Hoofdstuk 6
Stap 5
Zeist, 30 maart, 2022
Geachte wethouder,
Doormiddel van deze brief wil ik u informeren over de gezondheidssituatie in de wijk Transwijk. Met
studie genoten van mijn studie verpleegkunde, heb ik onderzoek gedaan naar deze wijk. Uit dit
onderzoek is onder andere gebleken dat er een hoog percentage kinderen, tussen de twee en elf
jaar, last heeft van overgewicht, in vergelijking met de rest van Utrecht.
In deze brief zal ik de resultaten van het onderzoek toelichten in verschillende stappen.
Ik hoop snel van u te horen.
Met vriendelijke groet,
Amelie Bakker
A: Wijkgezondheidsprofiel
1. In heel Transwijk, noord en zuid samen, wonen 6.730 mensen. 3.960 mensen zijn woonachtig in
Transwijk-Noord, en 2.770 mensen zijn woonachtig in Transwijk-Zuid. Hiervan is de groep 25 jarige-
45 jarige het grootste in beide gebieden, met 3.095 inwoners, dat is ongeveer 46%.
De leeftijdscategorie nul tot vijftien is de kleinste groep met in totaal 645 inwoners (Allecijfers, z.d.).
In het gemiddelde huishouden wonen in Transwijk-Noord 1,8 personen. Meer dan de helft, namelijk
54%, zijn eenpersoonshuishoudens. 19% van de huishoudens heeft inwonende kinderen.
In Transwijk-Zuid bestaat het gemiddelde huishouden uit 1,4 personen. Hier is 72% een
eenpersoonshuishouden. Ook heeft 8% van de huishoudens inwonende kinderen (Kadastralekaart,
z.d).
Transwijk-Noord en Transwijk-Zuid lijken op elkaar wat betreft de culturele diversiteit. Zo is de
meerderheid van de inwoners in Transwijk-Noord autochtoon met 52,27%. Van de inwoners met een
migratieachtergrond is de groep met een niet westerse migratieachtergrond het grootst met 34,85%.
In Transwijk-Zuid zijn de meeste inwoners ook autochtoon met 62,27%. Van de allochtonen heeft de
meerderheid van de inwoners een niet-westerse migratieachtergrond met 28,7%. 9,03% van de
inwoners heeft een westerse migratieachtergrond. (allecijfers.nl).
In Transwijk-Noord heeft 60% van de inwoners de burgerlijke staat ongehuwd.
31,6% is gehuwd of verweduwd en 7,7% is gescheiden. In Transwijk-Zuid 70,1% ongehuwd. 24,1% is
gehuwd of verweduwd en 5,8% is gescheiden (Allecijfers, z.d.).
,2. Van de inwoners van 15-75 jaar in Transwijk-Noord heeft in 2020 22% een laag opleidingsniveau,
38,2% een middelbaar opleidingsniveau en 39,8% een hoog opleidingsniveau.
In Transwijk-Zuid heeft 17,6% een laag opleidingsniveau, 25,8% een middelbaar opleidingsniveau en
56,7% een hoog opleidingsniveau. Het percentage hoogopgeleiden ligt ook hoger in vergelijking met
heel Utrecht. Daar is het 52% wat een hoog opleidingsniveau heeft. (2020) (Allecijfers, z.d.).
Gegevens uit 2019 geven een gemiddeld besteedbaar inkomen weer van €30,400 in Transwijk-Zuid
en €35.000 in Transwijk-Noord. Dit is beide beneden het gemiddelde van Utrecht met €45.9000
(Gemeente Utrecht, z.d.). Transwijk-Zuid is sinds 2017 overigens erg vooruit gegaan, waarbij in dat
jaar het gemiddeld besteedbaar inkomen op €26.600 lag (Gemeente Utrecht, z.d.).
Het aantal werkzoekenden is 2020 ligt in Noord op 7,3% en in Zuid op 7,6%. Dit is iets hoger dan het
gemiddelde in Utrecht met 6,3% (Gemeente Utrecht, z.d.).
In Transwijk-Noord had in 2020 19,9% van de bevolking moeite met rondkomen. In Transwijk-Zuid
was dit 21,4% (Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu, z.d.).
3. Van de bewoners van achttien jaar en ouder, kampt gemiddeld 30,7% met langdurige
gezondheidsproblemen, in Transwijk-Noord. In Transwijk-Zuid is het 28,7%. Deze waarden liggen in
de buurt met die van de hele gemeente Utrecht. Daar is het 28,3 % (Rijksinstituut voor
volksgezondheid en milieu, z.d.).
In Transwijk-Noord geeft 22% van de inwoners van 18 jaar en ouder aan weleens te roken. In
Transwijk-Zuid is dit 23%. Bij 42% van de inwoners van Transwijk-Noord, 18 jaar en ouder, is er
sprake van overgewicht. Er is sprake van overgewicht bij een BMI van 25,0 of hoger. In Transwijk-Zuid
ligt dit percentage lager met 36%. 74% van de inwoners in Transwijk-Noord geeft aan weleens te
drinken. In Transwijk-Zuid is dit 79% (Allecijfers, z.d.).
In vergelijking met de rest van Utrecht roken er meer mensen in Transwijk. In Utrecht is het
percentage rokers 19, 4%. Qua drinken en overgewicht liggen de percentages uit Transwijk dicht bij
het gemiddelde van de gemeente Utrecht (Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu, z.d.).\
4. Bewoners van Transwijk voelen zich steeds veiliger. In 2019 voelde 46% van de mensen in
Transwijk zich weleens onveilig. Dit percentage is gedaald naar 38% in 2021. In vergelijking met de
wijk Zuidwest, waar Transwijk deel van uitmaakt, ligt het percentage in 2019 een stuk lager. Dit was
namelijk 38%. In 2021 is het gelijk gebleven met 38% (Gemeente Utrecht, z.d.).
5. In Transwijk zijn verschillende soorten sportverenigingen te vinden. Je hebt bijvoorbeeld een
turnvereniging, (Turn4U, z.d.) en een overkoepelende vereniging voor hockey, tennis, voetbal en
biljard (Zwaluwen Utrecht 1911, z.d.). Ook is er Park Transwijk, in Transwijk-Zuid, waar gesport,
gespeelt en ontspannen kan worden (Utrecht natuurlijk, z.d.).
6. In Transwijk zijn een aantal onderwijsinstellingen. Openbare basisschool Anne Frank ligt in
Transwijk-Noord (Scholen op de kaart, z.d.) en staat goed aangeschreven. Uit een
tevredenheidsenquête, ingevuld door leerlingen van basisschool Anne Frank, kwam een gemiddeld
, cijfer van 8.5 (Scholen op de kaart, 2021). Verder zijn er nog twee middelbare scholen te vinden in
Transwijk. Unic is voor Havo en VWO, en er is een internationale school (Scholen op de kaart, z.d.).
B: Diagnoses
In Transwijk komt overgewicht vaker voor dan gemiddeld in de rest van Utrecht. Kinderen met
overgewicht kunnen hierdoor mentale en ook fysieke problemen ontwikkelen. Ze kunnen
bijvoorbeeld gepest worden en daardoor een negatief zelfbeeld ontwikkelen en later in een
depressie raken. Ook hebben deze kinderen later meer kans op hart- en vaatziekten en diabetes
(Gemeente Utrecht, z.d.). Overgewicht ontstaat vaak bij het hebben van een ongezond
voedingspatroon en te weinig bewegen . Dit houdt in veel tussendoortjes, frisdranken en
suikerhoudende producten consumeren. Ook kan erfelijke aanleg, onvoldoende slaap en een
omgeving met weinig mogelijkheden om buiten te spelen een factor zijn (NJI, z.d.).
P: Over gewicht bij kinderen van twee tot vijftien jaar.
E: Vaak een ongezonde leefstijl en weinig aantrekkelijke speelplaatsen.
S: 20 tot 25% van de kinderen in Transwijk, van twee tot vijftien jaar, hebben overgewicht.
Ook eenzaamheid komt vaker voor dan het gemiddelde van Utrecht. In Utrecht is het gemiddelde
wat zich eenzaam voelt 48,9%. In Transwijk ligt dit hoger. In Transwijk-Noord voelt 55,2% zich
eenzaam en in Transwijk-Zuid is dit 54,6%. In Transwijk-Noord geeft 14,6% aan zich zeer eenzaam te
voelen, in Transwijk-Zuid is dit 14,4%. Ook dit is hoger dan het gemiddelde in Utrecht, dat is namelijk
11,6% (Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu, z.d.). 67% geeft aan dat de mensen in de buurt
elkaar eigenlijk niet zo goed kennen (Gemeente Utrecht, z.d.). Dit kan een oorzaak zijn van
eenzaamheid. Ook is te zien dat veel mensen alleen wonen. In Transwijk-Noord bestaat 54% van de
huishoudens uit eenpersoonshuishoudens en in Transwijk-Zuid is dit 72% (Kadastralekaart, z.d.).
Vooral onder ouderen komt eenzaamheid voor, omdat bij hen vaker partners en naasten overleiden.
Gevolgen van eenzaamheid kunnen zijn: een te hoge bloeddruk, verslavingen, slaapproblemen,
gezondheidsklachten en cognitieve achteruitgang (Bakker et al., 2019).
P: Eenzaamheid
E: Veel mensen wonen alleen, mensen kennen elkaar niet goed, ouderen verliezen naasten.
S: Het percentage dat zich eenzaam voelt, ligt in Transwijk hoger dan het gemiddelde van de rest van
Utrecht.
De luchtkwaliteit in Transwijk is matig en scoort een 4,4 op een schaal van nul tot elf. Bij nul is de
luchtkwaliteit goed en bij 11 is de luchtkwaliteit zeer slecht. Een score dat hoger is dan drie, duidt op
vervuilde lucht.
Luchtvervuiling ontstaat door verkeer, industrie, luchtvaart en bouw.
Vervuilde lucht bestaat voornamelijk uit een combinatie van fijnstof, stikstofdioxide en ozon.
Door een vervuilde lucht kunnen er vele gezondheidsproblemen ontstaan zoals, hoesten,
benauwdheid, pijn op de borst, astma, COPD en longkanker. Ieder jaar overleiden er 12.000 mensen
door vervuilde lucht. Ook heb je gemiddeld dertien maanden korter te leven door ongezonde lucht.
Goede kwaliteit van lucht is dus extreem belangrijk voor de gezondheid van de mens (Longfonds,
z.d.).