Summary
Samenvatting Parlementaire democratie 4 Havo
- Course
- Level
dit is een samenvatting van het hoofdstuk Parlementaire Democratie maatschappijleer. Havo 4
[Show more]
Seller
Follow
imanechtatou1
Content preview
MAATSCHAPPIJLEER SAMENVATTING SE IMANEHoofdstuk 1
Paragraaf 1 - Waarom maatschappijleer?
We spreken over een maatschappelijk probleem als:
• Het gevolgen heeft voor grote groepen in de samenleving.
• Mensen tegengestelde opvattingen hebben over de oorzaken en mogelijke oplossingen.
• Het veel aandacht krijgt in de media.
• Het alleen gemeenschappelijk kan worden opgelost, waardoor de overheid zich er mee
bezig moet houden.
Uitstoot van Co2, opvang van vluchtelingen, fileprobleem en werkloosheid zijn problemen waar
grote groepen mensen bij betrokken zijn. Er moet altijd rekening worden gehouden met
tegengestelde belangen en tegengestelde normen en waarden:
• Politieke visie: Om het fileprobleem op te lossen willen automobilisten graag meer en
bredere snelwegen, maar milieuactivisten willen juist goedkoper openbaar vervoer.
• Geloofs of levensovertuiging: Gelovige mensen hebben vaak andere meningen over
bijvoorbeeld abortus en euthanasie dan mensen die niet gelovig zijn.
• Maatschappelijke positie: Een werkgever wil het liefst zo min mogelijk premies betalen,
terwijl iemand zonder werk belang heeft bij een goede uitkering.
Om een maatschappelijk probleem aan te pakken, zijn vaak nieuwe regels en wetten nodig of
een aanpassing aan bepaalde regels. Daarmee is het meteen een politiek probleem: Gekozen
politici moeten de oplossingen bedenken. Politici zoals ministers en Tweede Kamerleden maken
bij allerlei kwesties een afweging en kiezen voor een bepaalde oplossing. In veel gevallen is dat
een compromis: Een oplossing waarbij alle partijen een beetje moeten toegeven.
Dilemma: Een lastige keuze uit twee dingen die allebei voordelen of juist nadelen hebben. We
bestuderen onze samenleving met vier thema’s:
• Rechtsstaat: In Nederland zijn alle burgers en de overheid gebonden aan de regels van
de wet. We leggen uit hoe de rechtsstaat werkt en hoe de overheid haar burgers
beschermt. De overheid pakt criminaliteit aan, daarbij komen ook dilemma´s aan de
orde, bijv of de politie willekeurig telefoons mag afluisteren om voor meer veiligheid te
zorgen of is onze privacy belangrijker? Ook gaan we in op de verhouding tussen
rechtssysteem en ons rechtvaardigheidsgevoel.
• Parlementaire democratie: In een parlementaire democratie beslist de bevolking mee
over wetten en regels.
• Pluriforme samenleving: We noemen Nederland een pluriforme samenleving omdat de
bevolking bestaat uit mensen met verschillende leefwijzen en culturele achtergronden.
Door de jaren heen zijn er mensen van overal van de wereld naar Nederland gekomen,
deze invloeden hebben Nederland veranderd.
• Verzorgingsstaat: In een verzorgingsstaat zorgt de overheid voor haar burgers, bijv goed
onderwijs, goede gezondheidszorg, uitkeringen en huisvesting.
Maatschappelijke problemen hebben nooit met maar één thema te maken.
Hoofdstuk 2
, Paragraaf 1 - Wat is democratie?
Politiek: Het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen. Besluiten van politici hebben
veel invloed op ons leven. Het gaat om zaken die van algemeen belang zijn omdat veel mensen
er nu of later mee te maken krijgen. Dat kan zijn op het gebied van:
• Welvaart, zoals de zorg voor voldoende banen voor jongeren.
• Volksgezondheid, zoals het wegwerken van wachtlijsten in de ziekenhuizen.
• Infrastructuur, zoals aanleg en onderhoud van bruggen, wegen en dijken.
• Onderwijs, zoals het veranderen van de exameneisen voor havo en vwo.
• Buitenlandse betrekkingen, zoals het uitzenden van militairen voor een vredesmissie.
• Openbare orde en veiligheid, zoals het inzetten van meer politieagenten voor de
bestrijding van criminaliteit.
Om dit soort zaken te regelen is geld nodig, daarom betalen wij belasting. Maar daardoor
profiteren we ook van alle voorzieningen. En we beslissen indirect mee over de besteding van
het belastinggeld omdat we de politici kiezen die hierover beslissen. Democratie: Een
bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke
besluitvorming. We hebben ook het referendum: Kiesgerechtigde burgers rechtstreeks mogen
stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel (Europese grondwet &
samenwerkingsverdrag tussen de EU en Oekraïne).
In Nl hebben we een indirecte democratie, het volk neemt niet zelf de beslissingen, maar laat dit
over aan gekozen vertegenwoordigers in het parlement, dat is praktischer want met een kleiner
groepje kom je sneller tot besluiten, en kunnen ze zich verdiepen in onderwerpen. We spreken
ook wel van een parlementaire democratie omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het
parlement vormen. De rechtsstaat met zijn grondrechten vormt het fundament van onze
democratie. Dankzij die grondrechten kun je invloed uitoefenen. Burgers hebben politieke
grondrechten:
• Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en verkozen te worden.
• Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
• Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
Over de politieke besluitvorming staan belangrijke regels in de grondwet:
• De regering en het parlement maken samen de wetten.
• Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met de rechten van
minderheden. Hierdoor kunnen grondrechten niet zomaar worden afgeschaft, ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
• Er is persvrijheid. Journalisten bepalen zelf waar ze over berichten en op welke manier
ze dat doen. Je moet als burger dus invloed kunnen hebben door betrouwbare en
onafhankelijke informatie.
Dictatuur ontstaat vaak na een staatsgreep, kenmerken van een dictatuur zijn:
• Een machtenscheiding ontbreekt, alle macht is in handen van één persoon.
• De grondrechten worden niet gerespecteerd. Burgers hebben geen recht op vrije
meningsuiting en mogen niet protesteren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imanechtatou1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now