Summary
Samenvatting HEEL HAVO 5 GESCHIEDENIS
- Course
- Level
- Book
In dit document is de examenstof van heel havo 5 samengevat. Per leerdoel met de kenmerkende aspecten erbij gekoppeld.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Examenkatern H1 Het Britse Rijk geschiedenis memo HAVO
Seller
Follow
anneverwindt
Content preview
Geschiedenis Britse rijkhistorische context 1
Kenmerkende aspecten Britse rijk:
1. Het begin van de Europese overzeese expansie
2. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg
had
3. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
4. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
5. Uitbouw van de europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden transAtlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme
6. De democratische revoluties in de westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
7. De industriële revolutie in de westerse wereld die de basis legde voor een industriële
samenleving
8. Discussies over de sociale kwestie
9. De moderne vorm van imperialisme die het verband hield met de industrialisatie
10. De opkomst van emancipatiebewegingen
11. Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan
het politieke proces
12. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionnalisme en feminisme
Kenmerkende aspecten hoofdstuk 5&6:
1. Het veranderende mens-en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling
2. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke oudheid
3. De Nederlandse opstand
4. Het streven van vorsten naar absolute macht
5. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van
de Nederlandse Republiek
6. Het begin van een wereldeconomie
7. De wetenschappelijke revolutie
Samenvatting
Britse kolonialisme in Amerika: Paragraaf 1
Leidende vraag: op welke manier ontwikkelden zich de Engelse koloniën in de Amerika’s
Engelse koloniën in Amerika:
Columbus ontdekte in 1492 het continent Amerika. De Spaanse conquistadores (veroveraars)
veroveren grote delen in Amerika, omdat ze opzoek zijn naar zilver en goud. De Britten waren jaloers
en begonnen uitvalsbasissen te zoeken in het noordelijke deel van Amerika. In 1585 stichtten de
Engelsen hun eerste kolonie in Amerika. In de 16e eeuw was de splitsing van de Christelijke kerk in
protestants en rooms-katholiek.
In Engeland kwam door de reformatie een anglicaanse kerk, een staatskerk, katholiek van de
buitenkant protestants van de binnenkant. Er was een koning aan het hoofd. De puriteinen vonden de
church of England nog steeds te katholiek en vluchten naar protestants Nederland. Daarna ging een
deel naar Amerika. Ze stichten een kolonie en worden de pilgrim fathers genoemd.
,Ze hebben de basis van de democratie gelegd. Er werden 13 Engelsen koloniën gesticht. De
noordelijke koloniën waren de vestigingskoloniën. Mensen leefden van landbouw, nijverheid en
handel. De zuidelijke koloniën waren de handelskolonies. Mensen leefden van de export van rijst,
katoen, indigo en tabak.
Het lot van de indianen:
Voor de inheemse bevolking van Amerika waren alle europeanen een ramp. Eerst was het vredig,
maar al snel braken er bloedige oorlogen uit. De indianen accepteerden niet dat de kolonisten hun
grond in bezit namen. De indianen bevolking werd steeds kleiner, ook doordat ze dood gingen aan
europese ziekten. Ze hadden geen weerstand tegen deze ziektes. In de Arabische gebieden hadden de
Engelsen nog meer koloniën, hier hadden ze suikerplantages gevestigd.
De trans-atlantische driehoekshandel:
Het werk op de suikerplantages lieten de engelsen doen door slaven uit Afrika. Aan de westkust van
Afrika stichtten de engelsen factorijen. Hier kochten ze de slaven. In de noordelijke koloniën kwamen
ook slaven, maar deze werkten meer op het land of als huishoudster. De Engelse regering stichtte
uiteindelijk de Royal african company. Dit werd de monopolie van engeland om slaven te kopen.
Slaven werden slecht behandeld, ze moesten lang en hard werken. Kregen weinig eten en vrouwen
moesten veel kinderen krijgen.
De Amerikaanse onafhankelijkheid:
De indiaanse bevolking bleef ondertussen maar kleiner worden. Er waren al veel europese kinderen in
Amerika geboren die niks meer voelden voor het Britse rijk. Ze voelden zich Amerikaans. Amerika
nam de verlichte ideeën van Europa over, vooral die van John Locke. Hij vond dat de regering de
macht niet van god kreeg, maar van het volk. De overheid/ regering moest burgerrechten beschermen.
Burgers mogen de overheid/ regering vervangen als die niet meer luistert naar de burgers. In de
Amerikaanse koloniën waren allemaal eigen parlementen en bestuurders. De Amerikanen moesten
belasting betalen aan de Britten omdat de oorlog tegen Frankrijk veel geld had gekost. Maar door de
verlichtende ideeën vonden dat de Amerikanen inspraak moeten hebben. No taxation without
representation.
Het volk kwam in opstand. De Britten schoten vijf mensen dood, bloedbad van boston. In 1776 riepen
de vertegenwoordigers van de dertien koloniën zich onafhankelijk uit. In 1873 erkende de Britten dit.
Afschaffing van slavenhandel en de slavernij:
Einde 18e eeuw kwamen de verlichtende ideeën om de hoek. De britten hadden het grootste aandeel
in de trans-atlantische driehoekshandel. Het abolitionisme kwam op (beweging voor afschaffing
slavernij). In 1807 besloot het Britse parlement om de slavenhandel te verbieden, maar de slavernij
bleef bestaan.
De slavenhandel afschaffen was slecht voor de slaven, want slavinnen moest veel kinderen krijgen. In
1833 werd de slavernij in het Britse rijk afgeschaft. In 1860 kwam er in de VS een abolitionist aan de
macht. Hij vond dat ieder mens vrij en gelijk geboren werd. Het zuidelijke deel van de VS vond dit niet
fijn, want hun winst ging er minder door worden. In 1863 werd de slavernij in de VS afgeschaft.
, Brits kolonialisme in India: Paragraaf 2
Leidende vraag: Waardoor werd India in de 19e eeuw de belangrijkste kolonie binnen het Britse rijk
Het ontstaan van Brits-Indië:
Nadat de Britten uit de VS waren weggegaan, gingen ze in andere delen van de wereld uitbreiden. Ze
gingen naar Brits-Indië. In de 16e eeuw hadden de portugezen factorijen in india gesticht. De Britten
richten uiteindelijk de EIC op. Dit was voor de handel van Azië. Nederland had de VOC, ze vonden het
niet kunnen dat de Britten opeens op Indië ging richten.
In 1765 werd het verdrag van allahabad opgericht, dit betekende dat de inheemse bevolking van
Brits-Indië onder Brits gezag kwam. De EIC breidde hun macht enorm uit na dit verdrag. Er kwamen
oorlogen, die leidde tot keizerin Victoria.
Het bestuur van Brits-Indië:
Alle koloniën waren voor winst. Het Britse bestuur was slecht voor Indië. Er kwam veel kritiek op,
want de indiërs werden slecht behandeld. De reden van de opstand was dat indiërs willen meehelpen
in het leger. Maar ze mochten geen religie uiten en sociale gebruiken werden afgewezen. Na de
opstand mochten ze het wel doen, er kwamen elite uit Europa naar Indië, hierdoor verwesterde het.
Om corruptie te voorkomen werden compagnies dienaren goed uitbetaald. De Royal Navy zorgde
voor goede verbindingen tussen Brits-indië en andere Britse landen.
De opkomst van het Indiase nationalisme:
De ontwikkelingen van het Britse rijk had grote invloed op hun zelfbeeld. Ze vonden dat ze recht
hadden op de wereld, omdat zij de besten waren in hun ogen. Ze voerden hun taal, onderwijs en
rechtsysteem in Brits-Indië. Verwesterde Indiërs richtten het Indian National Congress op, dit deden
ze voor gelijke kansen binnen het bestuur. De Britten trokken er zich niks van aan. De INC ging
streven naar onafhankelijkheid van India.
De economie van Brits-Indië:
Een grote inkomstenbron van de Britten was de belasting uit india. Ook werd india een grote textiel
bron voor de Britten. De EIC was zijn handelsmonopolie kwijtgeraakt, behalve voor thee. Doordat er
zoveel grondstoffen uit india kwamen en ze er zelf niks aan gingen verdienen ging het slecht met india
en ze werden een arm land.
Werkplaats van de wereld: Paragraaf 3
Leidende vraag: Welke rol speelden de koloniën in sociaaleconomische ontwikkelingen in
Groot-Brittannië
Economie en samenleving:
In de tweede helft van de 18e eeuw begon de industriële samenleving in Groot-Brittannië. Deze kwam
door heel veel verschillende uitvindingen die op de markt kwamen. Stroom werd in de 19e eeuw ook
de belangrijkste energiebron. Deze werd opgewekt door de stoommachine. Een ander belangrijke
uitvinding was de spinning jenny, je kon er sneller en effectiever mee spinnen.
Deze revolutie begon in Groot-Brittannië, omdat ze veel koloniën hadden en dus toegang tot
grondstoffen die niet in Europa te vinden waren. Ze hadden ook genoeg winst vanuit de koloniën om
nieuwe dingen en machines te gaan maken. Door de verbetering van de landbouw groeide de
bevolking van 2.2 miljoen in een korte tijd naar 6 miljoen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneverwindt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now