Les 1: Sociaal werk en globale definitie Sociaal Werk
SOCIAAL WERKBOOM
Metafoor van de sociaal werk boom (Verzelen):
- alle sociaal werk praktijken hebben een
gemeenschappelijke stam
• historische wortels
• kern van sociaal werk
• de globale definitie
• gemeenschappelijke vaardigheden, kennis en houding
- de kruin heeft verschillende takken en vertakkingen
• diverse domeinen
• hét sociaal werk bestaat niet
• het sociaal werk verandert al naargelang diverse
invalshoeken
Sociaal werk is voortdurend in evolutie en verandert
mee met tendensen en dynamieken in een samenleving
GLOBALE DEFINITIE
Sociaal werk ontwikkelt zich in een maatschappelijke en historische context.
Een definiëring van sociaal werk is een sociale constructie, een resultante van dialoog
Oefening: zoek per twee
4 elementen die je heel erg belangrijk vindt om in een definitie van sociaal werk opgenomen te worden.
GLOBALE DEFINITIE SOCIAAL WERK
‘Sociaal werk is een beroepspraktijk en een academische
discipline die sociale verandering en ontwikkeling, sociale
cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten,
collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit
staan centraal in het sociaal werk. Onderbouwd door
sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse kennis, engageert sociaal
werk mensen en structuren om problemen aan te pakken en
welzijn te verbeteren.
Bovenstaande definitie kan naargelang de nationale en/of regionale situatie gespecificeerd worden.’
Vertaald door VOSW (Vereniging van opleidingen sociaal werk)
GLOBALE DEFINITIE
1. Doelen
- Sociale verandering en ontwikkeling
- Sociale cohesie
- Empowerment en bevrijding van mensen
4. Onderbouwing door kennis
- Sociaal werk theorieën
- Sociale wetenschappen en menswetenschappen
- Inheemse en lokale vormen van kennis
,5. Sociaal werk engageert:
- mensen én structuren
- om levensuitdagingen en problemen aan te pakken
- en welzijn te bevorderen
1. DOELEN UIT DE GLOBALE DEFINITIE
- Sociale verandering
- Sociale ontwikkeling
- Sociale cohesie
1. DOELEN UIT DE GLOBALE DEFINITIE
Empowerment en Bevrijding
Empowerment verwijst naar een multilevel construct waar het individueel psychologische (micro), het
organisationele (meso) en het structurele (macro) niveau onlosmakelijk verbonden zijn. Empoweren
betekent dat een sociaal probleem benaderd wordt als een samenspel van de drie niveaus. Dat betekent dus
ook dat ‘mensen versterken’ iets anders is dan ‘mensen empoweren’.
Bevrijding van mensen gaat over het wegwerken van onderdrukkende structuren en contexten.
2. PARTICIPATIEVE METHODOLOGIE
3. PRINCIPES UIT DE GLOBALE DEFINITIE
Sociale rechtvaardigheid
=> Het ultieme doel om naar te streven
3. PRINCIPES UIT DE GLOBALE DEFINITIE
- Mensenrechten
- Collectieve verantwoordelijkheid: Collectieve verantwoordelijkheid verwijst naar het feit dat individuele
mensenrechten enkel gerealiseerd kunnen worden als iedereen verantwoordelijkheid opneemt voor elkaar
en voor de gemeenschap.
- Respect voor diversiteit
4. ONDERBOUWING VAN PRAKTIJKEN DOOR KENNIS
- Body of knowledge: theorieën, praktijktheorieën en vaardigheden
- Sociaal werk wordt onderbouwd door inheemse en lokale vormen van kennis
INHEEMSE EN LOKALE VORMEN VAN KENNIS
Gebruiken van inheemse kennis in kader van gezondheidszorg,welzijn, duurzaamheid, natuurbehoud en
landbouw, bestrijding van bosbranden, ...
5. WELZIJNSBEVORDERING
Sociaal werk engageert mensen én structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en
welzijn te bevorderen
Dit verwijst naar het handelen van de sociaal werker met tegelijkertijd aandacht voor zowel micro- (de
belanghebbende), meso- (het organisatieniveau en macroniveau (het beleidsniveau).
Dit doet sociaal werk om wel-zijn van ieder mens te bevorderen.
IS EEN DEFINITIE NUTTIG?
Kritiek
- een definitie is abstract
- een definitie is een ideaal
- een definitie is steeds een construct en dus voor discussie en dialoog vatbaar
Maar, een definitie is nuttig
- omdat er over nagedacht en gediscussieerd wordt
- omdat men er zich kan tegenover verhouden, internationaal
,- omdat dat een kompas is waarnaar gestreefd kan worden
- omdat het helpt om het beroep te profileren en te legitimeren
Les 2: Mensenrechten en grondrechten
1. MENSENRECHTEN
MENSENRECHTEN (PRINCIPE UIT DE GLOBALE DEFINITIE)
Fundamentele rechten en vrijheden van mensen omdat je een mens bent.
MENSENRECHTENTHEMA’S
geen marteling
Voedsel en onderdak voor iedereen
Vrijheid van meningsuiting
MENSENRECHTEN: 1STE GENERATIE
- Burgerlijke rechten moeten de burgers beschermen tegen ongeoorloofd overheidsoptreden
Voorbeelden: het recht op leven, het folterverbod, het gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel,
het recht op privacy, het recht op persoonlijke vrijheid.
- Politieke rechten bieden de burger de mogelijkheid om deel te nemen aan het bestuur van zijn
land
Voorbeelden zijn: deelname aan vrije en geheime verkiezingen, vrijheid van vergadering en
vereniging en vrijheid van meningsuiting
MENSENRECHTEN: 2DE GENERATIE
- Sociale rechten moeten de burgers toelaten tot een waardig sociaal bestaan
Voorbeelden: gelijke kansen, sociale bescherming, gelijkheid van mannen en vrouwen, ...
- Economische rechten bieden de burger de mogelijkheid om deel te nemen een economisch
bestaan
Voorbeelden zijn: gelijke toegang tot de arbeidsmarkt, billijke arbeidstoestanden en bescherming,
loon, ...
- Culturele rechten moeten de burger toegang bieden tot een cultureel bestaan
Voorbeelden zijn: recht op onderwijs, recht op culturele ontplooiing en culturele deelname, ...
MENSENRECHTEN: 3DE GENERATIE
- Collectieve of solidariteitsrechten
Voorbeelden zijn: recht op vrede, het recht op ontwikkeling, het recht op een
proper, gezond milieu, zelfbeschikking van minderheidsgroepen en recht op
het behoud van de eigen taal.
Liggen niet vast in afdwingbaar internationaal recht op het niveau van de Verenigde naties.
Universele verklaring van de rechten van de mens
Eleanor Roosevelt
2. GRONDRECHTEN
EN BIJ ONS, WAAR VIND JE DE MENSENRECHTEN?
In België en Vlaanderen vind je op heel wat plekken in de wetgeving verwijzingen naar de mensenrechten.
In het bijzonder zijn die opgenomen in de Belgische grondwet:Voorbeelden van belangrijke artikels voor
sociaal werk:
- Artikel 10: De Belgen zijn gelijk voor de wet. Gelijkheid van mannen en vrouwen is gewaarborgd
- Artikel 23: Sociale grondrechten en Artikel 24: Recht op onderwijs
Daarnaast ook vb. in de organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk
welzijn. (1976)
, BELGISCHE GRONDWET EN MENSENRECHTEN
- ARTIKEL 23: ‘Ieder heeft recht een menswaardig leven te leiden.’ Er staat niet in dat
onze economie koste wat het kost moet groeien. Er staat niet in: ‘je afkomst bepaalt
je kansen’. Wel staat er zwart op wit: ‘Iedereen heeft recht op arbeid, op sociale
zekerheid, op bescherming van de gezondheid, op een behoorlijke huisvesting, op
een gezond leefmilieu, op culturele en maatschappelijke ontplooiing, op
gezinsbijslag.’
Wij moeten het opnieuw hebben over de kern van de zaak: wat wij noodzakelijk
achten als mens, los van inkomen of achtergrond
Op al deze vragen bestaat het antwoord in feite al. Het staat in onze grondwet, in
Artikel 23.
ARTIKEL 23 IEDER HEEFT HET RECHT EEN MENSWAARDIG LEVEN TE LEIDEN Daartoe
waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel, rekening houdend met de
overeenkomstige plichten, de
economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen.
Die rechten omvatten inzonderheid :
1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen
werkgelegenheidsbeleid dat onder
meer gericht is op het waarborgen van een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op
billijke
arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op informatie, overleg en collectief
onderhandelen;
2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische
bijstand;
3° het recht op een behoorlijke huisvesting;
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing;
6° het recht op gezinsbijslagen.
ARTIKEL 24 HET ONDERWIJS IS VRIJ
- 1. Het onderwijs is vrij; elke preventieve maatregel is verboden; de bestraffing van de misdrijven
wordt alleen door de wet of het decreet geregeld.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller incadedobbeleer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.54. You're not tied to anything after your purchase.