Beïnvloeding
● Zegt iets over wat de agoog doet, weinig over de aard, motieven en bedoeling
→ je moet kenmerken toevoegen
○ Intentioneel
○ Niet wederkerig
○ Welzijnsverbetering
○ …
→ focus op efficiëntie
→ weinig aandacht voor normatieve
→ weinig kadering binnen maatschappelijke context
● Agoog doet niet zomaar iets, maar
○ Wil beïnvloeden
○ Wil maatschappelijke verandering instigeren/begeleiden
⇒ politieke rol van agoog (politiserend, niet dé politiek)
● Agoog ≠ politicus, maar werkt wel steeds politiserend
○ Politiek maken van bepaalde thema’s/groepen/…
⇒ Beïnvloeden impliceert
- Positie innemen tov maatschappelijke structuur en orde
- In vraag stellen welke waarden en normen belangrijk zijn voor samenleving
Handelen
● Zegt weinig over wat agoog doet (itt beïnvloeding)
● Handelingspotentieel van anderen verhogen
○ De mate waarin je zaken kan dragen, waarin je kan handelen in je eigen leefwereld
en soc context
● Subject (Kant)
● Actorschap en eigenaarschap
● Empowerment (proces waarin mensen hun handelingsvermogen vergroten en hierdoor de
leefwereld uitbreiden)
● Zelfontplooiing
● Handelen vooronderstelt intentionaliteit/subjectiviteit
● Narratieve competentie
1
, ○ Handelen kan pas wanneer men een situatie kan vertalen, wanneer men een verhaal
vindt in de context/situatie → handelen wordt ingevuld
○ Handelen >< gedrag
■ Handelen is intentioneel: doelgericht en bewust
○ Wanneer men een narratief kan vinden voor het eigen gedrag, wordt het gedrag al
direct meer doelbewust en gericht
● Er gaat een verhaal schuil achter handelen – dieperliggende betekenis
⇒ Hermeneutiek = interpretatieleer
○ Hermes
○ Bijbelstudie
○ Dilthey, Heidegger, Gadamer, Habermas
○ Verstehen: begrijpen en interpretatie
→ begrijpen, interpreteren van zin, betekenis achter handelen
→ begrijpen van de leefwereld van mensen
● Hermeneutiek
○ Gaat uit van relatie tussen handelingscompetentie en de manier waarop iemand zijn
verhaal kan verwoorden
○ Narratieve competentie: geeft weer in welke mate iemand uitdrukking kan geven
aan intenties en betekenis (achter handelen)
○ Hoe groter de narratieve competentie: hoe vrijer het handelen
○ “Weten wat je wilt (of anders wilt en niet wilt), helpt je te doen wat je wilt”
○ Zoeken naar de zin, naar de kern en betekenissen achter handelingen van de ander
○ Subjectiviteitsdenken
■ Kunnen handelen = Zichzelf zijn, herkennen van waarachtige kern
■ Subject is fundament voor handelen
■ Handelen is bewust/zelfbewust
Maar:
■ Postmodernisme: kritiek op subject
■ “dood van het subject”
■ Subject is sociaal-culturele constructie (Althusser, Foucault)
■ Mens heeft geen “kern”
■ Contextafhankelijk
● Semiotiek = tekenleer
○ Alles heeft betekenis, men kan niet niet betekenen
○ Afhankelijk van de context, verandert de betekenis
○ Hoe krijgen tekenis betekenis?
○ Biedt inzicht in handelen van mensen
○ Kritiek op subjectdenken
○ “semeion”: teken
○ ‘Teken’ is alles wat betekenisvol in de plaats van iets anders kan staan
○ Woorden, symbolen, verkeersborden, emoji’s, …
○ Alles is een teken (Roos → liefde, maatpak → succes, piercings → rebels, …)
● Hermeneutiek >< semiotiek
○ Semiotiek:
■ Betekenis is niet vast te pinnen (↔ hermeneutiek)
2
, ■ Koppeling van betekenis aan teken is arbitrair, sociaal geconstrueerd (De
Saussure)
→ roos ≠ liefde (liefde zit niet in een vaas), maatpak ≠ succes, …
→ zijn “slechts” tekens die ook op iets anders kunnen duiden
○ Hermeneutiek gaat uit van te achterhalen waarheid/zin/betekenis
○ Semiotiek gaat voorbij aan vraag naar waarheid en richt zich op proces van
betekenen: hoe en waarom verkrijgen tekens betekenis?
● Semiotiek voor agogiek
○ Alle gedrag heeft betekenis, niet enkel handelen
○ Betekenis moet geplaatst worden tussen bijbetekenissen
○ Verhaal van iemand kan niet kloppen als je let op bijbetekenissen
○ Semiotiek levert rijker beeld van betekenis: alles zijn ‘tekens aan de wand’
○ Geeft cultuurkritiek (hoe de samenleving betekenis genereert)
○ Maakt duidelijk dat betekenis (en dus handelen) makkelijk kan veranderen
● Handelen - besluit
○ Inzicht in handelingsmogelijkheden, -intenties, -alternatieven
○ Agoog als begeleider van vergroten van handelingscompetentie
○ Gericht op leefwereld van mensen
○ Teruggeplaatst binnen maatschappelijke context
○ Duidt op actorschap/eigenaarschap
Gesprek
● Inleven in leefwereld, begrijpen vanuit positie v/d ander
● In gesprek gaan → verschillende vormen v ‘gesprek’
○ Kernelement: verhouding/interactie is leefwereldgericht, aangepast aan de ander
● Monoloog, dialoog, antiloog
● Nijk
○ Inzicht in handelen → herstel van gesprek
○ Agoog als gesprekspartner
○ Agogiek als gesprek
○ Verschillende vormen, bv.:
■ Effectief gesprek (therapeutisch gesprek, counseling)
■ Begeleiding van groep jongeren in jeugdwerk
■ Trainer van vormingsworkshop
■ Adviseur in overheidscommissie
■ …
→ gesprek = procesmatige relatie/begeleiding over manier waarop mensen (anders)
betekenis (willen) geven aan leefwereld en samenleving
● Nijk: gesprek = dialogisch proces
○ Hermeneutiek
○ Ideologiekritiek
■ Niet elke betekenis is betrouwbaar
■ Kritisch tav geclaimde waarheid
■ Van individu en samenleving
○ Pragmatiek
3
, ■ Betekenis wordt pas echt duidelijk in praktijk (in handelen zelf)
■ Praktijk- en leefwereldgerichte benadering
■ Betekenis is geen “ik denk”, maar is “ik kan”
● Elias: “herders zonder God nog Meester” (1998)
○ Monoloog
■ “Jezus Christus”
■ “in de naam van de vader”
■ Spreekt vanuit rotsvast geloof - autoritair
■ Geen plaats voor de lach
○ Dialoog
■ “Socrates”
■ Ironie - er zit iets verscholen achter de lach – “Niets weten”
■ Anti-autoritair
■ Maieutiek
■ Rationele argumenten
○ Antiloog
■ “Diogenes van Sinope” – filosoof met de ton
■ Anti-platonisch en anti-autoritair
■ Cynisme (van boven naar onder) >< Kynisme (van onder naar boven)
■ Educatie vanuit tegen-spreken
● Elias: belang v retoriek
○ Vgl. Semiotiek: gaat niet om kern van betekenis, maar om manier waarop betekenis
en verhaal vorm krijgt
○ Plato vs Sofisten
○ Sofisten “Mens is maat van de dingen”: meningen en overtuigingen zijn
veranderbaar en beïnvloedbaar
○ Homo seriosus vs homo rhetoricus
Educatie
● Agogiek en educatie:
○ Levenslang leren
○ Leren van elkaar (informele educatie) (>< formele educatie: onderwijs)
○ Niet top down benadering, anders dan geïnstitutionaliseerd onderwijs
● Agogisch werk vooral in niet-formele- en informele contexten, die wel gericht zijn op leren
● Educatie vanuit perspectief van die die iets aanbiedt >< leren vanuit perspectief van die die
iets ontvangt
● Educere = wegleiden uit, wegbrengen uit huidige kennis naar andere kennis
+ Educare = opleiden, opvoeden, grootbrengen, verzorgen
● Formele educatie - niet formele educatie - informele educatie
○ Onderscheid is niet kunstmatig, maar belangrijk voor context waarbinnen educatie
plaatsvindt
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bliblabloe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.33. You're not tied to anything after your purchase.