Summary
Samenvatting AK BuiteNLand H1 - VWO5
- Course
- Level
aardrijkskunde samenvatting Hoofdstuk 1 van boek BuiteNLand, VWO5
[Show more]
Seller
Follow
vandongenmats2
Content preview
Aardrijkskunde samenvatting H1Par. 1
Globalisering is het proces waarbij de verwevenheid
tussen gebieden en samenleving toeneemt. Een voorbeeld
hiervan is de toename van de gemiddelde afstand waarover
goederen, mensen en kapitaal zich verplaatsen, maar ook
het leven van mensen beïnvloedt wordt door
gebeurtenissen ver weg. Globalisering speelt op een aantal
terreinen, namelijk op economisch, sociaal, politiek en
cultureel vlak.
Door de toenemende vervlechting van gebieden wordt de
wereld ook wel de global village genoemd. Dit komt doordat de relatieve afstand
tussen gebieden afneemt als gevolg van het steeds sneller worden van vervoer
(kijk bron 7). We spreken van tijd-ruimtecompressie. De tijd en afstand worden
als het ware in elkaar gedrukt. Drie processen spelen daarbij een rol, namelijk:
1. Ligging: De absolute ligging verandert niet, maar wel de relatieve
ligging. Zo zijn gebieden steeds beter bereikbaar. De relatieve ligging kan
snel opbloeien, maar ook snel afbreken. Dit komt doordat mno’s
verplaatsen en het komen of gaan van mainports.
2. Afstand: De relatieve afstand daalt en wordt uitgedrukt in tijd, geld en
moeite die het kost om er te komen. Echter neemt het afstandsverval
wel toe. Nederland drijft bijvoorbeeld veel meer handel met zijn
buurlanden rond de Middellandse Zee, remmende factor zijn de
vervoerskosten, oftewel de absolute afstand, maar het afstandsverval
neemt wel toe, want kan ook in Nederland i.p.v. bij de Middellandse Zee.
3. Grenzen: Minder strenge tot geen controle bij grenzen. Denk bijvoorbeeld
aan Europa. Als je eenmaal binnen bent, kan je naar alle landen in EU
reizen.
Begrippen:
Globalisering = Het proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en samenleving toeneemt.
Tijd-ruimtecompressie = Proces waarbij de tijd en afstand worden als het ware in elkaar worden
gedrukt.
Absolute ligging = De unieke ligging van een plaats in het graadnet.
Relatieve ligging = De ligging van een gebied ten opzichte van andere gebieden vooral gelet op
de bereikbaarheid.
Mainport = Intercontinentaal knooppunt in een transportnetwerk, denk aan Schiphol en de haven
van R’dam.
Relatieve afstand = De afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite die het kost om er te komen.
Afstandsverval = Het verschijnsel dat de interactie tussen gebieden afneemt naarmate de afstand
toeneemt.
Absolute afstand = De afstand hemelsbreed uitgedrukt in kilometers.
Par. 2
, Een van de belangrijkste factoren achter het proces van globalisering is de
ontwikkeling van de transporttechnologie. Zo heeft het goederentransport
ontwikkelingen doorgemaakt, namelijk:
1. Reistijd afgenomen
2. Transport goedkoper
3. Infrastructuur verbeterd
4. Transportcapaciteit toegenomen
Volgens de interactietheorie moet aan drie basisvoorwaarden voldaan worden
voordat er uitwisseling van goederen tussen gebieden tot stand komt, namelijk:
1. Complementariteit: Het ene gebied moet iets kunnen aanbieden waar
het andere gebied vraag naar heeft. Het grondstofarme Japan importeert
daarom olie vanuit Indonesië (kijk bron 13).
2. Transporteerbaarheid: Er moet een goede mix zijn tussen geld en tijd.
Hoogwaardige goederen daarentegen kunnen voor duurder
getransporteerd worden, maar bulkgoederen niet.
3. Geen tussenliggende mogelijkheden: Wanneer er tussen twee
gebieden nieuwe mogelijkheden ontstaan verlegt de vervoersstroom zich,
bijvoorbeeld als er een nieuw olieveld dichterbij gevonden wordt (kijk bron
13).
Of goederen van het ene gebied naar het andere te vervoeren zijn, kan in de loop
van de tijd veranderen door verschillende dingen, namelijk:
- Verbetering infrastructuur: Hierdoor neemt de bereikbaarheid toe. Zo
heeft China in Afrika spoorwegen en wegen aangelegd. Hierdoor kunnen
gebieden die altijd afgesloten waren nu aangesloten worden aan de
wereld.
- Verdwijnen van politieke barrières: Grenzen gaan open, waardoor
handel nu makkelijk naar een ander land kan worden getransporteerd.
- Innovaties op transportgebied: Een voorbeeld is de uitvinding van
containers. Het heeft het vervoer efficiënter gemaakt. Want je kan nu erg
veel tegelijk vervoeren, waardoor je het nu kan transporteren vanaf de
plek waar het product het goedkoopste is.
Het transportnetwerk zijn alle grote mainports verbonden in een groot
netwerk met daartussen goede wegen, spoorlijnen en vaarwegen.
Begrippen:
Transporttechnologie = Technische voorzieningen die samenhangen met het vervoer van
goederen en mensen.
Interactietheorie = Theorie waarbij men denkt dat alleen handel kan plaatsvinden als er aan 3
basisvoorwaarden wordt voldaan
Transportnetwerk = Zijn alle grote mainports verbonden in een groot netwerk met daartussen
een goede infrastructuur.
Par. 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vandongenmats2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now