Werkcollege 1 – slikken, slokdarm en gerelateerde aandoeningen
Zelfstudievragen
Het voedsel kan tijdens het slikken niet de trachea in, omdat de stembanden
worden aangespannen zodat de toegang tot trachea wordt afgesloten. De
epiglottus sluit dus niet de trachea af.
Het binnendringen van licht in de digestietractus wordt tegengehouden, doordat
het palatum molle naar dorsaal gebracht wordt en contractie van voorste
keelsnoerders zorgt voor afsluiting van nasofarnx (ostium intrafaryngum wordt
verkleind).
Primaire slokdarmperistaltiek: volgt altijd op een slikbeweging (centraal
gereguleerd door slikcentrum). De vagus is de efferente zenuw.
Secundaire slokdarmperistaltiek: ontstaat daar waar de slokdarm wordt
geprikkeld (rek/druk) en volgt niet op een slikbeweging. Slikken is soms niet
genoeg. De reflexoog is afhankelijk van spiertype (dwarsgestreept door vago-
vagale reflex, glad door afferenten en efferenten in intramurale plexus).
De slokdarmmucosa wordt beschermd tegen maagsap, doordat de onderste
sfincter van de slokdarm (LES) ervoor zorgt dat maagsappen de slokdarm niet in
gaan. Voedsel gaat m.b.v. een peristaltische beweging verder de slokdarm in en
bij het bereiken van de maag zal de druk tijdelijk verlagen waardoor de sfincter
(LES) verslapt en het voedsel de maag in kan. Na de passage zal de druk weer
snel stijgen waardoor voedsel en maagsappen niet de slokdarm in (terug)
kunnen.
Orofarynx wordt begrensd door de arcus palatofaryngeus (naar nasofarynx),
schedel en spieren.
Nasofarynx wordt begrensd door de palatum molle.
Laryngofarynx wordt begrensd door de larynx, epiglottis, ingang oesofagus en
trachea.
Slikproces
Mondholte, keelgat, orofarynx, laringofarynx en voedsel gaat over epiglottis heen
naar oesofagus en water gaat over gootje (recessus periformus). Pars cervicali,
thoracalis en abdominalis.
Orale fase: kauwen, voedselbrok langwerpig maken (vrijwillige fase).
Faryngeale fase: m myohiodeus duwt voedselbrok naar achter (reflexmatige
fase die heel kort duurt, omdat je tijdens deze fase niet kan ademen). Neuraal
1
, Werkcolleges Digestie
wordt dit geregeld via je slikcentrum in je verlengde merg. Receptoren in je
keelholte voelen rek en geven signalen door aan dit centrum. Contractie
keelsnoerders waardoor intrafaryngeale druk stijgt waardoor voedselbrok naar
oesofagus gaat. Ook wordt de ostium afgesloten door spieren in palatum molle.
Stembanden moeten ook dicht zijn, want deze sluiten de trachea af. Palatum
molle wordt naar dorsaal getrokken en contractie van voorste keelsnoerders zorgt
ervoor dat ostium intrafaryngeum verkleind. Afscherming tongwortel door larynx
die naar voor en onder wordt getrokken.
Oesofageale fase: m. cricofaryngeus is altijd in gespannen toestand zodat
oesofagus altijd dichtstaat, maar wanneer deze fase begint moet deze sfincter
ontspannen.
Hier zijn intraluminale drukmetingen
weergegeven in slokdarm en maag tijdens
de oesophageale fase van het slikproces.
De 0 lijn geeft de atmosferische druk weer.
De drukgolf die zich van craniaal naar
distaal over de slokdarm beweegt.
Het stippellijntje is de druk erbuiten en
solide lijn is druk in slokdarm.
1) UES. Deze laat druk eerst dalen t.o.v. de buitendruk. Normaal gesproken heeft
hij een hogere druk, maar wanneer eten eraan komt moet hij ontspannen. Hierna
zal hij weer aanspannen.
2) druk in de oesfoagus is lager dan buiten, onderdruk overheerst en dat vindt
plaats in de pars thoracalis. Wanneer hier de voedselbolus langskomt komt er een
peristaltische contractie die ervoor zorgt dat voedsel verder naar beneden gaat.
5) zit onder het diafragma, hier is een overdruk, want voedsel zit hier in de
buikholte. Er vindt hier ook een peristaltische golf plaats.
6) Bij de LES daalt de druk in de slokdarm wanneer voedsel eraan komt, de LES
moet ontspannen zodat voedsel naar de maag kan gaan. In de maag wordt de
druk lager zodat de voedselbolus de maag in kan, reflexmatig zal de mag
relaxeren.
fDe UES (upper esophageal sfincter) bestaat uit de m. cricofaryngeus.
De LES (lower esophageal sfincter) bestaat niet uit een circulaire spier, maar uit
dwarsgestreepte verdikte spier die zorgt voor hogere druk. Bij de LES zit het
diafragma die voor dichtduwen zorgt. Er zitten mucosa plooien die in elkaar
grijpen en die zorgen in de LES voor afsluiting. De slokdarm komt de maag
binnen in een hoek waardoor het oppervlak van de sfincter kleiner is. Er zitten
net als bij de UES ook gladde spieren die kunnen contraheren. De sfincter zit
t.h.v. de buikholte en daar is al een hogere druk. Positieve druk vanuit de maag
helpt ook nog voor het dichthouden van de LES, omdat anders het slijmvlies van
de slokdarm wordt aangetast door maagzuur.
De maag heeft veel slijmproductie door slijmproducerende cellen en de slokdarm
heeft dit niet. Wanneer maagzuur terug stroomt kun je slokdarmontstekingen
krijgen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IrisZweers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.