Een uitgebreide samenvatting van het keuzevak proefdierkunde, zowel de powerpoints als de cursus zijn gebruikt voor deze samenvatting. Er zijn veel foto's bij dus laat je niet afschrikken door het aantal pagina's ;)
Studies op mensen
Veel vroeger dan op dieren
Parallel aan ontwikkeling van de geneeskunde
Al in 1550 VC menselijke anatomische studies
o Hippocrates
Beschrijvende anatomie en vivisecties van menselijke lichamen
o Alexandrijnse school
Dissectie van mensen werd algemeen aanvaard
Na Christus
Genanus
o Gebruikte dieren als model voor de mens (experimenteel onderzoek met
varkens, honden en apen)
Verspreiding van het christendom
o Weinig onderzoek, weinig/geen dieren
Dit kwam doordat men vond dat mens en dier te verschillend zijn =>
men kan niet naar een dier kijken om een beeld te krijgen over de
mens
Scala natura => lader van de schepping => mens en dier zit op
een ander niveau
1.2: renaissance
Vanaf de 15de eeuw
Zoektocht naar nieuwe kennis
Belang van empirie
Heruitgave galenus
Andreas Vesalius
o Corigeerde de inzichten van Genanus (deze klopte niet)
o Bekend voor de studie van het menselijk lichaam (deed deze op mensen zelf)
maar deed toen ookal onderzoeken met dieren
Lessen anatomie op echte mensenlichamen
16de en 17de eeuw
Gebruik van dieren als bron voor info werd volledig geaccepteerd
William Harvey
o Dier als info bron -> ontdekking bloedsomloop
Hierbij werd het dier niet verdoofd
,Cartesiaans beeld van het dier
René descartes
Dier als mechanisch object => geen bewustzijn, geen pijn
o “dieren zijn niets anders dan de bewegingen van een klok of een ander
automatisch mechaniek. Het is dus niet noodzakelijk te veronderstellen dat er
ziel aanwezig is of een andere aandrijving voor de beweging”
1.3: 17de eeuw en verder
Routine vivisectie sinds 17de eeuw
18de eeuw: ratio en sentiment
o Von Hallen => kritiek op mechanistisch beeld
o Stopt vivisectie1 (snijden in levende lichamen, in deze tijd was er ook geen
anesthesie) om morele redenen
2 helft 19de eeuw
de
o Sterke groei van vivisectie
o Ontdekking anesthesie
o Darwinisme => wetenschappelijke basis voor gebruik van dieren
19de eeuw
Cartesianisme is niet dood
Claude bernard
o Onderzoek naar organen, zenuwen => dieren gebruiken i.p.v. mensen is
moreel juist
Aandacht voor welzijn bij Pavlov => om ethische en methodologische redenen
19de eeuw en verder
Ontwikkeling microbiologie
o Robert Koch => pathogeniciteit van een micro-organisme kan enkel bewezen
worden na een infectie-experiment met gezonde dieren
Ontwikkeling van vaccins
Na WOI => farmaca, toxicologie
o Opgepast! Giftig bij een dier wilt niet zeggen dat het giftig is voor de mens
Wettelijke verplichtingen ivm testen van actieve stoffen bij dieren
o Toenamen aantal proefdieren
Evolutie van diersoorten
o Tot eind 19de eeuw => honden, katten, konijnen, varkens
o Later knaagdieren (ratten en muizen => kweken zeer snel en staan verder af
van de mens) => kiezen steeds voor lagere diersoorten
1
Dissectie: dier/mens is dood tijdens de ingreep
, 1.4: Maatschappelijk protest
17de eeuw
Weinig tot geen protest
Eind 17de eeuw – 18de eeuw: effect op mens
Echte protestbeweging
19de eeuw, vooral in Engeland
o Brown dog case => vivisecties op honden tijdens de les => ontstaan van een
jarenlange maatschappelijke strijd over vivisecties
Het recente debat
Richard Ryder, Peter singer, Tom Regan => gebaseerd op een zoöcentrische
interpretatie
Gaat over de morele vraag of het lijden van de dieren in experimenten opweegt
tegen de voordelen die we er van hebben (kosten en baten)
Statistieken en evoluties
Stand van zaken
Wereldwijd ongeveer 100 miljoen/ jaar proefdieren
o VS: 20 miljoen
o Eu: 11 miljoen => Noorwegen heeft het grootste aantal (onderzoek naar
vissen => deze kweken heel snel (larven))
Wel een dalende trend
o Daarbij zijn ook nog dieren die gekweekt worden maar niet gebruikt worden
o België => Vlaanderen is grootgebruiker
Per inwoner heel wat proefdieren per inwoner => medische
ontwikkeling
Wetgeving in Vlaanderen, Walonië en Brussel is anders
Fluctuerende cijfers
o Ontwikkeling alternatieve, ethiek, wetgeving => daling van proefdieren
o Ontwikkeling transgene dieren => stijging van proefdieren
Aantal en types van proefdieren
Meest gebruikte dieren =>
knaagdieren, vogels en vissen
Doel van de proefdieren
o Vooral fundamenteel
onderzoek
o Toegepast onderzoek
o Onderwijs => practica
dierenarts student
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evelienlefilon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.13. You're not tied to anything after your purchase.
