Summary
Complete uitwerking en samenvatting inhoud colleges orthopedagogiek: theorieën en modellen
- Course
- Institution
Complete uitwerking en samenvatting inhoud colleges
[Show more]
Seller
Follow
jolandahaak1
Reviews received
Content preview
Orthopedagogiek: theorieën enmodellen
College 1
Pedagogisch werk = risicovol
- Vol besluiten over wat goed en niet goed is
- Vol onduidelijke situaties, gevoelens en conflicten die geduid moeten worden
- Vol niet perfecte hulpmiddelen
- Vol weerbarstige, niet coöperatieve cliënten ouders die niet zitten te wachten op een
opvoedbehandeling
- Vol afhankelijkheden van collega’s die niet overal en altijd dezelfde belangen hebben
- Vol verlangens over maatwerk
- Vol veranderlijke situaties, klachten en oplossingen
Pedagogen
- Proberen het functioneren en de ontwikkeling van het kind door én in de opvoeding en het
onderwijs te verbeterd en optimaliseren
o Alledaagse opvoedings- en ontwikkelingsvraagstukken tot complexe opvoedings- en
ontwikkelingssituaties
o Kinderen en jongeren als volwassenen in een afhankelijkheidsrelatie
- Handelen op basis van kennis over de pedagogische relatie, opvoedingsdoelen,
opvoedingswijzen en de pedagogische en maatschappelijke context
o Direct en indirect veranderen van de leefomgeving van het kind
Maatschappij
- In verschillende maatschappijen zijn er ook verschillende ontwikkelingsdoelen
- Maatschappelijke basis over wat normaal is en wat niet normaal is (kan gedurende de tijd
veranderen)
Cultuur
- Van invloed op wat wordt verstaan onder goed ouderschap/hoe je goed kinderen moet
opvoeden
- Dus niet alleen pedagogische inzichten, maar ook culturele inzichten spelen daar een
belangrijke rol in, wat betreft goed ouderschap
Competenties orthopedagoog
- Orthopedagogisch handelen: diagnostiek,
begeleiding, behandeling en advisering van
cliënten, maar ook vanuit het wetenschappelijk
oogpunt dat kunnen interpreteren en dat
handelen op die manier ook kunnen
verbeteren
- Professionaliteit: gebruik van
wetenschappelijke kennis, professioneel
handelen van de pedagoog en hierop kunnen
reflecteren
- Communicatie: zowel binnen het team, als met
de cliënt(en)
, - Samenwerking: zowel binnen het team, als met de cliënt(en)
- Kennis en wetenschap
- Maatschappelijk handelen: niet alleen handelen vanuit de orthopedagogiek, maar ook vanuit
de maatschappij (daarbij de maatschappelijke veranderingen meenemen)
- Organisatie
Pedagogische wetenschappen
- Handelingsgerichte wetenschap
- Wetenschap richt zich op gemiddeldes en kansen
- Pedagoog richt zich op een specifieke cliënt (of groep cliënten) in een specifieke context
maatwerk
Handelingsgerichte wetenschap
- Cliënt en hulpverlener zijn handelende individuen
- Hebben beide intenties, plannen, verwachtingen en overtuigingen
- Maar… niet alle componenten van het handelen zijn altijd geheel en bewust overwogen (zich
theorieën in reader, o.a. psychoanalyse, behaviorisme), kan dus ook onbewust gebeuren
Handelen via verhalen
- Verhaal (bij diagnostiek, therapie, interventie, opvoeden) = complex van zingevingen waarin
mensen hun belevenissen en ervaringen plaatsen
o Collectieve verhalen: cultuur, vanzelfsprekendheden, prototypen, vooroordelen
o Persoonlijke verhalen: uniek ( kan communicatie moeilijker maken, maar ook het
wederzijds begrip vergroten) (denk hierbij aan zaken die in de ene cultuur als
normaal worden gezien, en in een andere cultuur als niet normaal, kan dus zorgen
voor miscommunicatie)
Handelen – een verhaal
- Met een meisje met overgewicht is afgesproken dat ze naar de lokale sportschool gaat om
meer te bewegen. Bij de volgende afspraak blijkt echter dat ze hiertoe geen actie heeft
ondernomen. De hulpverlener trekt de conclusie dat dit meisje niet gemotiveerd is haar
probleem aan te pakken verhaal hulpverlener
- Pas later in het gesprek wordt duidelijk dat de sportschool bij het meisje in de buurt geen
mogelijkheid biedt om alleen met vrouwen te sporten (in plaats van gemengd). Vanwege
haar geloof, wil of mag het meisje niet deelnemen aan gemengde sportactiviteiten
verhaal cliënt
- In overleg met de hulpverlener wordt een ander plan gemaakt + er is meer wederzijds begrip
vanuit beide partijen
- Zowel cliënt als hulpverlener handelen vanuit een verhaal
Handelen cliënt verbeteren
- Vergroten van handelingsbekwaamheid = empowerment
- Wetenschap kan helpen bij
o Vergroten van kennis over en in professionele hulpverlening
o Verbeteren van vaardigheden (handelen) van hulpverleners
o Verbeteren van vaardigheden (handelen) van cliënt/cliëntsysteem
- Verbeteren van handelen van cliënt/cliëntsysteem (kan op drie niveaus)
o Invoeren van technische of instrumentele verbeteringen: bijv. training van nieuwe
vaardigheden
o Verbeteren van interpretatiekader van betrokkenen: gebeurtenissen in ander licht
plaatsen
, o Vergroten van welbevinden: cliënt/cliëntsysteem dient gevoel te krijgen grip op de
situatie te hebben
Verbeteren van handelen: gezondheid als richtsnoer
- Wat wordt verstaan onder ‘gezondheid’ (het welbevinden van een individu) wordt bepaald
door
o Tradities van cliënten/sociale regels
o Consensus binnen een groep
Groep/gemeenschap lost eigen problemen op
Prof-ed gaat uit van wetgeving (denk aan de jeugdwet) in combinatie met
gewoontes (maatschappelijke en culturele basis) en in combinatie met
haalbaarheid (praktisch en financieel)
Experts bepalen standaard (bijv. DSM, SDQ)
Hoe risico’s beheersbaar maken?
- Evidence based werken
- Protocollen gebruiken
Evidence-based werken
- Empirisch-analytische onderzoeksbenadering
o Strikt methodologisch werken (iedereen moet de behandeling op dezelfde manier
uitvoeren, dus aan de hand van een draaiboek)
o Toon effectiviteit en haalbaarheid aan
o Gebruik goede onderzoeksopzetten en goede onderzoeksinstrumenten
o Let niet alleen op voordelen van benaderingen, maar ook op mogelijke
nadelen/risico’s
o Beschrijf fenomenen nauwkeurig
o … (zie reader)
Protocollen
- Systeem van regels die specificeren wat de juiste procedures zijn om te volgen in specifieke
omschreven en geselecteerde situaties
- Voordelen
o Richtlijnen
o Kwaliteitsbewaking
o Specificeert aansprakelijkheid (verantwoording van handelingen)
- Nadelen
o Beperking van flexibiliteit en creativiteit
o Vervanging van verantwoordelijkheden en ethiek (als je een protocol volgt, hoef je
niet meer zelf na te denken, maar je moet wel zelf denken ‘is dit ethisch
verantwoord, want ik heb de verantwoordelijkheid hiervoor’)
Toepassing – protocol
- In een jeugdcentrum krijgen de hulpverleners te horen dat ze zuinig dienen te zijn met het
inzetten van uitvoerige testprocedures vanwege de lange wachtlijsten
o Als de kern van de klachten bij de cognitieve ontwikkeling ligt, wordt alleen
intelligentie-onderzoek uitgevoerd en geen sociaal-emotioneel of gezinsonderzoek
o Klachten die de opvoeding betreffen, worden alleen op sociaal-emotioneel en
gezinsvlak onderzocht
- Bas (6 jaar) is aangemeld vanwege problemen met zijn ouders en 11-jarige broer. Er wordt
een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis bij hem vastgesteld, waarna gezinsbegeleiding
, wordt opgestart. Na acht sessies is er echter geen vooruitgang, integendeel, Bas is negatief
en zit niet lekker in zijn vel. Hij begrijpt niet waarom zoveel onbelangrijke dingen van hem
verwacht worden en voelt zich onbegrepen.
Niet elke richtlijn is een goed protocol
- Uit het intelligentie-onderzoek dat een collega uiteindelijk beslist uit te voeren blijkt Bas
hoogbegaafd
- Dit plaatst de klachten ineens in een ander perspectief
- Het aanvankelijk gekozen diagnostische protocol gericht op de sociaal-emotionele
ontwikkeling en het gezinsfunctioneren bleek onvoldoende geschikt te zijn om tot een juiste
diagnose te komen
- En… heeft twee maanden inefficiënt werk opgeleverd
Iatrogene effecten
- Negatieve consequenties van pedagogisch/klinisch handelen (onbedoelde negatieve reacties)
o Reactieve pathogene effecten: negatieve effecten die reactie op label/diagnose
teweegbrengen
o Facilitatieve pathogene effecten: invalide of ineffectieve diagnose worden gesteld
en/of behandeling worden ingezet
o Besmettingseffecten (contagion effects) (Dishion et al., 1999): overdragen van
eigenschappen tussen cliënten (bijv. in een jeugdgevangenis)
Bij kinderen met vergelijkbare (externaliserende en internaliserende)
problematiek steken elkaar aan en werkt juist verergerend
o Beperking van leermogelijkheden: bijv. groep leerlingen waarvoor geen
ontwikkelingsperspectief geformuleerd wordt of groep leerlingen waarvoor dit wel
gebeurt maar implementatie van plan komt niet van de grond
Waar gaat het mis
- Externe redenen
o Hiaat in opleiding?
o Uitdagingen in het werkveld
- Werkveld
o Protocollen zijn niet altijd voor iedereen goed
Doen zoals de organisatie het wil…? (aansprakelijkheid: op het moment dat
je het volgens het protocol doet, is de organisatie aansprakelijk)
Beperking van flexibiliteit en creativiteit van prof-ed
o Gedelegeerde autoriteit/anticipatie van goedkeuring (aan de ene kant richt de
pedagogiek zich op het vergroten van de empowerment, maar aan de andere kant
neemt de pedagoog dat weg en de autoriteit neemt, omdat hij/zij weet wat goed is
voor de cliënt)
Voorbeeld:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolandahaak1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now