Summary
Samenvatting ontwikkelingspsychologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de verplichte stof van het vak.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
StudenteSocialWork
Content preview
1. Geest, gedrag en psychologische wetenschap1.1 wat is psychologie en wat is het niet?
Het woord psychologie is afkomstig uit het Oudgrieks, Psyche betekent namelijk
geest. Het aanhangsel -ologie betekent ‘gebied van studie’. Het betekent dus
letterlijk ‘de studie van de geest’.
Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in wezen is
psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Psychologie houdt zich dus niet alleen bezig met geestelijke processen, maar ook
met gedragingen. Het terrein van de psychologie beslaat zowel interne
geestelijke processen, die we alleen indirect waarnemen (zoals denken en
voelen), als externe waarneembare gedragingen (zoals praten, glimlachen en
lopen).
Het tweede belangrijke aspect van de definitie heeft betrekking op het
wetenschappelijke onderdeel van de psychologie. De wetenschap van de
psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare gebeurtenissen.
Psychologie: het is meer dan je denkt
Psychologie beslaat een groter terrein dan de meeste mensen beseffen. Niet alle
psychologen werken als therapeut. Velen werken in het onderwijs,
gevangenissen, de politiek.
Drie soorten psychologen
Ruwweg vallen psychologen in drie grote groepen uiteen: experimenteel
psychologen, docenten psychologie en toegepast psychologen.
Experimenteel psychologen vormen de kleinste van de drie groepen.
Ze voeren echter het meeste onderzoek uit dat nieuwe psychologische
kennis creëert. De meesten zijn werkzaam aan universiteiten, waar ze
lesgeven.
Docenten psychologie werken binnen een grote diversiteit aan
opleidingen: ze geven bijvoorbeeld les aan studenten. Op de universiteiten
doen ze ook wetenschappelijk onderzoek.
Toegepaste psychologen gebruiken de kennis die door experimenteel
psychologen is gecreëerd om problemen van mensen op te lossen door
middel van trainingen, het ontwerpen van speciale gereedschappen of
psychologische behandelingen. Ze werken op de meest uiteenlopende
plekken.
Specialisaties in de toegepaste psychologie
Wat doen toegepast psychologen?
- Arbeids- en organisatiepsychologen hebben zich gespecialiseerd in
aanpassingen aan de werkplek die de productiviteit en de arbeidsmoraal van
werknemers moeten maximaliseren. Zo organiseren zij bijvoorbeeld
programma’s om werknemers te motiveren. Andere A&O-psychologen
onderzoeken actuele onderwerpen of hebben zich gespecialiseerd in
marktonderzoek.
,- Sportpsychologen helpen atleten hun prestaties en motivatie te verbeteren,
door trainingssessies te plannen en door hen te leren hun emoties onder druk te
beheersen.
- Schoolpsychologen zijn deskundig op het gebied van lesgeven en leren. Zij
richten zich op persoonlijke omstandigheden die schoolprestaties kunnen
beïnvloeden of sociale omstandigheden van leerlingen.
- Klinisch psychologen en counselors helpen mensen zich aan te passen op
sociaal en emotioneel gebied, of om moeilijke keuzes te maken.
- Forensisch psychologen leveren hun psychologisch expertise aan het wets- en
rechtssysteem. De forensische psychologie is een van de nieuwste specialismen
en is erg populair geworden door tv-series zoals CSI. Ze kunnen testen of
gevangenen vrijgelaten kunnen worden.
- Omgevingspsychologen proberen de interactie met onze omgeving en het
milieu te verbeteren.
- Gerontoppsychologen vormen een van de nieuwste vakgroepen in de
psychologie. Zij beoordelen het functioneren van ouderen en verstrekken
begeleiding, in overleg met cliënten, families, verzorgers en artsen, om ouderen
te helpen hun maximaal te benutten in de latere fases van hun leven.
Psychologie is geen psychiatrie
Vrijwel alle psychiaters behandelen psychische stoornissen. Een aantal
psychologen doen dit ook, maar daar stopt de overeenkomst. Psychiatrie is een
medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en behandeling van mentale
stoornissen. De psychiatrie is een veel kleiner vakgebied dan de psychologie. De
psychologie gaat over het hele terrein van het menselijk gedrag en de geestelijke
processen, van hersenfuncties tot sociale interacties.
Psychologen werken dus op allerlei terreinen en behandelen mensen vanuit een
psychologisch invalshoek. Psychologen mogen ook geen medicijnen
voorschrijven.
Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aannames die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
( het paranormale, horoscopen, waarzeggerij )
Horoscopen en paranormale fenomenen kunnen vermakelijk zijn, maar het is
belangrijk om de feiten vast te stellen.
Wat is kritisch denken?
Het is onmogelijk om een definitie van kritisch denken te geven waarmee
iedereen het eens zal zijn. Toch leggen we de nadruk op zes vaardigheden voor
kritisch denken.
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem? Kritische denkers zijn hoe dan ook
sceptisch over beweringen die als doorbraak of revolutionair worden gezien.
3. Wat is het bewijsmateriaal? Om zeker te weten of een bepaalde oplossing
werkt, is er wetenschappelijk bewijsmateriaal nodig. Anekdotisch
bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaringen van iemand of enkele
personen schetsen, maar ten onrechte voor wetenschappelijk bewijs wordt
gezien.
,4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias? Kritische denkers kennen de
omstandigheden waaronder er een grote kans op bias bestaat en zijn in staat ze
te herkennen. Bias is een vooroordeel, vervorming of vertekening van een
situatie, meestal op basis van persoonlijke ervaringen en waarden.
Emotionele bias: de neiging om te oordelen gebaseerd op attitudes en
gevoelens, in plaats van op rationele analyse van het bewijsmateriaal.
Confirmation bias: de neiging om informatie die niet bij je opvattingen aansluit
te negeren of te bekritiseren en om in plaats daarvan informatie te zoeken waar
je het wel mee eens bent.
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
1.2 Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie?
Een deel van de eer voor het leggen van de basis van de moderne psychologie
komt toe aan de Griekse filosofen. In dezelfde tijd werden in Aziatische en
Afrikaanse samenlevingen ook psychologische ideeën ontwikkeld. In Azië
verkenden ze het bewustzijn, dat ze via meditatie probeerden te beheersen. In
Afrika ontstonden andere verklaringen voor persoonlijkheid en psychische
stoornissen vanuit traditionele spirituele opvattingen.
Vele eeuwen later werd het middeleeuws Europa gedomineerd door de rooms-
katholieke kerk. Zij voegde hun eigen ideeën over de geest toe aan de Griekse
filosofie. Volgens de kerk stonden de geest en de ziel los van de natuurwetten.
Dit standpunt zat vast in de middeleeuwse samenleving.
Zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderende veld van de
moderne psychologie: het biologische, cognitieve, behavioristische, whole-
person, ontwikkelings- en socioculturele perspectief. Alle kwamen ze voort uit
radicaal nieuwe ideeën over geest en gedrag.
Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief
De 17e-eeuwse filosoof René Descartes stelde het eerste radicaal nieuwe idee
voor dat uiteindelijk leidde tot de moderne psychologie: een scheiding tussen de
spirituele geest en het fysieke lichaam. Dankzij zijn ontdekkingen konden
wetenschappers aantonen dat biologische processen aanleiding zijn van
gedragingen, in plaats van spirituele krachten.
Descartes behoorde tot het rationalisme, een stroming die het denken als enige
middel zag om aan wetenschap en filosofie te doen.
Een Britse stroming, het empirisme, had echter veel kritiek op Descartes.
Empiristen zien het denken als onnodig en zelfs storend in wetenschap en
filosofie. Zij beweren dat waarnemingen, ervaringen en experimenten de enige
bron van kennis zijn.
Het moderne biologische perspectief
400 jaar later vormt Descartes’ revolutionaire perspectief de basis voor het
moderne biologische perspectief: het psychologische perspectief dat de
oorzaken van gedrag zoekt in het functioneren van de genen, de hersenen en het
zenuwstelsel en hormoonstelsel.
, Modern biologisch psychologen hebben lichaam en geest opnieuw
samengevoegd. Zij beschouwen de geest als een product van de hersenen.
Volgens dit standpunt komt alles voort uit onze lichamelijke eigenschappen.
Twee variaties op het biologisch thema
- Neurowetenschap: het vakgebied dat zich richt op begrip van hoe de
hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en andere
mentale processen creëren. Dankzij de ontwikkelingen van computers en
beeldvormingstechnieken van de hersenen is de neurowetenschap een
opwindend onderzoeksgebied.
- Evolutionaire psychologie: een nieuw specialisme in de psychologie dat
gedrag en mentale processen beschouwt op basis van hun genetische
aanpassingen aan overleving en voortplanting. Volgens deze psychologie komt
een groot deel van het menselijk gedrag voort uit overgeërfde neigingen. Zo
neemt men aan dat de mens rechtop is gaan lopen als aanpassing aan het
verdwijnen van de oerwouden. Door rechtop te lopen kreeg de mens veel meer
overzicht over zijn omgeving en kon hij dus beter anticiperen op gevaar. Ook
hebben jonge kinderen afkeer van alles wat bitter is, waarschijnlijk omdat gif
vaak bitter smaakt.
Natuurlijke selectie het overnemen van karaktereigenschappen van
voorouders, waardoor organismen zich steeds aanpassen aan de omgeving.
Hierdoor hebben zij meer kans om nakomelingen te maken.
de noodzaak om in steeds grotere groepen samen te leven heeft ervoor
gezorgd dat mensen socialere wezens werden.
uiteindelijk blijven de sterke eigenschappen en verdwijnen de slechte
eigenschappen.
Het begin van de wetenschappelijke psychologie en het moderne cognitieve
perspectief
Een tweede belangrijk idee dat de vroege psychologische wetenschap vormgaf, is
afkomstig uit de scheikunde. De wetenschappers ontdekten patronen in de
eigenschappen van de chemische elementen. Hierdoor
periodiek systeem mogelijk.
De Duitse wetenschapper Wilhelm Wundt dacht dat het
mogelijk was de menselijke geest op dezelfde manier te
simplificeren als bij scheikunde. Hoewel hij een periodiek
systeem voor de geest niet waarmaakte, had hij wel een
baanbrekend inzicht: de wetenschappelijke methode
konden ook gebruikt worden om zowel de geest als het
lichaam te bestuderen.
Introspectie naar de elementen van de bewuste ervaring
‘Druk de knop in wanneer je het lichtje ziet’. Zulke experimenten voerde Wundt
met zijn studenten. Ze deden ook onderzoek waarbij getrainde vrijwilligers hun
sensorische en emotionele reacties op verschillende prikkels beschreven, een
techniek die introspectie wordt genoemd.
beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudenteSocialWork. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now