Hand-opdrachtenboek 4a Biologie voor Jou 2e Fase Havo
De samenvatting is gemaakt aan de hand van het boek "biologie voor jou". De samenvatting bevat ook belangrijke plaatjes. Oefeningen die aansluiten op de samenvatting zijn te vinden op . Ook staan hier uitlegvideo's.
Biologie voor jou: Thema 3: Vertering
1 – Voedingsstoffen
Alles wat je eet en drinkt noem je voedingsmiddelen. In deze voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen die je nodig
als bijvoorbeeld bouwstof of brandstof. Een bouwstof gebruik je voor de vorming van nieuwe cellen en weefsels. Dit
gebeurt door middel van dissimilatie. Brandstoffen leveren energie door middel van dissimilatie voor groei en
ontwikkeling. er zijn 6 groepen voedingsstoffen:
Eiwitten: In het verteringsstelsel worden eiwitten gesplitst in aminozuren. Zo kunnen ze worden opgenomen
worden in het bloed en worden vervoerd. Essentiele aminozuren moeten in het voedsel voorkomen want
die kunnen niet worden gemaakt in de lever. Eiwitten komen voor in plantaardige en dierlijke producten.
Eiwitten zijn belangrijk voor de celcommunicatie, chemische reacties, transport van stoffen en als brandstof.
Hierbij worden ze eerst omgezet in glucose.
Koolhydraten: Deze zijn belangrijk als brandstof voor je lichaam. Ze komen voor in zoete vruchten. Als er een
overschot is zorgt het hormoon insuline ervoor dat het wordt omgezet in glycogeen en wordt opgeslagen in
de lever of in spieren. Soms wordt het zelfs omgezet in vet en opgeslagen. Ze kunnen ook dienen als
bouwstof, bijvoorbeeld voor DNA (monosacharide disoxoribose) voedingsvezels zijn koolhydraten die niet
verteerd kunnen worden, zoals cellulose
Vetten: deze zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuren. Verzuren kunnen verzadigd zijn of
onverzadigd. Onverzadigde vetzuren hebben een of meer dubbele bindingen tussen 2 C-atomen. Er zijn
enkele (onveerzadigde) essentiële vetzuren die in het voedsel moeten voorkomen. De rest kan je lichaam
zelf vormen. Vetten dienen als brandstof en bouwstof. sommige vitaminen lossen bijvoorbeeld alleen op in
vet en vetten maken deel uit van de productie van hormonen.
Water: wij bestaan voor 60% uit water. Water is oplosmiddel, transportmiddel en speelt een rol bij
bijvoorbeeld de regeling van lichaamstemperatuur. Water verlies je hierdoor door bijvoorbeeld
transparantie, maar ook door ontlasting.
Mineralen: mineralen zijn anorganische stoffen. Ze worden gebruikt als bouwstoffen en helpen bij
verschillende processen in het lichaam. Sommige mineralen heb je maar een kleine hoeveelheid nodig. Deze
worden spoorelementen genoemd.
Vitaminen: vitaminen zijn organische stoffen die nodig zijn om verschillende processen in je lichaam te laten
verlopen. Alleen vitamine K kan in het lichaam worden gemaakt, de rest moet in het voedsel voorkomen. Dit
kan ook als provitamine. Hierbij kan het lichaam er zelf een vitamine van maken. vitaminen heb je erg weinig
nodig omdat het meestal een bestandsdeel is van een enzym.
2 – Het verteringsstelsel
In het darmkanaal worden grote moleculen met enzymen afgebroken tot kleinere moleculen (verteringsproducten).
Deze kunnen dan worden opgenomen in het bloed en dienen voor bouwstenen voor nieuwe stoffen. Dit wordt
geregeld door darmperistaltiek die het voedsel mengen met de verteringssappen die de verteringsklieren maken. dit
is een voorbeeld van mechanische vertering. De chemische vertering is de bewerking van voedsel door enzymen.
Het voedsel begint in de mond waar je het voedsel mengt met het speeksel en het voedsel in kleine stukjes verdeeld.
Zo kunnen de enzymen al inwerken. Met je tong duw je het voedsel naar achteren om het door te slikken. Achter in
je keel gaat je huig en je strottenklepje dicht. Daardoor gaat het voedsel naar de slokdarm. Vanaf de slokkdarm gaat
het dan naar de maag door het maagportier. Het voedsel blijft hier ongeveer 3 tot 4 uur. Er wordt maagsap
toegevoegd met een enzym, zoutzuur en slijm. Het zoutzuur zorgt voor een zuur milieu dat bacteriën dood, en het
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maudvesters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
