Summary
Samenvatting De Wereld Van - 4v - H1 - Globalisering
- Course
- Level
- Book
Samenvattingen van H1, globalisering uit het 4vwo boek De Wereld Van
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
EvavB
Reviews received
Content preview
De Wereld Van 4vH1 Globalisering
§1 Steeds meer grensoverschrijdende
interactie
Een complex mondiaal transportnetwerk is een netwerk van aanvoer-, doorvoer-, en
afzetlijnen van grondstoffen, halffabricaten en eindproducenten.
- Deze lijnen komen samen in transportknooppunten, de locatie en omvang daardoor hangen
samen met de absolute en relatieve ligging.
- Interactie tussen gebieden neemt af als de afstand toeneemt; afstandsverval.
- Dit verandert door transporttechnologie.
- Mondiale en transnationale netwerken;
wereldwijde/internationale fysieke en digitale infrastructuur die nodig is om mensen,
kapitaal en kennis met elkaar te verbinden.
Tijd-ruimtecompressie; het verschijnsel dat in de wereld de ruimte en tijd er niet meer
toe doen door afname van relatieve afstanden.
- Absolute afstand verandert niet; het aantal kilometers tussen steden en regio’s
- Relatieve afstand verkleind; afstand uitgedrukt in reistijd, kosten en moeite.
- Het gevoel kan ontstaan dat alle aardbewoners in een groot werelddorp bijeen
wonen en met elkaar in contact staan; global village.
- Het proces waardoor er in toenemende mate economische, politieke en culturele
samenhang op wereldschaal ontstaat; globalisering.
Interactietheorie van Ullman
Met de interactietheorie van Ullman
kun je mobiliteit van mensen,
goederen, kapitaal, energie en
informatie tussen gebieden verklaren.
Er moet voor ruimtelijke interactie
tussen gebieden aan drie voorwaarden
worden voldaan:
1) Complementariteit: gebieden
vullen elkaar aan: het ene
gebied heeft iets wat het
andere gebied niet heeft,
bijvoorbeeld goedkope energie. Als er vraag is in land A en aanbod in land B, kan goedkope
energie getransporteerd worden.
2) Transporteerbaarheid: de interactie komt alleen op gang als de absolute en relatieve afstand
tussen de landen B en A gemakkelijk te overbruggen is.
3) Tussenliggende mogelijkheden: als er dichter bij gebied A een gebied ligt dat ook goedkope
energie tegen dezelfde prijs kan leveren zoals land C, dan ontstaat er alleen vanuit C
transport van energie.
§2 ontstaan van centrum en periferie
Hegemoniale staat; een land dat met behulp van politieke, economische, financiële en
militaire middelen een overheersende rol speelt in de wereldorde.
, De Wereld Van 4v
- De VS is hier het grootste voorbeeld van. Door globalisering en de opkomst van China staat
deze rol onderdruk.
Europeanisering
Fase1
Handelskolonialisme
Tussen de zestiende en twintigste eeuw koloniseerden West-Europese landen grote delen van
Amerika, Azië en Afrika. Zij heersten over de wereldzeeën en bezaten op strategische locaties
handelsposten en plantages. De koloniën dienden vooral als leveranciers van inheemse producten,
zoals specerijen, zijde, koffie en later mijnbouwproducten.
Fase2
Imperialisme (exploitatiekolonialisme)
De industriële revolutie in Europa leidde tot een mondiale kettingreactie: welvaart nam toe ->
bevolkingsgroei -> toenemende vraag naar grondstoffen en voedingsmiddelen.
- Het bezit van grondstofrijke koloniën werd belangrijker. Europese staten breidden hun
macht in koloniën uit en bezetten nieuwe gebieden om deze te beheersen, waarbij ze elkaar
fel beconcurreerden.
- De productie in de koloniën werd nog meer toegespitst op de vraag van het moederland en
verdrong de handel die er lange tijd was geweest. Dit resulteerde in
ruilvoetverslechtering; de verhouding tussen de prijs van geëxporteerde
goederen en de prijs van de geïmporteerde goederen was ongunstig.
Fase3
Dekolonisatie
Tegelijk met de kolonisatie van Afrika begon in Midden- en Zuid-Amerika de dekolonisatie. Het
uitroepen van de eigen onafhankelijkheid ging vaak gepaard met oorlog. Grensconflicten,
staatsgrepen, burgeroorlogen, massale armoede, honger en grote sociale ongelijkheid kwamen
regelmatig voor. In deze landen waren grote verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen tussen
de verschillende groepen (klassen) van de bevolking.
Er ontstond een wereldwijde internationale arbeidsverdeling tussen het centrum
en de periferie; wereldwijde specialisatie waarbij ieder land produceert waar het goed in is.
Exploitatiekolonialisme wordt vaak genoemd als de oorzaak van de huidige econokische problemen
van de voormalige koloniën. Deze landen hebben te maken met backwash-effecten; het
verschijnsel dat uit armere gebieden (de periferie) kapitaal, grondstoffen en mensen onttrokken
worden voor de economie in rijkere gebieden (het centrum).
- Deze wegen zwaarder dan spread-effecten; het verschijnsel dat de periferie profijt
heeft van economische ontwikkeling in het centrum.
- In de theorie van de cumulatieve causatie van Myrdal stelt dat de groei
van economische activiteiten en welvaart in het centrum zichzelf versterkt en uitbreidt ten
koste van de werkgelegenheid en welvaart in de periferie.
Wereldsysteemtheorie; De internationale economische wereldorde is gebaseerd op
uitbuiting en niet op gelijkwaardigheid, waardoor de wereld in te delen is in drie delen: de kern, de
semiperiferie en de periferie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EvavB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now