Summary
Samenvatting Geriatrie - Beckwée
- Course
- Institution
Dit zijn alle modules te kennen voor het examenonderdeel van prof. Beckwée voor het vak module algemene inzichten in de geriatrische revalidatie.
[Show more]
Seller
Followphebe200000
Reviews received
Content preview
Healthy aging en kwetsbaarheidINTRODUCTIE
Older people are hot as a research topic
Er gebeurt heel vaak en veel
onderzoek naar ouderen.
De resultaten voor de Mesh
term ‘Aged’ bv. neemt elk jaar
toe. in de laatste 10 jaar zijn
evenveel publicaties
verschenen als alle jaren
voorheen.
Gerontologie: de studie van veroudering
Geriatrie: de medische behandeling van ouder wordende personen
Er is een behoefte aan vertaling van het wetenschappelijk onderzoek naar de praktijk
Heden ten dage kan hier nog veel progressie in gemaakt worden.
Doel van deze lessen: trainen in het op een juiste manier klinisch redeneren (Klinische besluitvorming)
en een goede beargumentatie te geven voor elke besluivorming die in het klinsch handelen gebeurt.
Hiervoor is training nodig.
Alleen leeftijd is een factor om te overwegen, maar generalisatie moet worden vermeden
We moeten veralgemening vermijden
en alleen maar kijken naar ouderen als
een concept. Op de 1ste afbeelding zie je
links de meest jonge persoon en rechts
de meest oude. Het leeftijdsverschil
tussen die 2 mannen is even groot als
het leeftijdsverschil tussen een jongen
van 12 jaar en zijn vader van 45 jaar.
Net daarom is het belangrijk om hierin een onderscheid te maken en niet enkel een onderscheid
maken in de kalenderleeftijd, maar ook een onderscheid in de biologische leeftijd m.a.w. de leeftijd
van de weefsels als het ware van de lichaamssytemen.
Links zie je een persoon met een jonge
kalenderleeftijd en rechts zie je een persoon met
een oudere kalenderleeftijd. Nu, de vraag hier is
heeft de persoon links ook wel een jonge biologische
leeftijd in lijn met zijn kalenderleeftijd? De persoon
rechts heeft een kwaliteit en gezondheid van zijn
lichaamsystemen die mogelijks jonger is t.o.v. zijn
kalenderleeftijd.
1
,Geriatrische kinesitherapie
Er is tot op heden nog steeds een verkeerde perceptie over de inhoud van het beroep. Heel vaak is het
zo dat als men mensen bevraagt over ‘Wat denkt u dat geriatrische kinesitherapie omvat?’ dat men
denkt aan wandelen op de gang, wat bewegen met de benen en dat er weinig uitdaging gepaard gaat
met het beroep en eigenlijk is dit zeker niet het geval.
De perceptie is stilaan aan het veranderen. De perceptie van een curatieve benadering moet
veranderen. Dit speelt uiteraard nog een rol, maar onze rol als kinesitherapeut is zeer belangrijk in de
preventieve sector bij ouderen. Dit begint heel vroeg. Vanaf 50-55 jaar heeft men een belangrijke
screeningsrol en een rol in de preventie van gezondheidsproblemen in de toekomst.
HEALTHY AGING
Het WHO-rapport wil anticiperen op de gevolgen van de snelle vergrijzing van de bevolking
Healthy aging wordt door de WHO gebaseerd o.b.v. een aantal specifieke termen
Definitie:
Healthy aging is het proces van het ontwikkelen en behouden van functionele mogelijkheden die het
welzijn op oudere leeftijd mogelijk maakt.
De 2 concepten waarop de definitie is gebaseerd is
enerzijds de intrinsieke capaciteit en anderzijds de
functionele mogelijkheden. Hiernaast zie je dit schematisch
weergegeven.
o Y-as: het functioneren van de persoon in de
maatschappij
o X-as: biologische leeftijd
Naarmate de systemen (hart en vaat systeem, endocrien systeem, cognitief systeem, …) ouder
worden, zal de intrinsieke capaciteit van die verschillende systemen afnemen. De functionele
mogelijkheden hangen nauw samen met de intrinsike capaciteit. Als je systemen heel goed werken en
een heel goede goede intrinsieke capaciteit hebben dan zorgt dit ervoor dat die persoon optimaal kan
functioneren in de maatschappij. Wanneer 1 of meerdere van die lichaamssystemen geleidelijk aan
gaan verminderen in functie en dus intrinsieke capaciteiten dalen dan zullen we ook een weerslag zien
in de functionele mogelijkheden van die persoon. Naarmate de intrinsieke capaciteiten dalen zal ook
de functie in de maatschappij van die persoon dalen.
Het functioneel vermogen combineert het individu en zijn omgeving, en de interactie daartussen
Hier zie je hetzelfde als hierboven, maar op een andere
manier weergegeven.
o Rode kubus: intrinsieke capaciteit
o Blauwe kubus: functionele mogelijkheden
à Beide kubussen zullen interageren met de omgeving.
Deze interactie wordt aangeduid door de zwarte pijlen.
Mensen die functioneel zijn in 1 specifieke omgeving zijn
daarom niet functioneel in een andere omgeving.
2
,Voorbeeld: mensen die bv. in Antwerpen dichtbij winkels en het openbaar vervoer wonen, maar die
niet zo goed functioneren, gaan toch optimaal kunnen functioneren in die specifieke omgeving
(Antwerpen) omdat alles dichtbij is. Zet dezelfde persoon met dezelfde problemen in een afgelegen
gebied waar ze niet zomaar het openbaar vervoer kunnen gebruiken en niet makkelijk naar de winkel
kunnen, die persoon zal veel minder goed kunnen functioneren door de interactie met de omgeving.
Hetzelfde geldt voor de intrinsieke capaciteit. Bepaalde lichaamssystemen kunnen mogelijks o.b.v. de
omgeving anders ontwikkelen.
o Heel je leven wonen in de bergen in gezonde lucht vs. heel je leven wonen in de stad
à Kan een impact hebben
Intrinsieke capaciteit omvat alle fysieke en mentale capaciteiten waar een individu gebruik van kan
maken
Als we de intrinsieke capaciteit nog meer in detail bekijken dan is die voor een stukje afhankelijk van
genetica, persoonlijke factoren (geslacht, ras, opleiding, rijkdom, …) en specifieke
gezondheidskarakteristieken.
Oudere mensen ervaren een geleidelijke accumulatie van moleculaire en cellulaire schade
o Dit resulteert in een algemene afname van de fysiologische reserves
o De mate zal aanzienlijk variëren tussen individuen op een bepaalde chronologische leeftijd
Hier zie je het 3de belangrijke aspect van healthy aging
volgens de principes van de WHO. De intrinsike
capaciteit kan i.f.v. de verschillende omgevingen bij
verschillende mensen op verschillende manieren
evolueren over de tijd. Op de afbeelding zie je
verschillende kleuren en deze geven allemaal een
verschillend traject weer van de intrinsieke capaciteit.
Het meest optimale met toenemende leeftijd is het blauwe traject. Daarbij zal iemands intrinsieke
capaciteit geleidelijk aan verminderen naarmate de persoon ouder wordt en dit is een vrij normale
fysiologische daling. Helemaal op het einde van het leven gaat dat zich manifesteren in problemen/
deficits wanneer dat die heel snel op korte tijd gaat gaan dalen.
3
, Bij het gele traject zal de intrinsieke capaciteit in 1ste instantie op jonge leeftijd het normale traject
volgen, maar op een bepaald moment in het leven (bv. door een ernstige ziekte) manifesteert er zich
een plotse terugval van de fysieke capaciteit. Er zijn dan 3 mogelijkheden:
1. Herstellen en terug op het niveau van voorheen komen
2. Herstellen, maar iets minder. Er wordt wel nog steeds winst geboekt
3. Sterke afglijding en meer verlies ontwikkelen
Als laatste hebben we het rode traject. Hier zal reeds vanaf de geboorte de intrinsieke capaciteit van
een bepaald weefsel/ systeem sterk dalen (bijna lineair). Soms kan het zijn dat je de curve, mits
interventie, nog wat omhoog krijgt.
Samengevat:
Healthy aging/ gezond ouder worden volgens de WHO omvat:
1. Het functioneren/ the functional ability en de mogelijkheid tot functioneren
à Dit kent een interactie met de omgeving
2. De intrinsieke capaciteit ligt daaronder: hoe hoger de intrinsieke capaciteit, hoe meer kans
men optimaal kan functioneren
à Wanneer de intrinsieke capaciteit daalt, zal dit een weerslag hebben op het functioneren
3. Trajecten: de evolutie van de intrinsieke capaciteiten doorheen het leven
Hiernaast zie je de gemiddelde evolutie van de
intrinsieke capaciteit overheen de jaren afgebeeld
voor mannen en vrouwen. Rond de blauwe en rode
lijn zien we een grote varibailiteit. Voor elke leeftijd
zien we een minimum en maximum weergegeven. In
werkelijkheid kan je ervan uitgaan dat op een
bepaalde leeftijd een gemiddelde intrinsieke
capaciteit is met een waarde gelijk aan die volle lijn,
maar dat er ook mensen zijn met hele hoge en hele
lage waarden.
Preventie
We kijken even naar hoe men naar preventie kijkt bij kinderen. Dit is ook hoe men wilt gaan kijken
naar de preventie bij ouderen. Links zien we op de volgende pagina een groeicurve en het doel van zo
een curve is dat jonge ouders en artsen heel snel kunnen reageren wanneer een baby onvoldoende
optimaal evolueert. Hier staat een groeicurve voor lengte en het is de bedoeling dat op regelmatige
tijdstippen de lengte van het kindje wordt gemeten en uitgezet wordt op de curve. De dikke lijn is
percentiel 50 en is het gemiddele. Hoe hoger/ lager, hoe meer uitzonderlijk het is dat het kind op die
leeftijd die lengte heeft. We hopen op/ streven naar percentiel 50.
Vanuit de WHO wil men streven naar een vergelijkbaar iets bij ouderen. Rechts zie je een voorbeeld
voor de specifieke intrinsieke capaciteit gelinkt aan spierkracht. Men weet dat vanaf een bepaalde
leeftijd, ongeveer 40 jaar, de spierkracht jaarlijks daalt en dit is een normaal traject. Het idee hierbij is
om dit op regelmatige basis te gaan bekijken en te vergelijken met normwaarden om zo vroegtijdig te
kunnen identificeren wanneer mensen te weinig kracht hebben zodanig dat men hier gericht op kan
reageren met gepaste interventies.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller phebe200000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now