Autonomie houdt in dat je zelf ideeën bedenkt over wat een goed leven is. Zo geef je richting aan je
leven. Je kan keuzen maken en ook redenen geven waarom we doen wat we doen. Er zijn twee
theorieën over:
1. Het rationele vermogen om zelf keuzen te maken en beslissingen te nemen. Autonomie is
dus een eigenschap van het denken van mensen en vereist enige kennis van zaken:
relevante overwegingen en consequenties. > primaire keuze
2. Zelf keuzes maken betekent: reflectieve controle hebben over het eigen doen en laten. Dit
is niet bepaald door ongereflecteerde emoties, drift of verstoord door een geestelijke ziekte
of drugs etc. Het is geen gedragsautomatisme maar een secundaire keuze na gereflecteerd
te hebben over de primaire keuze.
Aangeven wat de morele waarde van autonomie is
De intrinsieke waarde: autonomie is een uniek menselijk vermogen en het onderscheidt mensen
van dieren en objecten. Het gaat er om dat je een leven kan leiden dat het meest bij jou als uniek
persoon past. De instrumentele waarde: De waarde die specifieke autonome keuzen en
beslissingen vertegenwoordigen. De mate waarin keuzen en beslissingen bijdragen aan de
levenskwaliteit van een persoon. Ze maken jou tot persoon die je wilt zijn.
Aangeven wat respect voor autonomie inhoudt
Respect voor autonomie is respect voor de menselijkheid van anderen. Het principe van respect
voor autonomie vraagt dat ik anderen niet dwing te leven of te handelen naar mijn goeddunken,
maar dat ik hun keuzen respecteer. Ook het sterk beïnvloeden van keuzes van anderen door
bijvoorbeeld belangrijke informatie achter te houden of hen te misleiden sluit respect voor
autonomie uit. Vrijheid om zelf keuzes te maken betekent: keuzen maken zonder gedwongen,
gemanipuleerd of sterk beïnvloed te worden door een ander (indoctrinatie).
Vrijheid om keuzen te realiseren:
Negatieve vrijheid (ontbreken van externe belemmeringen: bijvoorbeeld niet genoeg kennis
hebben om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen)
Positieve vrijheid (het hebben van middelen om autonomie te realiseren)
Vrijheid en autonomie hebben met elkaar te maken, maar ze zijn niet hetzelfde: Autonomie heeft
betrekking op het denken en het proces dat vooraf het handelen gaat. Vrijheid heeft juist
betrekking op het handelen.De eigen autonomie is begrensd door de autonomie van de ander. Je
moet gaan overleggen en streven naar iets waarin iedereen zich kan vinden (consensus).
Autonomie betekent niet dat we zomaar de keuzen van anderen moeten respecteren. Is het
namelijk in alle gevallen wel een autonome keuze? Daarvan is alleen sprake als:
1. Er een aanwijsbare wilsuiting of keuze is.
2. De persoon genoeg inzicht heeft in de eigen situatie.
3. De keuze vrijwillig is.
, Aangeven wat respect voor autonomie betekent voor de visie op de goede zorg
De moreel goede zorg wordt begrepen in termen van de mate waarin recht wordt gedaan aan de
autonomie van de individuele patiënt. De patiënt moet zelf kunnen beslissen. Paternalistische zorg
moet daarom weg en de patiënt en zijn autonomie staat centraal. Inbreng van de patiënt is heel
belangrijk en de normen en waarden van de patiënt zijn medebepalend voor een behandeling.
Opvatting goede zorg:
- Zorg is meer dan medische zorg
- Normen en waarden van patiënt medebepalend
- De weg naar genezing komt centraal te staan
Patiëntenrechten geven gestalte aan autonomie:
- Informatie
- Toestemming
- Inzage eigen dossier
Aangeven wat het begrip paternalisme inhoudt
Paternalisme verwijst naar een houding of beleid vergelijkbaar met het hiërarchische familiepatroon
waarbij de vader (pater in het Latijn) aan het hoofd van de familie staat en de vader beslissingen
neemt voor de andere familieleden (vrouw en kinderen), ook als die beslissing niet in
overeenstemming is met wat zij wensen.
Paternalisme = de verantwoordelijkheid van anderen ontkennen, dan wel gepast ontnemen.
Oftewel: de patiënt heeft niks te vertellen en als de dokter het zegt dan is het zo. Dit past niet bij
autonomie.
Week 2: WGBO informatie en toestemming
Kan globaal de geschiedenis van de patiënten rechten beschrijven.
In de tweede helft van de twintigste eeuw zijn mensenrechten vastgelegd in verdragen en in de
Nederlandse grondwet. Vanaf de jaren zestig waren mensen minder geneigd om blindelings hun
gezondheid in de handen van een deskundige te leggen. Door de opkomst van sociale
verzekeringen kwam er bovendien een toenemende vraag naar gezondheidszorg. Ook kwamen er
meer mogelijkheden voor onderzoek en therapie. Door deze dingen moest er een duidelijker recht
komen voor de patiënten. J.H.H. Leenen vond dit belangrijk en is dan ook de grondlegger van het
gezondheidsrecht.
Weet welke wetten van belang zijn voor de rechtspositie van de patiënt.
o WGBO → Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst
o WKCZ → Wet klachtrecht cliënten zorgsector
o WMCZ → Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen
o BOPZ → bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen
Weet wat een geneeskundige behandelingsovereenkomst is.
Geneeskundige behandelingsovereenkomst (art: 7:446 BW)
De overeenkomst waarbij een natuurlijke persoon of een rechtspersoon, de hulpverlener, zich in de
uitoefening van een geneeskundig beroep of bedrijf tegenover een ander, de opdrachtgever,
verbindt tot het verrichten van handelingen op het gebied van de geneeskunst, rechtstreeks
betrekking hebbende op de persoon van de opdrachtgever of van een bepaalde derde.
Geldt ook voor verpleegkundigen maar soms zijn er i.p.v. behandelingsovereenkomsten,
zorgovereenkomsten.
Weet welke rechten zijn geregeld in het burgerlijk wetboek (wgbo).→even nakijken in
boek.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolindefransen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.