1. Voedingsleer
Opname voeding en voedingsstoffen is de basis van de gezondheid
Als verpleegkundige eerst contact met patiënt
o Adviezen mbt gezonde voeding
Voedingsleer als basis voor dieetleer
Basiskennis in de voedingsleer noodzakelijk
1.1. Inleiding
Behoefte aan voedingsstoffen
Functie macronutriënten
Functie micronutriënten
o Vitaminen
o Mineralen
Aanbevelingen voor voedingsstoffen
Richtlijnen gezonde voeding
o Voedigs – en bewegingsdriekhoek
o Voedingsaanbevelingen met focus op voedingsmiddelen
1.1. Behoefte aan voedingsstoffen
Voedingsstoffen (E, Kh, V, Fe, Na) worden aangevoerd via voedingsmiddelen (kaas, brood,
boter, vlees)
Individuele verschillen
o Weinig mensen een heel lage behoefte
o Weinig mensen een heel hoge behoefte
o Meeste mensen rond gemiddelde
Niveau van inneming dat voldoende is voor 50% van de populatie
Behoefte: gemiddelde + 2 X SD
Standaarddeviatie = maat voor de spreiding van de resultaten
Aanbevolen hoeveelheid
o Deficiëntie voorkomen
o Voorraden op peil houden
o Normale belastende situaties opvangen
Houdt rekening met
o Bioavailability
o Individuele verschillen in vertering, resorptie en stofwisseling
1.1.1. Macronutriënten
Eiwitten
Vetten
Koolhydraten
o Voedingsvezels
1
, o Toegevoegde suikers
Vocht
1.1.2. Micronutriënten
Vitaminen
o Vetoplosbare = vit A, D, E en K
o Wateroplosbare = vit B, vit C
Mineralen
o Macromineralen = Ca, P, Mg, Na, K, Cl
o Sporenelementen Fe, Zn, Cu, Se, Mn, Mo
1.1.4. Essentiële vetzuren
Linolzuur arachidonzuur synthese
Alfa – linoleenzuur EPA en DHA
1.2. Behoefte aan voedingsstoffen (VS)
Deficiëntie
o Tekort aan essentiële vs met klinische verschijnselen
Latente deficiëntie
o Geen klinische verschijnselen/symptomen, wel slechte voedingstoestand
Marginale voedingstoestand
o Symptomen: vermoeidheid, verminderde weerstand
o Risico voor chronische aandoeningen zoals cardiovasculaire aandoeningen, bij
kanker zit met vaak tekort aan vs = depletie
Intoxicatie
o Teveel aan essentiële VS opstapeling
o Afbraak en uitscheiding is onvoldoende uitscheiding intoxicatie
o Toxische grens = niet va voeding, wel via supplementen
Beri beri
o Tekort aan vitamine B1
Neurologische problemen
Cardiovasculaire problemen
Goede voedingstoestand
2
, o Optimale inname + opslag reserves
Naast voldoende essentiële voedingstoffen hebben we ook voldoende energie nodig
o Eiwitten, vetten en koolhydraten macronutriënten = ondervoeding
o Micronutriënten = overgewicht
Ondervoeding overvoeding
1.3. Functie macronutriënten
Eiwitten
Vetten
o Verzadigde vetten
o Enkelvoudige onverzadigde vetten
o Meervoudige onverzadigde vetten
o Omega 3 vetzuren en omega 6 vetzuren
o Transvetzuren
o Cholesterol
Koolhydraten: primaire energiebron
o Vrije suikers
o Vdvz
o Alcohol
Water
o Vochtbalans
1.3.1. Eiwitten
1gE = 4 kcal (niet als energiebron gebruiken)
Voedseleiwitten
o Leveren essentiële AZ en stikstof (N)
o Hieruit worden lichaamseiwitten opgebouwd
Lichaamseiwitten
o Bouwstoffen van lichaamsweefsel
o Bijdragen tot functie van lichaamsweefsel
Eiwit in bloedvatwand: elasticiteit bloeddrukregulatie
Eiwit in nagels: hardheid nagels beschermd onderliggende weefsels
Eiwit in skelet: netwerk waarin mineralen vastgehouden worden
stevigheid
o Bestanddeel van enzymen, bepaalde hormonen, antistoffen
o In bloed: transport van vetzuren, mineralen en O2
o Colloïd – osmotische druk: uitwisseling in H2O en VS tussen bloed en weefsel
Te weinig in eiwitten in bloed verlaagde druk oedeem
1.3.2. Vetten
Energiebron = 1gv = 9 kcal
Transport en opslag van vetoplosbare vitaminen
Warmte – isolatie via onderhuids vetweefsel
Bescherming van weefsel en organen
Bouwstenen van celmembraan
Vorming van eicosanoïden
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MaxineVanDamme. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.