I.Hoe mensen keuzes maken
Mensen worden geconfronteerd met trade-offs
De kost van iets is wat je er voor moet opgeven
Rationele mensen denken marginaal
Mensen reageren op prikkels (incentives)
Principe #1: Mensen en keuzes
Om iets te realiseren/krijgen moeten we gewoonlijk iets anders opgeven
Voedsel v. kledij
Vrije tijd v. Inkomen
Defensie v. onderwijs
Efficiëntie v. rechtvaardigheid
Efficiëntie betekent dat de maatschappij het maximaal mogelijke uit haar schaarse
middelen haalt taart zo groot mogelijk
o Vb.: verstandig om volle pot te laten betalen (studie) gemoriveerde studenten + goed
nagedacht over studie, mensen k soms volle pot nt betalen w benadeeld of
uitgesloten
Rechtvaardigheid betekent dat de opbrengsten van deze middelen eerlijk (gelijk) verdeeld
worden onder de leden van de maatschappij Verdeel de taart in zo gelijk mogelijke
stukken
Het nemen van beslissingen vereist dat mensen opties tegen elkaar afwegen (en zich dus ook
bewust zijn van deze opties)
Principe #2: De kost van iets is wat je moet opgeven om het te krijgen
Beslissingen vereisen een vergelijking tussen kosten en opbrengsten/baten van de
verschillende alternatieven
Werken of studeren? – Studeren of uitgaan?
opportuniteitskost (of alternatieve kost) = wat je moet opgeven om het product te krijgen
Principe #3: Rationele mensen denken in de marge
Marginale veranderingen zijn kleine stapsgewijze veranderingen aan bestaand ‘plan’ of
bestaande ‘actie’
Extra jaar studeren vs. niet-studeren-drie diploma’s
Extra uur studeren of op tijd gaan slapen
Principe van last-minute vliegtickets
Mensen maken (betere) keuzes door marginale kosten en baten te vergelijken marginale
voordelen met marginale kosten vergelijken
1
, Principe #4: Mensen reageren op prikkels (incentives)
Marginale wijzigingen in kosten of baten brengen mensen er toe om hun gedrag aan te passen
Prijs appels stijgt
o consument v. producent
Benzineprijzen en autotypes
Onbedoelde effecten!
o Wet op veiligheidsgordel in de auto minder doden per ongeluk, meer ongelukken
II.Hoe mensen met elkaar interageren
Iedereen kan beter worden van ruil
Markten zijn meestal een goede manier om economische activiteit te organiseren
Overheden kunnen soms marktuitkomsten verbeteren
Principe #5: Iedereen kan beter worden van ruil/handel
Mensen zijn beter af wanneer ze kunnen ruilen/handelen met elkaar
Ruil laat mensen toe om zich te specialiseren in wat ze best kunnen
‘Concurrentie’ is niet noodzakelijk winst-verlies situatie
Internationale handel
Principe #6: Markten zijn meestal een goede manier om economische activiteit te
organiseren
markteconomie = economie die middelen verdeeld door gedecentraliseerde beslissingen van
vele gezinnen en ondernemingen die interageren in markten voor goederen en diensten
Gezinnen beslissen wat te kopen en voor wie ze werken
Ondernemingen beslissen wie ze aanwerven en wat ze produceren
Adam Smith: gezinnen en ondernemingen interageren alsof ze gestuurd worden door een
“onzichtbare hand”
o Correcte prijzen weerspiegelen waarde die samenleving hecht aan een goed én de kost
om dat goed te produceren
gezinnen/ondernemingen kijken naar prijzen bij het beslissen wat te kopen/verkopen
houden onbewust rekening met maatschappelijke kosten en baten van eigen
handelingen
resultaat
correcte prijzen zorgen dat marktuitkomsten welvaart van de samenleving als geheel
maximaliseren (efficiënte uitkomst)
Markten zorgen voor efficiëntie, niet automatisch voor billijkheid
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IneV. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.10. You're not tied to anything after your purchase.