,Onderdeel 1
Casus
De heer Hansen heeft de ziekte van Alzheimer. Hij is 63 jaar. De ziekte is drie jaar geleden
bij hem vastgesteld. De eerste jaren na de diagnose vielen de symptomen nog mee. Sinds
een half jaar gaat het echter slechter met hem. Hij is vergeetachtiger en soms
gedesoriënteerd. Hij kan zichzelf niet meer goed verzorgen en hij is af en toe agressief. De
echtgenote van de heer wil al langer dat er hulp voor de heer komt, zij heeft dit al een aantal
keer met de heer besproken, maar hij wil hier niets van weten. Hij wil ook niet naar de
huisarts luisteren omdat hij bang is dat hij dan 'weggestopt' zal worden in een verpleeghuis.
Deze eigenwijsheid is niet zozeer het gevolg van de Alzheimer, de heer is altijd als erg op
zichzelf geweest en heeft nooit hulp van anderen gevraagd. Mevrouw Hansen vindt opname
zeker nog niet nodig, maar ze zou het wel fijn vinden als ze hulp zou krijgen bij de zorg van
haar man en ze zou af en toe een paar uurtjes voor zichzelf willen hebben omdat ze haar
man eigenlijk niet alleen thuis durft te laten. Daarnaast zou het voor haar een opluchting zijn
als zaken rondom wilsbekwaamheid en het testament vastgelegd worden.
U kent de heer omdat u een keer bij hem thuis geweest bent vlak nadat de diagnose was
gesteld. U bent nu door de huisarts benaderd om een gesprek met hem aan te gaan.
Vraag 1
a. Geef een korte beschrijving van de begrippen overdracht en tegenoverdracht.
- Overdracht: behoeften, gevoelens c.q. (onverwerkte) ervaringen van de cliënt
die worden geprojecteerd (overdragen) op de hulpverlener. Deze gevoelens
kunnen zowel een negatieve als positieve invloed op de hulpverlening
hebben. De gevoelens en gedachten die de cliënt tegenover mensen in zijn
verleden koesterde, worden (vaak onbewust) overgedragen op de
hulpverlener. (Agogiek voor gezondheidzorg en verpleegkunde, 2005)
- Tegenoverdracht: behoeften, gevoelens c.q. (onverwerkte) ervaringen van de
hulpverlener die worden geprojecteerd (overgedragen) op de cliënt. Deze
gevoelens kunnen zowel een negatieve als positieve invloed op de
hulpverlening hebben. (Agogiek voor gezondheidzorg en verpleegkunde,
2005)
b. Waarom is het belangrijk dat u dit herkent in de relatie met de patiënt?
- Het is van belang dat de hulpverlener zijn eigen gevoelens en verlangens
erkent en bewerkt (er afstand van neemt) zodat ze niet ongecontroleerd het
functionele karakter van de hulp - in het belang van de cliënt - ondermijnen.
Verantwoordelijke hulpverlening verlangt beheerste betrokkenheid. (Agogiek
voor gezondheidzorg en verpleegkunde, 2005)
c. Geef een voorbeeld van hoe het gesprek tussen dhr. Hansen en u zich kan
ontwikkelen, zodat er sprake is van overdracht en tegenoverdracht.
15
, - Tijdens het gesprek kan dhr. agressief en eigenwijs reageren op de hulp die
hem geboden wordt. Dhr. is altijd erg op zichzelf geweest en heeft nooit hulp
gevraagd aan andere (overdracht). Het gesprek kan een positieve wending
nemen door als verpleegkundige empathie te tonen. Erkennen dat hulp
vragen en accepteren moeilijk is. Omdat de verpleegkundige dit zelf ook lastig
vindt (tegenoverdracht).
Vraag 2
a. Wat wordt in het kader van de therapeutische relatie bedoeld met echtheid?
- De hulpverlener is echt als hij congruent is, als zijn innerlijke belevingswereld
en zijn uiterlijk gedrag met elkaar in overeenstemming zijn. Binnen- en
buitenkant behoren in elkaars verlengde te liggen. Woorden en daden dienen
elkaar te ondersteunen in plaats van te ondermijnen of tegen te spreken.
(Agogiek voor gezondheidzorg en verpleegkunde, 2005)
b. Waarom moet u goed op uzelf kunnen reflecteren om echtheid te vertonen in de
hulpverleningsrelatie?
- Patiënten en naasten kunnen goed aanvoelen wanneer het gedrag echt of
niet echt is. Wanneer er niet echt gedrag is zal de patiënt weerstand bieden.
Patiënten zullen zich gehoord voelen wanneer de hulpverlener echtheid toont,
zowel verbaal als non verbaal. Het is goed om hier zelf op te blijven
reflecteren om de hulpverleningsrelatie goed te laten verlopen. (Agogiek voor
gezondheidzorg en verpleegkunde, 2005)
c. Wat wordt in het kader van de therapeutische relatie bedoeld met respect?
- Met de respectvolle benadering van de cliënt wordt de gelijkwaardigheid van
beide
- partijen benadrukt; het serieus nemen van de gedachten, gevoelens en
ervaringen van de cliënt. (Agogiek voor gezondheidzorg en verpleegkunde,
2005)
d. Wat heeft over- of onderschatten van een patiënt te maken met het begrip respect?
Leg dit uit met behulp van de casus van de heer Hansen.
- Wanneer er sprake is van over- of onderschatten wordt iemand niet in zijn of
haar waarde gelaten. In de hulpverleners relatie wordt er dan niet goed
gekeken naar wat de patiënt kan. Bij dhr. Hansen zou een permanente
opname plek het onderschatten zijn het zelfmanagement. Zonder enige vorm
van hulp in de thuissituatie wordt het zelfmanagement van dhr. overschat
e. Wat wordt in het kader van de therapeutische relatie bedoeld met empathie?
- Kortweg wordt onder empathie ‘inlevingsvermogen’ verstaan, de poging van
de helper zich ter plekke te verplaatsen in de ervarings- en belevingswereld
van de cliënt. Bij wijze van spreken in de schoenen van de ander proberen te
staan om eerst de actuele gevoelens van de ander te kunnen ‘verstaan’ en
vervolgens de cliënt te laten ervaren dat hij (de helper) die gevoelens -
inclusief de problemen - begrijpt. (Agogiek voor gezondheidzorg en
verpleegkunde, 2005)
15
, f. Wat hebben de begrippen afstand en nabijheid met empathie te maken?
- Optimale hulpverlening verlangt van de hulpverlener een maximale nabijheid
met behoud van distantie (professionele afstand). (Agogiek voor
gezondheidzorg en verpleegkunde, 2005). Een proffesionele hulpverleners
relatie verlangt nabijheid d.m.v. echtheid, respect en empathie. Wel dient
afstand behouden te worden om niet te persoonlijk betrokken te worden bij de
casus dat het zorgverlening in het geding komt.
15
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller christineberkel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.