De straling van de zon is bepalend voor het leven op de aarde.
(Het duurt 8 minuten voordat zonlicht de aarde bereikt)
- Het aardoppervlak wordt direct verwarmd door de zon
- De atmosfeer wordt indirect verwarmd door de zon
- Hoe hoger in de atmosfeer, hoe lager de temperatuur (per 1000 meter, 6 graden
omlaag)
Stralings- of Energiebalans = Het overzicht van instraling en uitstraling [69 Eenheden
inkomende straling – 69
Eenheden uitgaande
straling]
Instraling = kortgolvige straling (ultravioletstraling) [100 eenheden]
Uitstraling = Langgolvige straling (infraroodstraling) [144 eenheden]
Kortgolvige instraling --> de wolken, stof en aarde weerkaatsen een deel (Reflectie /
albedo)
Langgolvige straling --> H2O en CO2 houden een deel tegen (Broeikaseffect)
Opname zonnestraling, afstaan warmtestraling = absorptie
Als de energiebalans verstoord wordt, zal de aarde eerst opwarmen en daarna afkoelen
Versterkt broeikaseffect = Het deel van het broeikaseffect dat is veroorzaakt door
handelingen van de mens.
(Uitstoot CO2, CH4 en andere gassen)
Naast de kortgolvige straling die het aardoppervlak opneemt, is er ook nog de
langgolvige straling door het broeikaseffect.
Waar op de aarde is het het warmst?
Rond de evenaar (hier heb je loodrecht invallende zonnestralen)
§2 WERELDWIJDE LUCHTSTROMEN
Atmosferische circulatie --> warme lucht is lichter en stijgt op
Troposfeer = koud --> dus die lucht koelt zeer af
Hogeluchtdrukgebieden = koude, zware/dalende lucht [Maximum]
Lagedrukgebieden = warme, lichte/stijgende lucht [Minimum]
, Lucht die van een H-gebied naar een L-gebied stroomt = wind
Sterke luchtdrukverschillen zorgen voor harde wind
Atmosferische circulatie:
- Opstijgende lucht
- Lagedrukgebied dat lucht aanzuigt
- Wind waait naar de evenaar toe
- Lucht daalt weer rond 30 graden NB/ZB (ontstaan circulatiecellen)
- Instabiele Lagedrukgebieden rond 60 graden NB/ZB
- Hogedrukgebieden op (koude) polen
Coriolis-effect / de wet van Buys Ballot:
- Passaten nabij de evenaar
- Westenwinden op gematigde breedte
- Oostenwinden rond de polen
In het noordelijk halfrond wijkt de wind af naar rechts.
In het zuidelijke halfrond wijkt de wind af naar links.
Inter-Tropische Convergentie Zone (ITCZ)
Gebied rond evenaar --> equationaal minimum
Een moesson is een wind die van de subtropische H-gebieden richting de evenaar waait,
die vervolgens onder invloed van de ITCZ kruist en van richting verandert.
Warme zeestroom: de evenaar --> de polen
Koude zeestromen: de polen --> de evenaar
Lucht- en zeestromen zorgen samen voor transport van warmte richting hogere breedte
--> een meer gelijkmatige verdeling van warmte op aarde. (Omgekeerd hetzelfde)
Uitzonderlijke positie Antarctica:
Westenwind isoleert het continent --> erg koud
└ Enorme witte ijskap die zonlicht weerkaatst, waardoor het klimaat op de hele
aarde relatief koud is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabelsnijders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.