Summary
Samenvatting Mens en Gezondheid 2
- Course
- Institution
Samenvatting Mens en Gezondheid 2 (klinische psychologie)
[Show more]
Seller
Followlenagerardts
Content preview
Mens en Gezondheid 2Psychiatrie, een inleiding
Introductie
Psychische stoornis
= Afwijkende emoties, gedachten en gedrag.
Wat is afwijkend gedrag?
Psychopathologie = houdt zich bezig met omschrijven van psychische stoornissen, de
oorzaken en behandeling ervan.
We hebben allemaal op de een of andere manier te maken met een psychische
problemen of stoornissen, ook doordat wij zelf allemaal in meerdere of mindere mate
weleens extreme of onprettige gedachten en gevoelens hebben of vreemde,
onbegrijpelijke reacties of gedrag vertonen.
Psychische problemen en stoornissen hebben (in)direct een grote invloed op de
maatschappij:
- Op jaarbasis lijdt 1/5 tot 1/3 aan een psychische stoornis
- De stoornis heeft ook gevolgen voor familieleden, vrienden en collega’s
- De stoornis heeft ook gevolgen voor degene die de behandelingen betalen via
belastingen, ziektekostenpremies en productieverlies door verzuim of
arbeidsongeschiktheid, enz.
Wanneer ben je nu ‘gestoord’ of ‘afwijkend’?
Symptomen = een klacht, specifieke kenmerken van een psychische stoornis
Bepaalde symptomen moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen, voordat we ze als
afwijkend bij een bepaalde stoornis beschouwen.
Bijvoorbeeld: een patiënt die stemmen hoort, moet deze minstens een maand
horen voordat een behandelaar dit symptoom als passend bij diagnose
‘schizofrenie’ beschouwt.
7/20 geeft aan stemmen te horen. Stemmen horen is geen vaststaand gegeven,
maar tijd- en cultuurgebonden.
Zo interpreteren mensen in diverse delen van de wereld het horen van stemmen
niet als psychisch probleem, maar bv als communicatie van geesten, stemmen
van dierbaren, enz.
Syndroom = ziektebeeld, groep symptomen: een verzameling van steeds tezamen
voorkomende klinische verschijnselen-symptomen. Een dergelijke verzameling klinische
tekenen kan meerdere oorzaken hebben.
Comorbiditeit = de aanwezigheid van een aandoening naast een primaire, centraal
staande ziekte of aandoening.
1
,Hoe noemen en definiëren we afwijkend gedrag?
We zijn allemaal wel eens angstig, druk, vermoeid of somber -> maar is dat afwijkend of
abnormaal?
Als je gespannen bent voor een sollicitatiegesprek of tentamen dan is dat niet zo vreemd.
Als je een dierbare verliest is het begrijpelijk dat je je slecht en/of depressief voelt.
Als je door jouw teleurstelling over het einde van de relatie, jouw ex-partner bedreigt en
lastigvalt, is dat minder vanzelfsprekend.
De groep/context bepaalt of gedrag normaal is. Normaal gedrag kan abnormaal zijn,
maar toch normaal in bepaalde context. Hangt ook af van cultuur. Afrika is normaal als je
stemmen in je hoofd hoort, bij ons is dat raar.
Criteria afwijkend gedrag
Uitzonderlijk: altijd gelukkig, maar opeens heel droevig
Sociaal afwijkend: anderen in gevaar brengt
Foute perceptie of interpretatie van realiteit
Aanzienlijk emotioneel lijden: van de persoon zelf
Ongepast of contraproductief gedrag
Gevaar
Conformisme = vertonen van gedrag ongezond voor persoon zelf. Als je als persoon
bezwijkt onder groepsdruk.
Differentiële diagnostiek = lijst stoornissen afgaan, niet vastpinnen op één ding
Culturele aspecten van afwijkend gedrag
Concepten van gezondheid en ziekte kunnen in verschillende culturen een andere
inhoud en betekenis hebben.
Bv.: indianen maken onderscheid tussen ziekten:
- ‘ziekte van de witte man’ -> ziekten als gevolg van invloeden van buiten
de cultuur (alcoholisme en drugsverslaving)
- ‘indiaanse ziekte’ -> ziekten die ontstaan door een verstoorde relatie met
traditionele stamleven en denken (hulp trad. Genezers, medicijnmannen,
enz. worden ingezet)
Abnormale gedragspatronen kunnen zich in verschillende culturen op verschillende
wijzen uiten.
Bv.: westerlingen ervaren angst in de vorm van bezorgdheid (mogelijke verlies
baan). In Afrika neemt angst de vorm aan van vrees zich niet te kunnen
voortplanten. Deze uiten zich vaak in dromen en klachten over hekserij
Woorden waarmee we psychische stoornissen beschrijven (bv depressie of
geestelijke gezondheid) hebben in verschillende culturen een andere betekenis.
Zien hoe mensen in andere culturen met emoties omgaan en hoe ze deze ervaren.
Bv.: China -> sterke nadruk op fysieke of somatische symptomen van depressie
(hoofdpijn, vermoeidheid, zwakte). Westerse culturen -> nadruk op
psychologische symptomen (schuldgevoel, somberheid)
2
,Omgekeerd is ook vast te stellen dat ziekteverschijnselen ondanks culturele verschillen
soms wel overeenkomen.
Bv. Gedragspatronen die wij associëren met schizofrenie komt vergelijkbaar voor
in uiteenlopende landen (India, Colombia, Denemarken, Nigeria).
Historische visies op afwijkend gedrag
In de geschiedenis van de cultuur zijn concepten van afwijkend gedrag bepaald door het
overheersende wereldbeeld van die tijd.
Griekse oudheid: Hippocrates
Beroemde arts
Ziekten van lichaam en geest = gevolg van natuurlijke oorzaken en niet van
bezetenheid door bovennatuurlijke geesten.
Gezondheid van het lichaam en geest wordt bepaald door evenwicht tussen 4
lichaamssappen: slijm, zwarte gal, bloed en gele gal.
Verstoring van het evenwicht is verantwoordelijk voor afwijkend gedrag.
Flegmatiek -> Overvloed slijm = traag persoon
Sanguïstisch -> overvloed bloed = vrolijk, zelfverzekerd, optimistisch
Cholerisch -> overvloed gele gal = driftig
Melancholie -> Overschot zwarte gal = depressie
Hij classificeerde abnormale gedragspatronen adhv 3 hoofdcategorieën:
- Melancholie: buitensporige depressie
- Manie: uitzonderlijke opwinding
- Bezetenheid: schizofrenie
Vanaf 700 na christus: Arabische psychiatrie
Ontwikkelen een wetenschappelijke psychiatrie met veel aandacht voor
behandelingen, theorieën en diagnostiek.
Gebruik nieuwe kennis + Griekse inzichten
Hysterie en melancholie worden nauwkeurig beschreven, behandelingen
ontwikkeld en opende het eerste ziekenhuis speciaal voor geestzieken
(Bagdad).
Mensgerichte benadering van geesteszieken (door Koran).
Psychische stoornis wordt als een praktisch probleem gezien.
Middeleeuwen: exorcisme en heksenvervolgingen
Geloof in bovennatuurlijke oorzaken neemt weer toe, met name doctrine van
bezetenheid.
Afwijkend gedrag = teken van bezetenheid door boze geesten of de duivel.
Mensen werden behandeld dmv exorcisme of uitdrijvingen.
Heksenvervolgingen werden uitgevoerd door inquisiteurs (door kerk aangesteld).
3
, Leidden tot dood op tienduizenden vrouwen.
Diagnostische test- Drijftest:
- Verdachten werden in het water gegooid om te achterhalen of ze al dan niet
bezeten waren door de duivel.
- Test gebaseerd op idee: pure metaal zakt naar bodem als ze smelten, terwijl
onzuivere metalen naar de oppervlakte opstijgen. Verdachten die hun hoofd
boven water wisten te houden waren dan ‘onzuiver’ maw ze spannen samen met
de duivel.
- Moderne geleerden: zogenaamde heksen hadden in werkelijkheid een psychische
stoornis en ze werden achtervolgd omdat ze zich afwijkend gedroegen.
Bezetenheid door de duivel is stevig verankerd in de westerse wereld, het geloof in
natuurlijke oorzaken van afwijkend gedrag is nooit helemaal verdwenen.
1600: gekkenhuizen
In de gestichten woonden zowel bedelaars als geestelijk gestoorden.
De levensomstandigheden waren er erbarmelijk.
Bewoners werden vastgeketend aan hun bedden en lagen in hun eigen vuil.
Sommige groeiden uit tot publiekstrekkers -> sommige konden onder betaling komen
kijken naar de fratsen van de bewoners.
Vanaf 1800: hervormingen
Mensen die afwijkend gedrag vertoonden waren gewoon ziek. Zij hadden daarom recht op
menselijke bejegening (vergelijkbaar met Arabische psychiatrie).
Deze visie was toen niet populair -> geestelijk gestoorden werden bezien als bedreiging
voor de samenleving en niet als patiënten die behoefte hadden aan behandeling.
Ontstaan behandelfilosofie: Morele therapie = Na menselijke bejegening en een
verblijf in een ontspannen en respectvolle omgeving kunnen patiënten weer normaal
functioneren.
1841: kwaliteitseisen aan behandeling en verpleging van psychiatrische patiënten door
overheid.
Tweede helft 19de eeuw: een periode van apathie -> deskundigen meenden opnieuw
dat afwijkend gedrag ongeneselijk was.
VS: verrezen meer en meer psychiatrische ziekenhuizen -> MAAR hier kregen ze
geen therapie en levensomstandigheden werden slechter. Het werd een angstaanjagende
plek.
20ste eeuw: in de westerse wereld worden veel veranderingen uitgevoerd omtrent
omgang met patiënten.
Tot ruim na tweede wereldoorlog: behandeling patiënten vond vooral plaats in
psychiatrische ziekenhuizen die in de natuur lagen ver van de bewoonde wereld.
Enerzijds een prima gedachte, anderzijds werden patiënten op deze manier weggestopt
en had de gewone burger er geen ‘last’ van.
Midden jaren ’50: nieuwe wind -> door nieuwe maatschappelijke opvattingen en
doordat er meer mogelijkheden kwamen voor het behandelen van patiënten.
Met name toevallige medicinale ontdekkingen en introductie van nieuwe,
effectieve medicijnen (antidepressiva) en nieuwe therapeutische
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenagerardts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now