Summary
Samenvatting Grondrechten - 1ste jaar
- Course
- Institution
samenvatting grondrechten
[Show more]
1 review
By: ullatje • 1 year ago
very extensive
Seller
Followjokelienwuyts
Reviews received
Content preview
Samenvatting RechtInleiding
Sociaal werk is een op praktijk gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering en ontwikkeling,
sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten,
collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk. Onderbouwd door
sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert
sociaal werk mensen en structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.
Belangrijke principes:
• Rechtvaardigheid
• Mensenrechten
• Collectieve verantwoordelijkheid
• Diversiteit
Verschillende vakgebieden vullen deze principes in, zoals: psychologie, sociologie en zo ook het
recht.
Als sociaal werker ben je een tussenpersoon tussen burger en samenleving. Je bent verbonden met
zowel het sociaal systeem als met de hulpvrager.
Tessa (SW) is een tussenpersoon tussen speelplein Herent (hulpvrager) en regels en wetten (sociaal systeem).
Dus Tessa helpt speelplein maar houdt rekening met sociaal systeem.
SW
burger samenleving
SW is een bruggenbouwer tussen leefwereld en systeemwereld.
Elke jeugdbeweging krijgt subsidies (systeemwereld) en omschrijft wat zij zien als een jeugdbeweging. Nu moet
er iemand gaan kijken of die jeugdbeweging voldoet aan de eisen (graffiticlubje bij jongeren)
Wat betekent het recht voor jou als sociaal werker? Of hoe kan het sociaal werk zelf tot zijn recht
komen.
à 3 perspectieven:
1. Kennis
Kennis van het systeem en het recht is zeer belangrijk!
Je kan door kennis van het juridische systeem en de rechten en plichten van mensen,
individuen en groepen versterken om greep te krijgen op hun situatie en omgeving
(empowerment)
o Productgericht: concrete toepassing van het recht
o Procesgericht: cliënt versterken in zijn probleemoplossende vaardigheid
DOING THINGS RIGHT
Volgens het boekje, wat ben ik verplicht om te doen?
2. Waarden en normen
Kritische kijk bij het toepassen van het recht vanuit waarden en normen.
De waarden en normen die je als sociaal werker hanteert, komen niet steeds overeen met
die van het recht. Je dient je als sociaal werker bewust te zijn van de ethische en morele
dimensies bij het toepassen van het recht in de praktijk. Je moet je tussenkomst ook bekijken
vanuit moreel-ethisch perspectief, reflecteren en kritisch zijn.
DOING RIGHT THINGS
Ik kan de wet volgen, maar is het juist wat ik doe?
Ik kom in contact met een illegaal. Ga ik die aangeven? Nee, ik help deze op de manier die hij nodigt
heeft, maar blijf nog steeds correct.
1
, 3. Mensenrechten en sociale rechtvaardigheid
Mensenrechten en sociale rechtvaardigheid staan centraal
Als sociaal werker moet je het recht en zijn regels afwegen tegenover de mensenrechten met
het doel sociale rechtvaardigheid te realiseren. De wet kan hiertoe een bron zijn omdat zij
rechten van mensen veilig stelt.
RIGHTS THINKING
Nog meer proberen te doen voor iemand
Kunnen er niet nog meer rechten worden opgemaakt voor illegalen?
Conclusie:
De verhouding tussen recht en sociaal werk vraagt van de sociaal werker dat hij inzicht heeft in de
juridische aspecten van zijn handelen. Wil hij verantwoord handelen dan vraagt dit om een aftoetsing
met de waarden die ontwikkeld worden in zijn professionele context. Het volstaat niet om elke
juridische norm zomaar in het sociaal werk toe te passen. Deze moet in zijn context geplaatst worden
met een afweging ervan via een mensenrechten benadering en met het doel om sociale
rechtvaardigheid na te streven.
De sociaal werker staat zowel verticaal als horizontaal in relatie met juridische normen en regels en
al hiermee op verantwoorde wijze moeten mee omgaan in functie van de noden en behoeften van
de gebruiker. Het recht is dus één element tussen vele andere instrumenten waarover de sociaal
werker kan beschikken. Maar hij moet die dan ook veelzijdig weten in te zetten.
Je moet dus weten wat je wettelijke mandaat is al sociaal werker!
KENNIS WAARDEN/NORMEN MENSENRECHTEN
Ziet de wet als Een geheel van regels Een deel van de Een bron voor de
die moeten toegepast professionele toolkid dienstgebruiker
worden
De drijfveer voor de Het wettelijke mandaat Ethische doelen Het zoeken naar sociale
praktijk is/zijn rechtvaardigheid en
mensenrechten
Praktijkbeoefenaars Technische juridische De wet plaatsen in hun De wet kritisch begrijpen
moeten kennis eigen professionele
moraliteit
De sleutelvraag voor Zijn de voorwaarden om Hoe kan de wet bijdragen Hoe positioneert de wet
de praktijk is juridisch te bemiddelen tot ethische doelen? zich tegenover
bereikt? uitsluiting en
onderdrukking?
De nadruk ligt op DOING THINGS DOING RIGHT RIGHTS THINKING
RIGHT THNGS
kennis
waarden/normen mensenrechten
2
,MODULE 1: WAT IS RECHT?
Elk mens heeft het recht om zelfstandig zijn leven uit te bouwen, los van alles en iedereen.
Zodra meerdere mensen samen leven, moeten zij rekening houden met de anderen.
Om dit samenleven geordend te laten verlopen maken mensen onderling afspraken/regels
die voor iedereen binnen dezelfde groep zullen gelden.
Dit systeem werkt in moderne maatschappij & traditionele samenlevingsmodellen. Ook zelfs
in kleinere contexten in de samenleving.
School
Soorten rechten
staatsrecht, grondrechten, sociale bijstand en zekerheid, gerechtelijke organisaties, strafrecht,
verbintenissen en contracten, consumentenrecht, auteursrecht, …
1.1. Definitie recht
Het recht is een geheel van regels, opgesteld door de samenleving, waardoor de belangen
van de enkelingen die in de gemeenschap leven geordend worden, door middel van sociale
dwang.
- Geheel van regels
Een pakket aan regels, niet alleen geschreven maar ook ongeschreven. Ze worden
gemaakt op basis van nationale wetteksten, maar ook internationaal recht.
Europese Unie
Voorbeeld mondeling: als je iets wil kopen & je spreekt af maar ineens is het voor de grap. Dit kan
niet want je had een mondelinge overeenkomst.
Nadeel mondeling: staat niet op papier, geen bewijs. Wel getuigen!
- Opgesteld door de samenleving
Regels worden opgesteld door mensen die binnen een bepaalde context samenleven.
Hoe groter de samenleving, hoe moeilijker om alle inwoners tot een akkoord te brengen.
Deze context wijzigt voortdurend
Digitalisering: mensen kopen nu meer online goederen, wat vraagt voor een andere bescherming
van de consument.
De regels worden opgesteld door vertegenwoordigers van de samenleving. Ze worden
dus opgesteld door de maatschappij zelf. Het is dus een weerspiegeling van wat er leeft
in de maatschappij.
Wet op abortus, euthanasie, doodstraf, vrouwenrechten: autorijden in Arabische landen à
aangepast want samenleving denkt er nu anders over dan vroeger, …
Deze regels zijn gebonden aan cultuur, ideologieën, religieus of profaan (niet-kerkelijk)
Vaticaan: mannen en vrouwen moeten schouders en knieën bedekken, geen pet of hoed, …
Het recht is beïnvloedbaar & wijzigbaar
Roken op openbare plaats: vroeger mocht men roken in cafés door de jaren heen is dit afgeschaft,
kinderarbeid, …
- De belangen van de enkeling die in de maatschappij leeft worden geordend
Elk lid van de samenleving moet weten welke rechten en plichten hij heeft en op welke
manier hij deze kan uitoefenen. Dit zorgt voor een ordening van het maatschappelijk
leven. Als dit er niet is, ontstaat er ruzie.
Soms kan dit toch voor conflicten leiden omdat niet iedereen altijd akkoord gaat met het
gedrag van iemand anders. Dit geldt niet alleen voor personen maar ook voor groepen.
Nieuwe maatregelen Covid-19: niet iedereen hield zich aan de opgelegde maatregelen en
sommigen vonden het toch nog nodig om feestjes te organiseren.
3
, - Afdwingbaarheid van het recht
Gedwongen worden om zich aan de afspraken te houden. “Stoorzenders” worden
gedwongen om zich aan de afspraken te houden.
Om regels effectief te doen naleven, moeten we deze kunnen afdwingen. De leden van
de samenleving spreken af hoe dit gebeurt.
Bemiddeling, rechtbank, …
Het geldt voor iedereen van de samenleving
Het recht verschilt in die zin van morele, conventionele en religieuze regels die mensen
eerder vrijwillig aannemen en hiertoe dus wettelijk verplicht worden.
Afdwingen kan op verschillende manieren
Bevel, straffen, betaling van schadervergoeding, …
Afdwingbaarheid geeft problemen: Het is niet omdat je gelijk hebt, dat je gelijk haalt.
Procedures zijn lang, ingewikkeld en duur. Maatschappelijk kwetsbare mensen vinden de
weg moeilijk.
Belangrijke taak van een sociaal werker : Mensen wegwijs maken en ondersteunen in
het juridisch doolhof.
Verschil tussen burgerlijk recht & strafrecht : Burgerlijk recht: je moet je aan de
verplichtingen houden. Strafrecht: er wordt een extra straf opgelegd
Enkelband, boete, gevangenis, …
Dura lex sed lex (de wet is hard maar het is de wet) è de wet komt niet altijd
rechtvaardig over
De wijze raad van een jurist 1: bezin voor je begint
2: zorg dat je altijd bewijs hebt
3: zorg dat je niet in het strafrecht komt
Bij dwingend recht kan er ook sprake zijn van nietigheid
à Relatieve nietigheid: kan enkel ingeroepen worden door wie beschermd wordt.
à Absolute nietigheid: Geld enkel bij regels van openbare orde.
- Verschillende soorten van rechtsregels
We maken een onderscheid tussen recht in het sociaal werk en het sociaal werk
in het recht:
Het sociaal werk in het recht:
Opdrachten die sociaal werkers uitvoeren die het recht hen specifiek oplegt zoals
justitie-assistenten in het justitiehuis of maatschappelijke assistenten binnen een
OCMW. Relaties aangaan, verbindingen tussen mensen, …
Rechter zegt: SW’er jij moet dit doen, bijv.: rapporteren
Het recht in het sociaal werk:
Het recht concreet toepassen zowel in relatie met het sociaal systeem als met de
hulpvrager op het snijvlak van burger en samenleving. Domeinen als familie,
wonen, werk, geld, justitie, sociale bescherming, … komen hier aan bod. Sociaal
werker is bruggenbouwer in verschillende domeinen.
Recht als instrument, in relatie met cliënt over een thema.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jokelienwuyts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now