Summary
Samenvatting Thema's Maatschappijleer voor HAVO hoofdstuk 2
- Course
- Level
- Book
In dit document staat een samenvatting van hoofdstuk 2 van het boek Thema's maatschappijleer
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
adpothof
Content preview
Hoofdstuk 1:De belangrijkste beslissingen in ons land worden besloten door de regering en het
parlement. Later ga je stemmen en dan kies je wie er volgens jou in het parlement zouden
moeten komen.
Algemeen belang:
Politiek kun je omschrijven als het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
Deze besluiten van de politici hebben veel invloed op ons leven. Het gaat dan om zaken die
van algemeen belang zijn, zoals:
- Welvaart
- Volksgezondheid
- Infrastructuur
- Onderwijs
- Buitenlandse betrekkingen
- Openbare orde en veiligheid
Om deze zaken te regelen is er geld nodig, daarom betalen we belasting. Maar daardoor
profiteren we ook van alle voorzieningen.
Directe en indirecte democratie:
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent
op de politieke besluitvorming. Weinig landen in de wereld zijn helemaal democratisch. Het
bekendste voorbeeld van een directe democratie is de stad Athene uit de griekse oudheid
(hier stemde bevolking op het centrale stadsplein gezamenlijk over belangrijk besluiten).
Een overblijfsel van deze directe democratie is het referendum, waarbij kiesgerechtigde
burgers rechtstreeks mogen stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
Ondanks de referenda heeft Nederland net als de meeste andere landen een indirecte
democratie. Daarin neemt het volk niet zelf de beslissingen, maar laat dit over aan de
gekozen vertegenwoordigers in het parlement.
Bij een indirecte democratie spreken we ook wel van een parlementaire democratie omdat
de gekozen vertegenwoordigers samen het parlement vormen.
Kenmerken parlementaire democratie:
De belangrijkste kenmerken, die in Nederland zijn vastgelegd in de grondwet:
- Burgers hebben politieke grondrechten:
- Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen en om verkozen te
worden.
- Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
- Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
- Over de politieke besluitvorming staan belangrijke regels in de grondwet:
- De regering in het parlement maken samen de wetten.
- Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
- De democratie houdt rekening met de rechten de minderheid, hierdoor kunnen
grondrechten niet zomaar worden afgeschaft.
, - Er is persvrijheid. Journalisten bepalen zelf waar ze over berichten en op welke manier ze
dat doen.
Van dictatuur naar democratie:
De meeste Europese landen werden pas in de negentiende eeuw een democratie. Eerst
mochten lange tijd alleen rijk mannen stemmen. Dat veranderde pas met de invoering van
het algemeen kiesrecht, in 1917 voor mannen en in 1919 voor vrouwen.
Dictatuur:
We spreken van een dictatuur wanneer alle machten in handen is van een persoon of een
kleine groep mensen. Voorbeelden zijn landen zoals, Turkmenistan en Saudi-Arabië. Er zijn
dictaturen die zijn gebaseerd op een ideologie (de communistische partij heeft alle macht en
hebben burgers weinig tot geen individuele vrijheden) zoals in Cuba en Noord-Korea.
Een andere vorm is de religieuze dictatuur, zoals in Iran. Daar is de machtsuitoefening
volledig gebaseerd op de islamitische wetgeving (sharia). Ten slotte kennen we militaire
dictaturen, zoals destijds in Birma waar het leger lange tijd alle macht had.
Kenmerken dictatuur:
Dictaturen komen meestal tot stand na een staatsgreep waarbij een dictator met behulp van
het leger de macht grijpt. Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
- Een machtenscheiding ontbreekt.
- De grondrechten worden niet gerespecteerd.
- Er bestaat geen vrije pers.
- Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
- Er is een grote politieke rol voor de militairen.
- Er is meestal sprake van verkiezingsfraude.
- De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen over zaken als werkgelegenheid,
onderwijs en gezondheidszorg.
Hoofdstuk 2:
Ideologieën:
Bijna alle politieke partijen bestaat uit een ideologie, een samenhangend geheel van ideeën
over de gewenste inrichting van de samenleving. Hierbij gaat het vooral om twee vragen.
1. Welke waarden en normen staan centraal?
2. Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaal economisch gebied?
Het linkse standpunten (heeft een optimistisch mensbeeld). Hier zitten 2 kanten
aan:
1. Mensen zijn sociale wezens en hebben iets voor elkaar over.
2. Alle mensen worden met min of meer gelijke kwaliteiten geboren en leveren
naar vermogen een positieve bijdrage aan de samenleving.
Het standpunt links is als sommige mensen zijn voor een sterke, actieve rol van de
overheid op het gebied van economie, uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg. Ze willen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adpothof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now