Bestuursrecht begrepen
Het openbaar bestuur is dat deel van de overheid dat zich bezighoudt met besturen.
Nederland wordt bestuurd op verschillende niveaus. bekende bijvoorbeeld openbare
besturen op gemeentelijk provinciaal en landelijk niveau.
De openbare besturen kennen een bepaalde organisatiestructuur die op alle niveaus
teruggekeerd. En dagelijks bestuur wordt gecontroleerd door een democratisch gekozen
orgaan dat even als deel uitmaakt van datzelfde openbaar bestuur.
Op gemeentelijk niveau is er een college van burgemeester en wethouders. Deze is
belast met het dagelijkse bestuur welke gecontroleerd wordt door de gemeenteraad. De
gemeenteraad wordt eens in de 4 jaar door inwoners van de desbetreffende gemeente
gekozen.
De verschillende onderdelen van de bestuursorganisatie worden bestuursorganen
genoemd.
Op rijksniveau vormt de regering het Dagelijks bestuur. de regering bestaat uit de
Koning en de ministers. deze ministers worden door de parlement gecontroleerd.
De wet voor alle openbaar bestuur geeft de regels voor de organisatie van het openbaar
bestuur, verschaft het bestuur bevoegdheden en stelt regels aan de besturen, maar de
wet geeft niet op in detail aan want het bestuur nu precies moet doen en hoe het in een
concrete situatie moet handelen.
Openbaar bestuur behartigd de algemene belangen. De wetgever heeft in
bestuurswetten taken opgelegd aan het bestuur. Hiermee heeft de wetgever op
hoofdlijnen aangegeven waarop de behartiging van het Algemeen Belang gericht moet
zijn.
De in de afzonderlijke bestuurs wetten neergelegde taken zien steeds op
deelonderwerpen van het Algemeen Belang. Deze belangen worden ook wel
publiekelijke belangen genoemd
Alle verschillende bestuurslagen = Nederlandse bestuursorganisatie
Publiekelijke taken die niet (alleen) aan burgers kunnen worden overgelaten
,De wetgever schept bestuursbevoegdheden in bestuurswetgeving, normeert deze
bevoegdheden in dezelfde wet, om de om de onrechtmatige uitoefening van
bestuursbevoegdheden tegen te gaan.
Juridisering: een toename van formele regels en van formele vormen van
conflictenbeslechting
Autonome bevoegdheden van provincie en gemeente = De
bestuursbevoegdheden die verband houden met regeling en bestuur van de eigen
huishouding
Autonome bevoegdheid houdt onder meer in dat Provinciale Staten en gemeenteraden
verordeningen kunnen maken op het terrein van hun huishouding. Deze zijn verder wel
uitgewerkt in de gemeentewet en de provinciewet. Welke ook wel organieke wetten
worden genoemd.
Medebewind betekent dat via een wet in formele zin medewerking aan de uitvoering
van die wet wordt gevorderd aan het provinciaal bestuur of het gemeentebestuur.
Vanaf de verzorgingsstaat ging de overheid ook actief randvoorwaarden creëren voor
een kwalitatief goed menselijk bestaan. de opkomst van de verzorgingsstaat heeft geleid
tot een onvoorstelbare hoeveelheid bestuurswetgeving. Niet alleen de hoeveelheid is
opmerkelijk maar ook de beperkte houdbaarheidsdatum van deze wetten, ze worden
namelijk bij herhaling gewijzigd onder invloed van beleidsmatige en politieke wensen
van de overheid.
Om de bestuurstaken te behartigen en het mogelijk te maken om tegen de wil van de
burgers in te kunnen gaan zijn er wetten in formele zin maar ook lager algemeen
verbindende voorschriften ( zoals gemeentelijke vorderingen). de lagere algemeen
verbindende voorschriften zijn wetten in materiële zin.
De vergunning bevoegdheid
Eerst verbiedt de wetgever het verrichten van een bepaalde activiteit zonder het te
beschikken over een daarvoor benodigde vergunning. een Burger kan aan de bevochten
bestuur toestemming vragen om deze desbetreffende activiteit te mogen verrichten. tot
het verlenen van een vergunning vervalt het strafbare karakter van de activiteit.
Het hoofddoel van een vergunningstelsel is dat het bestuur voorschriften mag
verbinden aan de vergunning.
,Een vergunning dient ervoor om normstelling in concreto te bewerkstelligen. Dit
betekent dat het bestuur voor ieder bouwwerk afzonderlijke voorschriften in de
vergunning kan opnemen. deze voorschriften moeten betrekking hebben op het doel
van de wet waarop de vergunning bevoegdheid steunt.
Handhavingsbevoegdheid
Een belangrijk type handhavingsbevoegdheid is de bevoegdheid tot het opleggen van de
last onder bestuursdwang.
Door toepassing van deze bevoegdheid kan het bestuur een illegale activiteit feitelijk
beëindigen.
Bestuursorganen kunnen in bepaalde gevallen in de wet bevoegd zijn verklaard om een
vrijstelling of ontheffing te verlenen van bepaalde wettelijke voorschriften. De gedachte
ten grondslag is dat er bijzondere situaties denkbaar zijn waarin bepaalde regels beter
niet kunnen worden toegepast.
Subsidie bevoegdheid
Een bestuursorgaan kan op verzoek van een (rechts)persoon financiële middelen ter
beschikking stellen onbepaalde activiteiten te verrichten.
EG: subsidie verlenen aan een plaatselijke sportvereniging.
Wetmatigheid van het bestuur
Het bestuur mag niet handelen tenzij de wetgever dus heeft toegestaan. dit in
tegenstelling tot Burgers die altijd rechtens mogen handelen tenzij hun handelen in
strijd is met het recht.
Het beginsel van wetmatigheid van bestuur/ het legaliteitsbeginsel/ het
legaliteitsvereiste: algemeen uitgangspunt is dat het bestuur om bestuurshandelingen
te kunnen verrichten over en op de wet gebaseerde bevoegdheid moet beschikken. Dit
voorkomt gebruik van willekeur. Door de eisen stellen dat een bestuursbevoegdheid
gebaseerd moet zijn op de wet wordt het bestuurshandelen dus beter voorspelbaar.
Om rechtsonzekerheid te voorkomen heeft de wetgever zich niet beperkt tot het
verlenen van een bestuursbevoegdheid, de bestuurswetgeving is daarom veel
uitgebreider.
De wetgever normeert in de wet tevens de bevoegdheden van het bestuur. Hiermee
wordt bedoeld dat de wet de inhoudelijke en procedurele voorwaarden formuleert
waaronder het bestuur zijn bevoegdheden mag en of moet uitoefenen.
, In dit verband is van groot belang dat de wetgever, en dus niet het bestuur zelf, bepaalt
welke belangen mogen, en tevens moeten, worden behartigd. Als de wetgever
bevoegdheden aan het bestuur toekent worden deze naar doel afgebakend. Zo wordt
voorkomen dat het bestuur zijn bevoegdheden voor van alles en nog wat zou kunnen
gebruiken.
Bestuursbevoegdheden zijn niet multifunctioneel maar dienen een specifiek doel, het
specialiteitsbeginsel. Iedere bestuursbevoegdheid wordt met een bepaald doel door
de wetgever in leven geroepen. Dit doel is het behartigen van een bepaald onderdeel
van het Algemeen Belang. Daarom zijn er zoveel verschillende bestuurswetten.
Ieder bestuursbevoegdheid is altijd beperkt van aard en altijd overeenkomstig met de
bedoeling van de wetgever worden uitgevoerd.
Een kernelement van de Democratische rechtsstaat is dat de wetgever
bevoegdheden aan het bestuur verleend, deze bevoegdheden tevens beperkt en dat het
bestuur alleen op grond van en in overeenstemming met deze beperkte bevoegdheden
mag handelen.
Normering van bestuursbevoegdheid: in de wet zijn inhoudelijke en procedurele
voorwaarden opgenomen die het bestuur in acht moet nemen.
Het bestuursrecht wordt vooral gezien als het recht dat waarborgen biedt tegen de
onrechtmatige uitoefening van bestuursbevoegdheid.
Datzelfde bestuursrecht verleend echter ook bestuursbevoegdheid aan het bestuur.
Hierdoor wordt het mogelijk dat dit bestuur het Algemeen Belang gericht kan
behartigen.
Publiekrechtelijke bevoegdheid
Een bestuursbevoegdheid is een bepaald type publiekrechtelijke bevoegdheid,die door
een bestuursorgaan wordt uitgeoefend. Verdeeld over de wetgevende macht,de
uitvoerende macht en de rechtsprekende macht.
Een bevoegdheid kan worden omschreven als een vermogen van een orgaan om
doelgericht rechtsgevolgen tot stand te brengen.
Publiekrechtelijke bevoegdheid is iedere bevoegdheid van een overheidsorgaan om
positief recht (geldend en afdwingbaar recht) te vormen, vast te stellen of te handhaven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lexiandor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.