Samenvatting fonetiek en fonologie NTK II (Taal- en Letterkunde)
41 views 2 purchases
Course
Nederlandse Taalkunde II (BKULV0AM9B)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Basisbegrippen Fonetiek en Fonologie
Dit document bevat een samenvatting van het onderdeel fonetiek en fonologie binnen het Nederlandse Taalkunde II aan de KULeuven. Taal- en letterkundestudenten zien enkel hoofdstukken 2, 3, 4, 8, 9, 10 en 11 van dit boek, dus dit zijn de enige hoofdstukken die in de samenvatting verwerkt zijn.
Ge...
NTK: fonetiek en fonologie – samenvatting
Fonetiek
Basisbegrippen fonetiek
Productie van spraakgeluid: van hersenen naar spraakorganen
3 componenten
- Luchtstroom (vertrekkend vanuit longen)
- Stemgeving (activiteit ter hoogte van strottenhoofd)
- Articulatie (activiteit in keel-, mond- en neusholte)
Interactie tussen luchtstroom, stemgeving en articulatie
o Zonder luchtstroom geen klanken
o Stemgeving en articulatie logisch onafhankelijk van elkaar
o Stemgeving + articulatie en luchtstroom logisch afhankelijk van elkaar
3 componenten van spraakkanaal
- Strottenhoofd (larynx)/stemspleet (glottis) als ijkpunt
- Sub-: onder
- Supra-: onder
,Sub-laryngale/sub-glottale component: luchtstroom
Pulmonaal/pulmonair (van de longen)
- Ingressieve luchtstroom (naar binnen gaande)
- Egressieve luchtstroom (naar buiten gaande)
o 99% van spraakklanken geproduceerd met behulp van egressief-pulmonische
luchtstroom
Verschillende glottale standen
- A. stemplooien open
, o Gewone ademhaling
o Stemplooien kunnen extra opengezet worden bij hoge inspanning
o Stemplooien kunnen iets meer dicht gaan waardoor wrijving/turbulentie ontstaat
aspiratie (waarneembare effect van wrijving)
- B. stemplooien helemaal dicht
o Geblokkeerde luchtstroom
o Door zwaartekracht wordt longvolume onder druk gezet luchtdruk stijgt
ploffende geluid
Glottale stop
Harde steminzet van klinkers
- C. stemplooien snel en herhaaldelijk open en dicht (fonatiestand)
o Stemgeving/fonatie (phonaton): luchtstroom met voldoende kracht uit longen doen
stromen slijmvliezen aan bovenkant stemplooien aan het trillen brengen
Strotklep/epiglottis
- Sluit luchtpijp af zodat bij slikken geen voedsel in luchtwegen komt
- Epiglottis kan enkel sluiten als spieren strottenhoofd naar boven trekken
- Verslikken: coördinatie tussen epiglottis en larynx loopt mis
- Impact op stemtimbre
Supra-laryngale/supra-glottale component: articulatie
Resonatoren: holtes
- Bepaalt kwaliteit van klank
- Versterking van mooie aspecten en wegfilteren van niet-mooie aspecten
- 3 holtes
o Keelholte (minimale controle, geen grote rol in Nederlands)
Achterwand keel
o Mondholte (meest flexibel)
Onderkraakbeen
Tong
Lippen
o Neusholte (niet te veranderen, speelt mee of niet)
o (sinusholte)
o (voorhoofdsholte)
Bovenste articulatoren
- Zacht verhemelte/velum: kan omhoog getrokken worden
o Scharnierpunt tussen 3 holtes/resonatoren
, o Verschillende trajecten van luchtstroom
A. velum helemaal omhooggetrokken tegen achterwand van keelholte
Neusholte wordt afgesloten en kan alleen door mondholte naar
buiten
Orale klank (gewone klinkers en medeklinkers)
B. velum is omlaag en mondholte afgesloten
Luchtstroom kan alleen door neusholte naar buiten
Nasale klank
C. Velum is omlaag en mondholte is niet afgesloten
Luchtstroom zowel door neusholte en mondholte naar buiten
Genasaliseerde/genasaleerde klank (klinkers van Franse
leenwoorden, bv. timbre)
Onderste articulatoren
- Tong: een van allerbelangrijkste articulatoren
o Niet eenvoudig om verschillende onderdelen duidelijk van elkaar te onderscheiden
o Onderverdelen op basis van tongpositie (in rust) tegenover bovenkant mondholte
Klinkerdiagram (alle klinkers)
Benaming delen van tong gemotiveerd
door vorming van klinkers
o Klinkers worden geproduceerd in centrale stuk van mondholte ter hoogte van
palatum en velum (productie medeklinkers kan helemaal achteraan spraakkanaal
(glottaal) tot helemaal achteraan (labiaal) plaatsvinden)
klinkers
Actieve vs. passieve articulatoren en resonatoren
- Actief: bewust en controleerbaar te bewegen
- Passief: niet bewust te manipuleren
- Manipuleerbaarheid:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frannaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
