Dit is een samenvatting waarin bijna het hele boek van schriftkennis wordt benoemd. De samenvatting bevat alle begrippen die in het boek genoemd worden.
De inhoud van de samenvatting gaat over het analyseren en aanleren van een handschrift.
Handschriftvaardigheid is een basisvaardigheid (leervoorwaarde)
→ De vaardigheid moet altijd worden aangeleerd en moet goed worden beheerst
3 belangrijke momenten waarop het schriftonderwijs kan ontsporen
1. Te vroeg beginnen
Veel beginnen meteen na de grote vakantie in groep 3 → Beter om dit na de kerstvakantie te
doen (werkgeheugen moet te veel)
2. Verkeerd aanleren
Vaak geen kijk op ontstaan verkeerde trajecten
3. Niet goed onderhouden en begeleiden
Het is aangeleerd, verder moeten ze het uitzoeken ← Geen besef dat handschrift nog in
ontwikkeling is
Paragraaf 1 “Schrijven”
Schrijven is een grafisch-instrumentele vormgevende vaardigheid, waarbij cultureel bepaalde tekens
worden gebruikt, bedoeld om schriftelijke communicatie mogelijk te maken.
Schrift is basis van Westerse culturele ontwikkeling → Alleen dan continuering culturele kennis mogelijk
Schrift is cultureel bepaalde code → Kinderen kunnen het zich door uitsluitend scholing en instructie eigen
maken
‘Schrijven’ kan taalkundig en vormgevend opgevat worden
Maak je goed vormgegeven lettervormen of vertolk je verhaal/gedachte → 1e = voorwaarde voor 2e (die
volgorde ook aanleren)
Schrijven is een homoniem geworden (1 woord heeft verschillende betekenissen)
Ontluikende geletterdheid
Het maken en construeren van letters en woorden wordt hier al bij ingegrepen, maar kinderen kunnen nog
niet op een juiste wijze lettervormen goed construeren
Kinderen zijn eerder leesrijp dan schrijfrijp
Voor schrijven belangrijk
Schrijfrijpheidstest afnemen
Eerst voldoende lettervormkwaliteit bereiken alvorens aangeleerde letter in te zetten voor leren
lezen
,De alfabetcode
Dyslexie vermijden door kinderen geen regels te leren, maar overeenkomsten in spelling te horen en zien
→ Leren eerst schrijven en dan lezen (
De klank(analyse) vooraf aan het aanbieden van het teken (lettervorm)
Gebruiken verbonden schrift vanaf begin
Presenteert woorden meteen in woordverband
Spiegelingen zijn onmogelijk
Voorkomt lettermix
Alleen verbindingsgeschikte letters toepassen
→ Wees duidelijk en reik begrijpelijke / eenduidige voorbeelden aan om na te volgen, die bij kinderen
geen twijfels doet ontstaan. Leer wanneer het resultaat goed is, zodat ze tot verantwoorde zelfevaluatie
in staat zijn.
, Hoofdstuk 2 Leerlijn schrijfonderwijs
Paragraaf 1 De fasen van het handschriftonderwijs
1. Fase van de ontwikkeling van de schrijfvoorwaarden (groep 1&2)
Ontwikkelen eerst inzicht in letters die qua vormgeving bij niveau van tekenontwikkeling passen.
De KAPITALEN bestaan uit losse streken, die met de uiteinden op elkaar aansluiten en allemaal
binnen 1 zone bevinden → Op verschillende manier construeren zonder dat vorm eronder lijdt.
Wordt gewerkt aan ontwikkeling schrijfvoorwaarden → Instrumentele vaardigheid belangrijk
onderdeel. Oefeningen richten op vaardigheid en waarneming vanuit goede greep / houding.
2. Fase van het driezone-niveau met trajecten; het verwerven van het verbonden schrift (groep
3&4)
Groep 3 Leren de kleine lettervormen (minuskels) →
Bestaan uit stokken en staarten (3 zones)
Groep 4 Leren hoofdletter- of kapitaalvormen
→ Voortgezette oefening vaardigheid, waarneming, zelfreflectie van belang
3. Fase van de ontwikkeling en onderhoud van het handschrift (groep 5 t/m 8)
Verworvenheden eerste 2 fasen te ‘borgen’ is cognitieve begeleiding hard nodig (leren wat
kenmerken goed handschrift zijn).
← Kennis aanbrengen verantwoorde lettervorming en hoe kind daar invloed op kan uitoefenen.
(blindtypen valt hier ook binnen)
Paragraaf 3 De groepen
Groep 1
Periode beginnend lettergebruik en het voorbereiden van het schrijven
→ Kinderen dan het meest open voor opnemen nieuwe mogelijkheden / vaardigheden
‘Schrijfvoorwaarden’ zoals ergonomie (correcte houding en materiaalgreep) van het schrijven
worden geoefend
Werken aan beginnende materiaalbeheersing en (nauwkeurige) werkhouding of attitude
Eerlijke, duidelijke inhoudelijke feedback resultaat al van groot belang ← basis al gelegd voor
toekomstig werk
- Letterverkenning KAPITALEN (bespreekbaar maken)
- Kapitalen gebruiken voor namen
- Stimuleren nauwkeurige waarneming / uitvoering
- Aanleren, stimuleren en begeleiden van de goede greep / houding bij alle grafische activiteiten
- Gebruik nauwkeurig grafisch materiaal i.v.m buigen / strekken van de 3 schrijf/tekenvingers
- Werken aan nauwkeurige materiaalbeheersing
Vb activiteit doolhof
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Dknol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
