Hfdst 1: De algemene systeemtheorie (AST) Ontstaan en situering
Inhoud
Systemisch werken AST
Systeem als stelsel
Definitie
Wat is een systeem
Jouw systemen
Ontstaan van de AST (niet kennen)
Oorzaak disfunctioneren
Situering van de systeemtheorie
Situering disfunctioneren
Standpunt
Uitgesloten
Context
Belang van wisselwerking AST
In relatie met elkaar
Gezinsgericht werken
Belang van het netwerk
Hulpverlening
Begeleiding
2 vormen van benadering
Persoonsgericht
Kenmerken
Casus Nina
Systemische bril
Context
Patronen
Relatiegericht
Kenmerken
Lineair naar circulair oorzakelijkheid
Lineair causaal denkmodel
Circulair causaal denkmodel
Gevolg voor taalgebruik
Aandeel
Lineair
Beschrijvend
Pagina 1 van 8
, Hfdst 1: De algemene systeemtheorie (AST) Ontstaan en situering
Kern hoofdstuk 1: AST = zonder waardeoordeel
1/ Systemisch werken AST
AST = Algemeen systeemtheorie
Systeem als stelsel
*Lezen, weten, niet kennen
Systeem is synoniem voor stelsel.
o Een systeem is een aantal elementen die met elkaar in interactie staan.
o Het gaat om hoe de elementen samenhangen en tot elkaar in verhouding staan.
o Het gaat niet om de delen op zich, en ook niet om het geheel, maar wel om de
doelgerichte betrekkingen tussen dit alles.
o Systemen zijn abstracte constructies vanuit de positie van de waarnemer.
o Er zijn verschillende soorten systemen. Wij hebben het over sociale systemen.
De algemene systeemtheorie (AST) ordent complexe gehelen en maakt deze
overzichtelijk. Belangrijk om de samenhang in groepen te bekijken.
Definitie
Van Weijenberg definieert het begrip systeem als volgt:
‘Het begrip ‘systeem’ wijst op een eenheid, opgebouwd uit
deelverhoudingen, het gaat niet alleen om de delen op zich, ook niet om
het geheel, maar om de doelgerichte betrekkingen tussen dit alles’.
* Niet vanbuiten kennen, wel met eigen woorden.
Wat is een systeem?
Het gaat niet om de delen op zich
Moeder
Vader
Kind
Het gaat niet om het geheel
Moeder + vader + kind
Het gaat om de doelgerichte betrekkingen tussen allen
Moeder > vader Vader > moeder
Moeder > kind Kind > moeder
Vader > kind Kind > vader
Systemen waar jij toe behoort?
Kies 5 systemen waar jij deel van uitmaakt:
1. Klasgroep
2. Gezin Van Herkomst
3. Eigen gezin
4. Praktijkplaats
5. Nationaliteit
2/ Ontstaan van de AST
Pagina 2 van 8
, Hfdst 1: De algemene systeemtheorie (AST) Ontstaan en situering
*Lezen, weten, niet kennen
Oorsprong biologie: Studie van de wisselwerking tussen organismen en hun
omgeving geeft nieuwe informatie over hun functioneren. Evolueert naar andere
wetenschappelijke domeinen waar uiteindelijke oorzaken voor bepaalde vormen
van disfunctioneren van mensen niet binnen het individu zelf wordt gezocht maar
binnen hun omgeving (hun systeem). O.a. Salvador Minuchin wordt als
grondlegger van AST gezien.
Oorzaak disfunctioneren binnen het systeem zoeken.
3/ Situering van de systeemtheorie
Er zijn verschillende invalshoeken om het complex gegeven van menselijk
gedrag te verklaren.
Binnen AST wordt het disfunctioneren van mensen gezocht:
o In zijn omgeving (zijn systeem)
o In zijn relaties
o In zijn interacties.
AST heeft een belangrijke plaats ingenomen in de hulpverlening bij het
begeleiden van groepen.
AST heeft als standpunt dat
o Enkel wat zichtbaar is belangrijk is en
o Er wordt gefocust op het hier en nu.
Er wordt in AST geen rekening gehouden met
o Innerlijke processen
o Driften
o Verdringingen
o Trauma’s
o Vroegkinderlijke ervaringen
o Ontstaansgeschiedenissen
o enz. …
Door toevoeging van het contextueel denken hebben de betekenis van de
interacties buiten het hier en het nu een plaats gekregen in AST
4/ De AST: persoonsgericht naar relatiegericht, belang van
wisselwerking
In relatie met elkaar
Mensen komen meestal met individuele problemen af (problemen die met
één iemand verband houden). Toch mogen we niet vergeten dat mensen
in relatie staan tot elkaar en dat we rekening moeten houden met de
wederzijdse beïnvloeding.
Gezinsgericht werken
Dankzij de paradigmawijziging is gezinsgericht werken ontstaan.
Dit ging gepaard met een aantal verschuivingen van:
1. Het gezin als samenlevingsvorm
Pagina 3 van 8
, Hfdst 1: De algemene systeemtheorie (AST) Ontstaan en situering
> Beide ouders werken
2. De-institutionalisering
> hulpverlening dichter bij het gezin
3. Wetgeving
> POS
4. Secularisatie
=niet meer vanuit godsdienst, bv. kloosters
> Hulpverleners hebben zelf een gezin, beeldvorming
5. Opkomst ouderverenigingen e.a.
> Betrokkenheid gezin bij de zorg
Belang netwerk
Het netwerk wordt beschouwd als partner en steunbron in de begeleiding
van de cliënt, en er wordt verwezen naar de omgeving van het kind bij
Problematische Opvoedingssituaties (POS) i.p.v. de nadruk te leggen bij
het individu.
Hulpverlening
AST is niet meer het exclusieve terrein van de maatschappelijke werker.
Vandaag kan de hulpverlening niet meer zonder het systeemdenken.
Een agogisch werker is verondersteld:
1. Inzicht te hebben in de verschillende
a. Systeemdimensies
b. Onderlinge interactiepatronen
c. En de onlosmakende verbondenheid van het individu en zijn
familie.
Een probleem kan zelden geïsoleerd behandeld worden.
2. Zicht te hebben op zijn
a. Eigen roots,
b. Eigen interactiepatronen en
c. Eigen relaties in zijn gezin van herkomst.
Een hulpverlener heeft zichzelf als instrument.
Persoonsgericht
*Kenmerken niet vanbuiten kennen en opsommen, wel kunnen uitleggen wat het is !
Kenmerken:
o Gesloten denken : Bv. Cliënt als moeder
o Focus op persoon : Bv. Nina heeft een probleem
o Je bent zelfbepalend : Bv.
Pagina 4 van 8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shera. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.