Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Een samenvatting van tijdvak 1/m 4 met alle kenmerkende aspecten. Deze staan bij iedere paragraaf, waar ze in het boek geschiedeniswerkplaats aan zijn gekoppeld, steeds bovenaan genoemd.
Geschiedenis hst 1 t/m 5.1 samenvatting
Hst 1 (Prehistorie/tijd van jagers en boeren, tot 3000 v.C.)
1.1:
Kenmerkend aspect:
- De levenswijze van jager-verzamelaars
De prehistorie (voorgeschiedenis) wordt bestudeerd d.m.v. archeologie (wetenschap die het
verleden bestudeerd aan de hand van ongeschreven bronnen), omdat er nog geen schrift
was. Wat hun cultuur weten we vrij veel over hoe ze leefden, maar weinig over hoe ze
dachten. Behalve Ötzi weten we weinig over individuele mensen of concrete gebeurtenissen.
In Afrika ontstonden uit apen de eerste menssoorten. Zij konden rechtop lopen. Ze leefden in
een samenleving van jager-verzamelaars (maatschappij van nomaden die leven van wat ze
vinden en vangen in de natuur). Uiteindelijk bleef alleen de moderne mens (homo
sapiens/denkende mens die we nu nog zijn) over. Vanuit Oost-Afrika verspreidde de soort
zich naar Azië, naar Europa en Australië en toen naar Amerika.
Mensen leefde tot 9000 v.C. van jagen-verzamelen. Mannen gingen op jacht vanwege hun
spierkracht en om grote dieren te vangen werkten ze samen. Vrouwen zorgden voor
kinderen en verzamelden plantaardig voedsel. Ze waren nomaden (mensen zonder vaste
verblijfplaats die het wild volgen). Ze hadden weinig bezittingen omdat ze het moesten
kunnen dragen. Doordat ze kleding maakten en hutten bouwden, konden ze zich in de ijstijd
verspreiden in Europa.
Uiteindelijk gingen ze voor een creatieve uiting (kunst). Denk aan beeldjes +
wandschilderingen. Mensen gingen denken in symbolen (iets met een bepaalde betekenis).
Met de afbeelding kon dus iets anders bedoeld worden dan wat er te zien was.
1.2:
Kenmerkend aspect:
- Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
De levenswijze van mensen veranderde helemaal toen rond 9000 v.C. landbouw ontstond in
het Midden-Oosten bij de vruchtbare halve maan. Het begon met vijgen, gerst en tarwe. Na
de akkerbouw ontstond veeteelt. Eerst met geiten en schapen, later met varkens en
runderen. Ook de akkerbouw werd uitgebreider. De overstap van jagen-verzamelen naar
landbouw duurde duizenden jaren maar is door zijn grote gevolgen een revolutie (grote
verandering).
Migranten verspreidden landbouw naar Azië, Afrika en Europa. In sommige gebieden vond
de landbouwrevolutie zelfstandig plaats. Eerst in China, Midden-Amerika en Peru. Later in
Zuidoost-Azië, Noordoost-Amerika en delen van Afrika.
Oorzaken van het ontstaan van de landbouw waren:
Klimaat veranderde door de laatste ijstijd. In het Midden-Oosten kwamen warme
droge zomers en zachte natte winters, goed milieu voor granen en peulvruchten. In
Europa werd het klimaat ook zachter en geschikter. Uiteindelijk vonden mensen uit
dat ze gewassen konden uitzaaien en planten en gingen ze domesticeren (planten en
dieren in dienst van mensen aanpassen) hierbij selecteerden ze verstandig.
Dieren waarop veel werd gejaagd verdwenen. Ook waren er dieren die getemd
konden worden. Ook de gunstigste dieren werden geselecteerd en gefokt.
Gevolgen van het ontstaan van de landbouw waren:
Vee leverde meer vlees op. Ook leverde het wol, leer, melk en mest op. Uiteindelijk
werden dieren ook ingezet in de bewerking van het land (ossen trokken ploegen)
waardoor ook zware grond kon worden bebouwd.
Meer mensen konden worden gevoed. Door landbouw en technische vooruitgang
namen de opbrengsten toe en hield de bevolkingsgroei aan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nathalie5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.61. You're not tied to anything after your purchase.
