Grampositieve bacteriën
Groep 1: Grampositieve kokken
- geslacht Staphylococcus
- geslacht Streptococcus
- geslacht Enterococcus
- zeldzaam voorkomende gram
positieve kokken
o geslacht Aerococcus
o geslacht Micrococcus
o Rothia mucilaginosa
o anaërobe gram + kokken
o ……
Indeling
Micrococcaceae : Staphylococcus, Micrococcus, Planococcus, Stomatococcus : katalase positief
Familie van katalase negatieve Grampositieve kokken
geslacht Staphylococcus
Staphylococcus aureus CNS (=coagulase negatieve stafylokokken)
20-tal soorten:
St. epidermidis huidcommensaal
St. saprophyticus
St. hominis
………..
Staphylococcus Voorkomen:
aureus zeer verspreide commensaal van de mens vnl. in keel, neus (15% van de gezonde bevolking) en
de huid
merendeel van de bevolking is permanent of intermittent drager
Verspreiding:
- rechtstreeks contact o.a. handen van personeel in ziekenhuizen via lucht bij niezen
(speekseldruppels)
- onrechtstreeks contact (stof, besmette voorwerpen,...)
Pathogeen vermogen:
BELANGRIJKE PATHOGENE BACTERIE bij vermindering van de lokale of algemene weerstand
- huidinfecties (furunkel, impetigo,..)
- pneumonie (longinfecties)
- sepsis en metastatische abcessen: osteomyelitis, artritis, endocarditis, …
- enterocolitis: t.g.v. toxineproductie
- Toxisch shock syndroom (koorts, huidrash, bloeddrukval,...)
- …..
belangrijk pathogeen zowel buiten als in het ziekenhuis
- niet-gehospitaliseerde patiënten : S. aureus is meestal afkomstig van eigen flora
(endogene bron)
- gehospitaliseerde patiënten : S. aureus is meestal afkomstig van de omgeving
(exogene bron)
Pathogenese:
- Staphylococcus aureus produceert coagulase, hyaluronidase, stafylokinase, toxinen ...
waardoor de infectie in de hand wordt gewerkt
- voorbeschikkende factoren = huidletsels, lichaamsvreemd materiaal (katheters),
diabetes, neutropenie, immunosuppressie
, Coagulase negatieve stafylokokken (CNS)
20-tal soorten: Vindplaats:
- Staphylococcus epidermidis zeer verspreide commensalen op de huid en slijmvliezen
- Staphylococcus saprophyticus Pathogeen vermogen:
- Staphylococcus haemolyticus GERING PATHOGEEN VERMOGEN
- Staphylococcus hominis …, maar de laatste jaren worden ze in toenemende mate ervaren als
- ......... belangrijke nosocomiale pathogenen
bepaalde soorten hebben een iets groter pathogeen vermogen dan
andere soorten
oorzaken van toenemend belang van CNS
- uitselecteren door gebruik van breedspectrumantibiotica : gevolg
kolonisatie met CNS op huid en slijmvliezen
- toename van het aantal intensieve behandelingen met gebruik van
katheters en prothesen
➢ kathetersepsis
➢ endocarditis (kunstkleppen)
➢ prothese-infecties
CNS hebben een gering pathogeen vermogen en een infectie
veronderstelt dan ook aanwezigheid van voorbeschikkende factoren
(immunologische status patiënt)
Staphylococcus saprophyticus
- kan het urinair epitheel koloniseren
- een belangrijke oorzaak van urineweginfecties
- soms pyelonefritis en prostatitis
Pathogenese:
bepaalde CNS produceren een slijmkapsel (= virulentie-factor)
waarmee ze zich kunnen vasthechten op vreemd materiaal
Staphylococcus: labo-diagnose
1. Gramkleuring
2. Isolatie : facultatief aëroob
o Bloedagar
o St. aureus : goudgeel pigment, licht verheven beta-hemolyse
(koloniemorfologie)
o CNS : witte kolonies, meestal geen beta-hemolyse
o MSA (mannitol salt agar)
o St. aureus : geel-verkleuring tgv mannitol-afbraak
o CNS : meestal geen mannitol-afbraak
, 3. Identificatie
o Katalase
o POSITIEF : geslacht Staphylococcus (afbraak H2O2 door katalase)
o NEGATIEF : geslacht Streptococcus of geslacht Enterococcus
Katalase test : directe techniek Katalase test : indirecte techniek
o Coagulasetest
o POSITIEF : Staphylococcus aureus (plasma → stolsel)
o NEGATIEF : CNS
Positieve coagulase Negatieve coagulase
= St. aureus
= CNS (coagulase negatieve stafylokokken)
coagulase-test(en):
vrije coagulase (tube-test)
- Voordeel: goed afleesbaar: REFERENTIETEST !!
- Nadeel: definitieve aflezing kan tot 24 uur na enting duren
coagulase-test(en): alternatieven VOORDEEL: snel afleesbaar
gebonden coagulase (clumping factor) NADEEL:
- druppel fysiol. water + stafylokok - moeilijk afleesbaar
- + druppel plasma, mengen - gevolg: veel vals positieve en vals
- grove agglutinatie na enkele sec = + negatieve resultaten !!
Latexagglutinatietesten
1. Staphaurex
- latexpartikels bedekt met fibrinogeen en IgG gericht tegen het
proteïne A van de celwand van S. aureus
- + stafylokok, mengen
- korreling = +
VOORDEEL: snel en eenvoudig afleesbaar
NADEEL:
- enkele « vals + resultaten » t.g.v. Staph. saprophyticus met proteïne A
- enkele vals – resultaten vooral bij MRSA-stammen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmadw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.17. You're not tied to anything after your purchase.