Summary
Samenvatting De Wereld van Aardrijkskunde 5HAVO H2 Endogene en exogene krachten
- Course
- Level
Hierbij een samenvatting Aardrijkskunde 5HAVO H2 Endogene en exogene krachten van het boek 'De Wereld van'. Succes met leren!
[Show more]
Seller
Follow
henrivds1210
Content preview
Samenvatting H2 Endogene en exogene krachten2.1 – De wereld van de reddingswerkers
Aardbeving Ecuador: veel doden/gewonden en veel materiële schade wat ook leidde tot een
communicatieprobleem, geen stroom = geen tv/radio.
Er werd geholpen met hulptroepen/goederen/pakketten.
Ecuador: veel vulkanen: belangrijke inkomstenbron dankzij toeristen
2015: uitbarsting grote vulkaan: Tungurahua en dreiging dat ook de Cotopaxi (andere vulkaan) uit
zou barsten noodtoestand (veel mensen in gevaar) geen inkomsten
Er werd ook veel voorlichting genomen en voorbereiding getroffen, mocht de vulkaan een andere
keer wel uitbarsten wel waren er gezondheidsproblemen door de rook van de vulkanen
2.2 – Platentektoniek
Aarde: volgens evolutietheorie 4.6 miljard jaar oud
Eerst gloeiende gasbol
Laatste 600 miljoen jaar pas tot ontwikkeling
Geologische tijdschaal: samenvatting geschiedenis aarde
Aarde: opgebouwd uit verschillende lagen:
Lagen met verschillende dichtheid
Zwaardere delen door zwaartekracht naar midden gezakt
Aardkern: hoogste dichtheid – bestaat uit ijzer
Tussen aardkern en aardkorst bevindt zich de aardmantel
Buitenste laag van de mantel en de aardkorst bestaan uit vast gesteente: lithosfeer
Lithosfeer: platen die drijven op asthenosfeer: asthenosfeer is niet vloeibaar – kan wel bewegen
Mesosfeer: binnenste gedeelte: bestaat uit vast gesteente – aardkern: vaste ijzeren binnenkant en
vloeibare buitenkant
Temperatuur aardkern: 6000 °C:
1. Restwarmte van ontstaan aarde
2. Radioactieve elementen (uranium/thorium/etc.) zorgen voor continue
warmteproductie
Aardkern: geeft warmte aan omliggende mantel warmte zorgt voor lagere dichtheid
plastische asthenosfeer en dus voor transport gesteente stroming zorgt voor beweging
platen = platentektoniek, wat met enkele centimeters per jaar gaat
Processen die door deze bewegingen ontstaan en aardkorst beïnvloeden = endogene
processen
, Lithosfeer: losse platen die van elkaar bewegen op drie manieren:
1. Divergente plaatgrens
a. Twee platen bewegen boven een opstijgende convectiestroom
b. Magma komt tegen lithosfeer kan niet verder buigt af naar opzij plaat gaat
uit elkaar leidt tot scheuren leiden tot vulkanen
c. Langgerekte gebergte met vulkanen langs grens divergente platen op bodem oceaan
= (mid)oceanische rug
d. Convectiestroom bereikt lithosfeer afkoeling dichtheid neemt toe
zwaardere plaat verder weg van de midoceanische rug uiteindelijk zo grote
dichtheid dat plaat/convectiestroom naar beneden getrokken wordt
2. Convergente plaatgrens
a. Twee convectiestromen bewegen naar elkaar toe
b. Oceanische korst = door hogere dichtheid zwaarder dan continentale korst
c. Door samenstelling platen twee soorten convergente plaatgrenzen:
1. Twee continentale platen bewegen naar elkaar toe + gelijke
eigenschappen duwen elkaar omhoog ontstaan
plooiingsgebergte
2. Subductie = zwaardere oceanische plaat duikt door dalende
convectiestroom onder lichtere continentale plaat
a. Deel duikende plaat smelt en stijgt op als magma
b. Subductie vindt ook plaats als beide convergerende platen
oceanisch zijn: convectiestroom onder oudste plaat is langer
afgekoeld en dus zwaarder die duikt onder lichtere plaat
Bij beide bovenstaande gevallen trekt de duikende plaat een deel van de andere
plaat mee diepzeetrog ontstaat = diepte in oceaan parallel aan convergente
plaatgrens
3. Transforme plaatgrens
a. Platen bewegen langs elkaar – waartussen veel spanning ontstaat in lithosfeer
b. Spanning komt met hevige aardschokken los
2.3 – Vulkanisme
Vulkanisme = alle verschijnselen die te maken hebben met de nabijheid van magma aan het
aardoppervlak
Als magma naar buiten komt = vulkaanuitbarsting/eruptie – effusieve eruptie bij weinig gasdruk en
vloeibaar magma
Explosieve eruptie = taai/stroperig magma en hoge gasdruk grote uitbarsting
Samenstelling magma/eigenschappen gesteente bepalen gasdruk en taaiheid: water wordt omgezet
in waterdamp als het warm is toename gasdruk meer explosiviteit (toename is nog sterker als
gas slecht kan ontsnappen)
Gesmolten continentale korst: stroperiger dan gesmolten oceanische korst: continentale korst zorgt
voor explosievere erupties/uitbarstingen.
Welke vulkanen ontstaan bij welke uitbarstingen?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller henrivds1210. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now