Samenvatting Uitwerking van ziektebeelden en medicijnen voorbereidingsopdracht praktijkleren 3
80 views 5 purchases
Course
PL3
Institution
Hogeschool Utrecht (HU)
Ziektebeelden en aandoeningen uitgewerkt volgens het MBZ-model en de meest voorkomende medicijnen op een revalidatie afdeling.
Ideaal voor je voorbereidingsopdracht voor Praktijkleren 1, 2, 3 of 4.
1.1 Ziektebeelden en aandoeningen
1.1.1 Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS)
De MBZ bestaat uit de uitwerking van de volgende stappen:
1. Definitie of korte omschrijving van het ziektebeeld/ gezondheidsverstoring
ALS staat voor Amyotrofische Laterale Sclerose en is een afwijking in het zenuwstelsel. De signalen
vanuit de hersenen komen niet meer bij de spieren. Daardoor worden de spieren in het gezicht,
armen, benen en romp zwakker. Zodoende wordt bewegen ook steeds moeilijker. Mensen met ALS
hebben na verloop van tijd emotionele ondersteuning en/ of praktische hulp nodig, aangezien de
zelfstandigheid afneemt naarmate de tijd vordert (Merem, 2022a).
2. Oorzaak
De spieren krijgen een signaal vanuit de hersenen via de zenuwen om te kunnen bewegen. Bij ALS
sterven de zenuwcellen in het onderste deel van de hersenen en in het ruggenmerg geleidelijk af.
Wat de precieze oorzaak hiervan is, is nog onbekend. De kapotte zenuwen geven geen signalen meer
door aan de spieren. Het gevolg hiervan is dat de spieren niet (zo goed) meer functioneren, waardoor
bewegen moeizaam gaat (thuisarts, 2014). Niet alle spieren verzwakken door ALS. De hartspier, de
oogspieren en de sluitspieren van de blaas en darm blijven vaak functioneren. Bovendien worden de
seksuele functies niet aangetast en blijven de zintuigen doorgaans intact. Mensen met ALS blijven
normaal zien, ruiken, proeven en horen (van den Berg, 2019).
Ondanks dat de oorzaak nog niet bekend is, denken wetenschappers dat ALS een zogenaamde
multifactoriële ziekte is. Zo geloven zij, dat afwijkingen in verschillende genen (onderdeel van het
totale DNA) samen met omgevingsfactoren tot de ziekte kunnen leiden. Voorbeelden van
omgevingsfactoren (exogene) zijn een bepaalde leefwijze, voedingspatroon, virus, beroep,
medicijnen of blootstelling aan giftige stoffen (Van den Berg et al., 2013).
3. Normale bouw en functie van het aangedane lichaamsdeel
Er zijn twee verschillende soorten neuronen: de centrale motorische neuronen en de perifere
motorische neuronen.
Centrale motorische neuronen
In de hersenschors zitten aan de bovenkant van de hersenen de centrale motorische neuronen.
De uitlopers hiervan lopen door de hersenstam en het ruggenmerg. Zij vervoeren de signalen vanuit
de hersenen tot in het ruggenmerg. Als
deze zenuwen niet goed meer werken,
worden de spieren stijf en spastisch (van
den Berg, 2019).
Perifere motorische neuronen
vanaf de hersenstam en het ruggenmerg
lopen de perifere motorische neuronen
naar de verschillende spieren. De
motorische neuronen ontspringen vanuit
de hersenstam naar de kauw- en
slikspieren. Vanuit het ruggenmerg
ontspringen de neuronen die naar de
romp-, arm- en beenspieren gaan. Als
,deze zenuwen niet goed meer functioneren, dan worden de spieren juist slap en dunner (van den
Berg, 2019).
Anatomie van het ruggenmerg
Het ruggenmerg is samen met de hersenen onderdeel van het centrale zenuwstelsel. En het heeft
een belangrijke functie in het menselijk lichaam. Het is een belangrijke weg om informatie van en
naar de hersenen. Dit wordt gedaan door de zenuwcellen. De zenuwcellen die richting de hersenen
gaan zijn sensibele vezels. En de zenuwcellen die de hersenen verlaten zijn motorische vezels. Op een
volwassen leeftijd is het ruggenmerg ongeveer 40 centimeter en heeft het een doorsnede van
ongeveer 1 centimeter.
Hiernaast zie je een doorsnede van het ruggenmerg.
Zowel aan de voorkant (ventraal) als de achterkant (dorsaal)
zit een inkeping en in het midden zit een gat (canalis
centralis). Door het canalis centralis loopt de hersenvloeistof
(liquor) doorheen. In het midden van de doorsnede zien we
een vlindervormige structuur. Hier zit de grijze stof
(binnenkant). De rest is witte stof (buitenkant). In de hersenen
is het net andersom. Daar zit de wittenstof aan de binnenkant
en de grijze stof aan de buitenkant. De uiteindes van de
vlinderfiguur is de hoorn (dorsalen en ventrale hoorn).
Bij de dorsale hoorn komen alle sensibele vezels binnen, die
de informatie over het lichaam naar de hersenen overbrengen (stijgende banen). Bij de ventrale
hoorn gaan de motorisch vezels juist van de hersenen naar het lichaam (dalende banen).
Het ruggenmerg ligt binnenin de wervelkolom ter bescherming. Aan de ventrale kant ligt het
wervellichaam (corpus vertebrae). Om het ruggenmerg heen gaat de wervelboog (arcus vertebrae).
Hieraan zitten drie uitsteeksels: twee keer de processus transversus (dwarse uitsteeksels) en in het
midden het processus spinosus (deze kan je voelen op je rug).
Als je naar het zijaanzicht
kijkt zie je aan de
linkerkant de
wervellichamen en aan de rechterkant het processus
spinosus. Precies tussen de wervels kunnen de zenuwen er
tussendoor. Uit het ruggenmerg ontspringen 31 paar
zenuwen, die we de nervi spinales noemen. Dit zijn er acht
uit de cervicale wervelkolon, twaalf uit de thoracale
, wervelkolom, vijf uit de lumbale wervelkolom, vijf uit de sacrale en de laatste, die bij het staartbeen
(os coccygis) naar buiten treedt, de coccygaele zenuw.
In het ruggenmerg vindt de overgang plaat tussen het perifere zenuwstelsel en het centrale
zenuwstelsel.
Het ruggenmerg behoort tot het centrale zenuwstelsel en de ruggenmergzenuwen zijn onderdeel van
het perifere zenuwstelsel. Het ruggenmerg loopt niet helemaal
door naar beneden in het wervelkolom. Vanaf wervel L1 (begin
van de lumbale wervelkolom) lopen er alleen zenuwen. Dit
wordt de cauda equina genoemd (paardenstaart). Dit is de
reden waarom een ruggenprik altijd onder L1 geprikt wordt.
zodoende kan er niet in het ruggenmerg geprikt worden, wat
veel schade tot gevolg kan hebben. Je kan het vergelijken alsof
je in een soort bord met spagetti prikt. Op de één of andere
manier prik je nooit door een spaggeti sliert heen, maar er
altijd lang. Dit gebeurt dus ook bij de zenuwen.
Elke ruggenmerg zenuw heeft invloed op één dermatoom
(gevoel, pijn). In dat ene gebied zal via de corresponderende
ruggenmergzenuw naar de hersenen gaan. Hierdoor kun je het
menselijk lichaam indelen in dermatomen C2 tot en met S3.
Verder zitten er om het ruggenmerg hersenvliezen, net als bij de hersenen zijn het drie stuks: pia
mater, arachnoid mater en dura mater.
Anatomie van de hersenstam
De hersenstam vormt de verbinding tussen de grote hersenen, de kleine hersenen en het
ruggenmerg. Tot de hersenstam behoren het verlengde merg, de middenhersenen en de pons. Soms
worden de thalamus en de hypothalamus ook meegerekend tot de hersenstam. In de hersenstam
ontspringen de hersenzenuwen, die verantwoordelijk zijn voor de zintuigelijke waarnemingen van de
huid en de gewrichten van de nek, het gezicht en het hoofd. Daarenboven ontspringen ook zenuwen
uit de hersenstam voor speciale zintuigen zoals horen, smaak en evenwicht. De hersenzenuwen die
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liekereiffHU. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
