Summary
Samenvatting Samenleving, feiten en problemen (1300PSWSFP)
- Course
- Institution
Dit is een VOLLEDIGE samenvatting van het vak samenleving, feiten en problemen, gebaseerd op de powerpoints en eigen notities.
[Show more]
Seller
Follow
StudentUA123
Reviews received
Content preview
Samenleving, feiten en problemen – 2021-20221
,Grote lijnen cursus
• De ordening van de samenleving en het ontstaan van de welvaartsstaat
• Huidige organisatie van de welvaartsstaat
• Uitkomsten en onopgeloste problemen
• Focus op de rijke westerse landen (België in het bijzonder: samenlevingsordening is vergelijkbaar met
die van Nederland, Duitsland, …)
• Europa speelt steeds meer een belangrijkere rol in onze samenlevingsordening
• Alle landen zijn gemodelleerd/gebouwd volgens dezelfde architectuur (dezelfde basisprincipes)
1. Inleiding (les 1)
1.1 De ordening van de samenleving
‘Welvaartstaat’ verwijst naar verschillende betekenissen:
o Sociale markteconomie/welfare capitalism/gemengde economie = de economie van rijke
democratieën, een sociale vrije markteconomie. Het is een sociaal gecorrigeerde kapitalistische
samenleving, door de overheid heel hard bijgestuurd. Bv. Minimumlonen. Het is een kapitalistische
samenleving.
o Welfare state/Estado del Biensestar = Welvaart verwijst niet alleen naar materiële rijkdom, maar ook
naar welzijn. State kan niet worden vertaald als staat, maar als toestand. Een samenleving die
probeert voor zoveel mogelijk mensen het welbevinden te creëren. Deze term is ontstaan na de 2de
wereldoorlog, omdat men tijdens de oorlog sprak over de warstate (oorlog winnen) → nu bouwen
aan de welfare state.
o Spanje -> Estado del bienestar: Betere begripsaanwijzing. Bienestat heeft connotatie van
welzijn. Estado is niet een staat maar een toestant.
o Nederland -> verzorgingsstaat: nadruk op ander facet van samenleving: niet enkel staat van
welzijn maar een overheid die zorgt voor de burgers.
o VS is ook een welvaartstaat maar minder ontwikkeld
o Consumptiemaatschappij/overvloedmaatschappij = Hoge materiële welvaart die geconsumeerd
wordt. Dit kenmerk is heel belangrijk. De welvaartsstaat vinden we terug in landen waar een zeer
hoge materiële welvaart heerst en dus hoge consumptie is. Aangezien we zo rijk zijn, is het ook een
overvloed-maatschappij. De focus ligt op wat men kan bereiken met het niveau van welvaart →
consumptie, consumptie, consumptie
o Verzorgingsstaat/welzijnssamenleving/Welsyn Staat (Afrikaans) = Een samenleving waar we zorgen
voor elkaar, waarbij de overheid een belangrijke rol speelt. Staat in het begrip welvaarstaat mag men
niet verengen tot de sociale overheid. Staat verwijst naar een toestand van hoog materiële welvaart
voor zoveel mogelijk mensen. Verzorgingsstaat is de staat die zorgt voor de burgers bv.
Woonzorgcentra, werkloosheidsuitkeringen, …
o Sociale investeringsstaat/actieve welvaarstaat (recenter begrip). De sociale investeringsstaat: we
moeten niet alleen zorgen voor elkaar, maar we moeten investeren in burgers. Het onderwijs is een
heel belangrijk aspect van de investeringsstaat. De actieve welvaartstaat streeft naar volledige
tewerkstelling (= activeren van burgers!). Actieve welvaartsstaat activeert mensen om een actieve rol
op te nemen in de samenleving. Bv. Werklozen aanzetten om voor zichzelf te zorgen (empowerment).
o Welvaartsdemocratie = Het is een parlementaire democratie (democratische besluitvorming),
verwijst naar het gegeven dat de samenlevingsordening altijd gepaard gaat met democratie →
burgers hebben inspraak
De vijf grondkenmerken
1) Vrije markteconomie
2) Hoge materiële welvaart en levensstandaard
3) Optreden van de overheid gericht op effectieve waarborging van sociale grondrechten
a. Machines, onderwijs, systeem werkloosheidsuitkering, ziekenhuizen,…
b. Sociale grondrechten EFFECTIEF waarborgen: niet enkel in wetten en besluiten maar je hebt
instituties nodig om grondrechten effectief waar te borgen
4) Parlementaire democratie
5) De welvaartsstaat verbindt vrijheid (liberalisme), gelijkheid (socialisme) en broederlijkheid
a. VOORTDUREND hiernaar streven -> zeer duidelijk tijdens de corona crisis
b. Bereikt het ideaal nooit want omgeving verandert voortdurend
2
, c. Verwijzing naar franse revolutie en grote ideologische stromingen die onze
samenlevingsordening vorm hebben gegeven
- Geel is goed en donker is slecht -> grote ongelijkheid zéker in de VS
- Canada, europa, VS, australie en nieuw zeeland: hoge welvaart (geel)
o Grote mate van gelijkheid
o Veel minder in VS -> niet zo een goed ontwikkelde welvaartstaat (idem Rusland en China ->
maar zijn armere landen)
- Aandeel rijke mensen in europese landen.
o Australie lager dan andere landen in de wereld
- Verzorginsstaat dat zorgt voor de burgers kost geld: onderwijs, sociale zekerheid,…
- Grafiek
o Aandeel sociale overheidsuitgave in BBP is hoog in landen zoals Belgie, Noorwegen,
Duitsland, Frankrijk en laag in landen die niet behoren tot rijke walvaartstaten met rusland
helemaal onderaan.
3
, 1.2 Corona en de welvaartsstaat
- Instituties van die welvaartstaat die ervoor gezorgd heeft dat onze samenleving blijft draaien: De
centraliteit en het belang van gezondheidszorgen, systeem van werkloosheidsuitkeringen, … wordt nu
met de crisis heel manifest en duidelijk!
- Systeem gezondheidszorgen heeft enorm snel moeten schakelen vorig jaar om die toevloed van
coronapatiënten op te nemen (ook arme mensen er toegang tot hebben)
- Alle mensen hebben toegang tot dezelfde goede zorgen en intensive care: er wordt geen verschil
gemaakt met mensen met een private verzekering of zonder deze
- Economische groei: onze markt is met de lockdown bevroren en het is dankzij de overheid dat de
samenleving is verder blijven draaien!
- Groei BBP: groei van 1,5-2% per jaar
o Financiële crisis 2008 = grote depressie: negatieve groei toen
o Corona: ongeziene economische verlies die zoveel groter is dan wat men toen noemde de
grote depressie heeft enorme invloed op onze kapitalistische samenleving
1.2.1 Ongelijkheid en corona
- Links zitten de 10% armste gezinnen, rechts heb je de rijke gezinnen
- Blauwe lijn: werknemers getroffen door werkloosheid
- Orange lijn: getroffen zelfstandigen
- Wat je ziet is dat de armere mensen vaker getroffen worden dus de mensen met een lager inkomen,
lagere opleiding, tewerkgesteld in de horeca, …
- Bv. Prof heeft geen enkele impact van corona gehad
- Diegene die niet getroffen waren (aan de goede kant zaten), hebben massaal kunnen sparen!
o = vergroting van de kloof ongelijkheden! Het probleem van ongelijkheid gaat (na de
coronacrisis) het probleem zeer sterk op de agenda verschijnen want de begroting is immens
vergroot
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentUA123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now