Geluk, Utilisme en Deontologie
Waardeleer: wat is waardevol? Waarom is het waardevol?
Plichtenleer: wat is je plicht? Waarom is het je plicht?
Deugdenleer: Wanneer ben je een goed mens?
Intrinsieke waarde: goed omwille van zichzelf.
Extrinsieke waarde: goed omwille van iets anders.
Wat is geluk?
1. Geluk is de ervaring van geluk (hedonisme)
2. Geluk is het hebben van vervulde verlangens
3. Objectieve lijst
Hedonisme
Geluk is de ervaring van geluk.
3 typen hedonisme:
- Geluk is de aanwezigheid van ataraxia, en de afwezigheid van pijn (Epicurus).
- Geluk is de aanwezigheid van plezier en de afwezigheid van pijn (Mill).
- Geluk bestaat uit wenselijke bewustzijnstoestanden (Sidgwick).
Probleem?
Hedonisme paradox, bijv. vriendschap: hedonisme gaat ervan uit dat je alleen vrienden wil
omdat je daar zelf geluk van ervaart. Kun je echter wel vrienden maken alleen gaat om jouw
geluks-ervaring? Nee, want dit spreekt het begrip vriendschap tegen.
Oplossing: er is een verschil tussen de rechtvaardiging van een handeling en de motivatie
achter de handeling.
Vervulde verlangens
Gelukkig ben je, wanneer je huidige verlangens vervuld zijn.
State of the world account: ‘als de wereld verandert naar hoe ik verlang dat hij is, ben ik
gelukkig.’
Verschil met hedonisme: Niet de ervaring, maar de staat van de wereld maakt ons gelukkig.
3 typen verlangens:
- Lokaal: ik wil nu iets drinken
- Tweede orde: ik verlang dat ik niet meer verlang naar drinken
- Globaal: ik verlang autonoom te zijn
Problemen?
- Ontbrekende informatie: verlangen naar het lezen van een makkelijk boek, maar
wegens gebrek aan informatie over het gekozen boek beginnen aan een moeilijk
boek.
- Redeneerfouten
- Verbeeldingstekort: ik heb geen idee wat voor ander leven ik zou kunnen leiden dan
dat ik nu doe.
Verbetering: vervulde geïnformeerde verlangens.
, Samenvatting Deeltentamen 1 Ethiek
Je bent gelukkig als de verlangens vervuld zijn die je zou hebben als je alle relevante
informatie bezit en correct redeneert.
Objectieve lijst
Het gaat je goed als bepaalde waarden in je leven aanwezig of gerealiseerd zijn. De
objectieve lijst bevat alles dat nodig is om gelukkig te zijn.
Verschil met vervulde geïnformeerde verlangens: Is de wereld zo, dat in jouw leven je
verlangens gerealiseerd zijn?
Verschil met hedonisme: Bij het Hedonisme staat in principe alleen de ervaring van geluk op
de lijst. Deze lijst kan echter meer dan dat bevatten.
Vragen/ kritiek op de objectieve lijst:
- Elitisme: Kan iets waardevol zijn voor je als je het zelf niet wil?
- Paternalistisme: Mogen we deze lijst aan mensen opdringen?
- Absolutisme: is het lijstje voor iedereen hetzelfde?
- Pech: is de lijst een voldoende of enkel een noodzakelijke voorwaarde voor welzijn?
3 soorten plichtenleer:
- Consequentialisme: Handel zo dat de beste toestand van de wereld tot stand komt.
- Deontologie: Handel zo dat je je plicht doet.
- Deugdethiek: Handel zoals een deugdzaam persoon zou handelen.
Consequentialisme
Waarom ‘beste toestand van de wereld’ ipv ‘beste consequentie’?
Acties kunnen ook op zichzelf de toestand van de wereld verbeteren, niet alleen de
consequenties van acties.
In het consequentialisme is de plicht een functie van de waarde
Beste toestand van de wereld volgens een utilist: zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk
mensen.
Utilisme
Een vorm van Consequentialisme.
Beste toestand van de wereld: Een wereld waarin zo veel mogelijk mensen zo veel mogelijk
geluk bezitten.
Plicht: Handel zo dat het meeste geluk voor de meeste mensen tot stand komt.
Er zitten variabelen in de waardeleer en in de plichtenleer van het Utilisme. Wanneer we
deze variabelen veranderen krijgen we een andere vorm van het consequentialisme:
Variabelen in de waardeleer:
- Inhoud
- Monisme – pluralisme
Variabelen in de plichtenleer:
- Maximaliseren
- Partijdigheid/ onpartijdigheid
Als we deze veranderen krijgen we andere vormen van consequentialisme zoals:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulawitlox. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.