Hoofdstuk 1
Hoofdvraag: Waarom hebben wij een verzorgingsstaat nodig?
Nederland is een verzorgingsstaat dat betekent dat de overheid zich actief bemoeit en bezig
houdt met het welzijn en de welvaart van de burgers.
Bij onze verzorgingsstaat hoort een solidariteitsgedachte. Van de overheid wordt verwacht
dat hij maatregelen uitvoert om deze gedachte te behouden.
Bij een verzorgingsstaat heb je een collectief algemeen belang. Hierbij horen collectieve
goederen. Als je iets overkomt ben je verzekerd, maar deze collectieve goederen kunnen
leiden tot passief gedrag: ‘free riders’.
De verzorgingsstaat heeft 4 functies:
- Verheffen
- Verbinden
- Verzorgen
- Verzekeren
Hiervoor is een sociale zekerheidsstelsel.
Nederland is een sociale rechtstaat hiervoor heeft het bepaalde rechten en plichten:
- Voldoende werkgelegenheid
- Huisvesting
- Onderwijs
- Bestaanszekerheid
- Volksgezondheid
Maar voor deze rechten zijn er ook plichten: sollicitatieplicht, belasting en premies en
leerplicht.
Er zijn 3 soorten verzorgingsstaten:
- Liberale verzorgingsstaat (Angelsaksisch model)
- Sociaaldemocratische verzorgingsstaat (Scandinavisch model)
- Corporatische verzorgingsstaat
1. Beperkte sociale zekerheid, een goed ondernemingsklimaat, lage collectieve lasten,
meer eigen verantwoordelijkheid en liberale waarden
2. Een flexibele arbeidsmarkt, hoge uitkeringen, uitgebreide verlofregelingen en hoge
collectieve lasten
3. Mengeling van twee modellen, goede samenwerking tussen werknemers en
werkgevers, sociale zekerheid, werknemers worden goed beschermd en gezinnen
worden goed beschermd
Nederland: was tot 1960 een Corporatische verzorgingsstaat. Maar door de hoge kosten
krompen de voorzieningen. De collectieve voorzieningen werden meer geprivatiseerd.
, Hoofdstuk 2
Hoofdvraag: moet iedereen in een verzorgingsstaat recht hebben op dezelfde
voorzieningen?
In de 19e eeuw was Nederland gebaseerd op het vrijemarkt principe (liberale grondslag)
Zwakkeren, armen en ouderen werden niet door de overheid geholpen, maar door kerkelijke
liefdadigheid. Zo’n staat heet ook wel een nachtwakersstaat.
Maar vrije markteconomie heeft ook keerzijden:
- De lonen waren laag
- Er moest 16 uur per dag gewerkt worden
- Er werd op zaterdag gewerkt
- Kinderen werkten al jong mee
Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw kwamen er de eerste sociale wetten:
- De armenwet
- Het kinderwetje van Houten
- De veiligheidswet
- De leerplicht, ongevallen en woningwet
- Invaliditeitswet
- Arbeidswet
Op een gegeven moment was er noodzaak tot verandering:
Christenen wilden de zwakkeren beter beschermen, sociaaldemocraten streefden naar een
sterkere machtspositie van arbeiders en liberalen wilden minder criminaliteit als gevolg van
armoede.
We noemen een aantal belangrijke ontwikkelingen:
1956: De invoering van de AOW (Algemene Ouderdomswet).
1957: De invoering van vaccinaties bij baby’s waardoor het aantal ziekten afnam.
1962: De invoering van de anticonceptiepil.
1965: De invoering van de Bijstandswet.
1947-1985: De stijging van het aantal huurwoningen en de invoering van de huursubsidie.
1950-1970: Een spectaculaire groei van het aantal mensen dat na de middelbare school
verder studeerde.
De invoering van deze regelingen leidde ook tot maatschappelijk veranderingen:
- Kinderen uit lagere sociale klassen konden makkelijker stijgen op de
maatschappelijke ladder.
- Het denkbeeld over levensstijl, politiek en maatschappij veranderde.
- Vrouwen werden onafhankelijker.
- De godsdienstbeleving nam af.
- De individualisering nam toe.
Visie van de liberalen: ze zijn voor een vrijemarkteconomie. De collectieve goederen voor
gezondheidszorg en sociale zekerheid moeten worden beperkt, zodat eigen
verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JonnaTijdeman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.