op het allerhoogste niveau komen als je zelf
maar je handen uit de mouwen steekt. Amerika geeft je dan de mogelijkheid om
jezelf omhoog te werken
- Ideologisch, want achterliggende functie: degene die alles al hebben, hoeven niet te
veel in te leveren
Toeslagenaffaire
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maartjelindeboom7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now