Summary
Samenvatting literatuur en hoorcolleges inleiding sociologie
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van de literatuur en hoorcolleges van het eerstejaarsvak inleiding sociologie (criminologie).
[Show more]
Seller
Follow
xlisanne1
Reviews received
Content preview
Samenvatting inleiding sociologieWeek 1: inleiding op de sociologie
Veranderingen in de samenleving hebben ervoor gezorgd dat mensen meer
gingen nadenken over de samenleving:
1. Industrialisering: zorgde ervoor dat werk en privé meer gescheiden
raakten, waardoor tradities verloren raakten
2. Groei van de steden: nieuwe sociale problemen ontstonden
3. Manier van denken in de politiek: de nadruk kwam meer te liggen op de
vrijheid en de rechten van het individu
3 ontwikkelingsfasen vooraf aan het ontstaan van sociologie:
1. Theoretische fase: mensen gingen ervan uit dat de samenleving Gods wil
tot uitdrukking bracht
2. Metafysische fase: samenleving werd als een natuurlijk en niet als een
bovennatuurlijk verschijnsel beschouwd
3. Wetenschappelijke fase: hierin was een toepassing van de
wetenschappelijke benadering op het bestuderen van de samenleving (=
positivisme inzicht verwerven op basis van wetenschappelijk onderzoek)
Modernisering: sociale veranderingsproces dat in gang is gezet door de
industrialisering 4 belangrijke kenmerken:
1. Het verdwijnen van kleine, traditionele gemeenschappen
2. De uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden: individualisering
3. Grotere sociale diversiteit
4. Oriëntatie op de toekomst en een groeiend tijdsbewustzijn: mensen zijn
optimistisch
Tönnies: modernisering is gekenmerkt door een zakelijke benadering die is
gebaseerd op feiten, efficiëntie en geld, waarmee de sociale wereld van familie
en traditie wordt uitgehold. Mensen in de westerse wereld voelen zich
langzamerhand ontheemd omdat sociale betrekkingen die op eigen belang zijn
gebaseerd
Gemeinschaft: dat mensen, ondanks factoren die hen verdelen, toch een
Minder hechte eenheid vormen
Cohesie Gesellschaft: in de moderniteit vormen mensen, ondanks factoren die hen
verenigen, geen eenheid meer
Durkheim: modernisering werd gekenmerkt door een toenemende
arbeidsverdeling, oftewel een gespecialiseerde economische activiteit
Pre-industriële samenlevingen werden bij elkaar gehouden door
mechanische solidariteit (= soort van gemeinschaft) door modernisering
werd dit vervangen door organische solidariteit (wederzijdse
afhankelijkheid van mensen die gespecialiseerde arbeid verrichten)
Was bang dat samenlevingen zo divers zouden worden dat zij tot anomie
zouden vervallen, een situatie waarin een samenleving het individu weinig
morele richtlijnen te bieden heeft
Anomie = (normloosheid) Durkheim: Het feit dat in moderne
maatschappijen de traditionele waarden van normen niet meer gelden,
terwijl er nog geen nieuwe stabiele waarden en normenpatronen zijn
ontwikkeld
de toestand waarin die individuen zich bevinden, die geen duidelijke
standaarden hebben om hun gedrag op af te stemmen
,Weber: zag moderniteit als een verandering naar een rationele denkwijze
sociale veranderingen door proces van rationalisering (verschuiving in manier
van denken)
In de pre-industriële samenleving bepalen tradities de waarheid, in de
moderne samenleving bepaalt rationaliteit de waarheid (vaststaande
waarheden worden in twijfel getrokken)
Invloed van rationalisering (modernisering):
- Individualisering
- Nadruk op kennis en wetenschap i.p.v. religie onttovering (= het
proces van rationalisering waarbij gepoogd wordt om praktische
problemen niet meer met magie maar met technologie op te lossen)
Iron cage: samenleving als een ijzeren kooi van efficiëntie, stroomlijning,
regels en bureaucratie gevaarlijk voor menselijke vrijheid (= nadeel
rationalisering)
Wetenschap kan technologische en organisatorische wonderen
voortbrengen (voordeel rationalisering)
Weber vreesde de dehumaniserende effecten van rationele organisaties
Marx: sociale veranderingen door economische conflicten die ongelijkheden
produceren
Invloed van industrialisering op klasse-conflict: kapitalistische samenleving
als klassenmaatschappij
Rationaliteit komt tot uiting in het continue winststreven van kapitalisten
Sociale conflicten in kapitalistische samenlevingen leiden uiteindelijk tot
revolutionaire veranderingen en maatschappelijke gelijkheid
3 hoofdvragen binnen de sociologie:
1. Hoe is sociale (on)gelijkheid mogelijk?
Ongelijkheid = Marx industrialisering, kapitalisering
2. Hoe is sociale (wan)orde mogelijk?
Cohesie = Durkheim
3. Hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van de wereld?
Rationalisering = Weber rationalisering is het ordenen en
systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar
en beheersbaar te maken (= rationaliseringsprocessen (modernisering) die
zich voordoen op allerlei terreinen van het maatschappelijk leven)
Theoretische sociologische benaderingen:
Structureel functionalisme (=macroniveau): samenleving is een complex
systeem, een systeem waarin sprake is van onderlinge samenwerkingen
tussen de verschillende delen en dat solidariteit en stabiliteit beoogt
richt zich op sociale structuur (= relatief stabiel evenwicht)
Merton:
Manifeste sociale functies: de onderkende en beoogde gevolgen van
een sociaal patroon
Latente functies: niet-onderkende en niet-bedoelde gevolgen van
een sociaal patroon
Sociale disfunctie: een sociaal patroon dat het functioneren van de
samenleving kan verstoren
, Kritiek: Conservatief: aandacht voor waarom samenleving ‘werkt’,
weinig oog voor ongelijkheid
Conflictsociologie (=macroniveau): samenleving wordt opgevat als een
arena van ongelijkheid, die conflicten en verandering veroorzaakt
Sekseconflictbenadering: richt zich op de ongelijkheid tussen
mannen en vrouwen
Rassenconflictbenadering: ongelijkheid en conflicten tussen mensen
met een verschillende raciale en etnische achtergrond
Kritiek: weinig aandacht voor zaken die eenheid creëren, harmonie
en diversiteit
Symbolisch interactionisme (=microniveau): samenleving wordt opgevat
als het resultaat van de interacties tussen individuen werkelijkheid
bestaat uit de wijze waarop we onze omgeving, onze verplichtingen
tegenover anderen en onze eigen identiteit identificeren
Kritiek: minder aandacht voor invloed grotere structuren
Rationele keuze benadering (micro- en macroniveau): samenleving is het
resultaat van (individuele) kosten-baten afweging
o.a. beperkte rationaliteit, altruisme, prisoners’ dilemma
Structureel functionalisme Durkheim
Conflictsociologie Marx: hij richtte zich vooral op de
ongelijkheid tussen de
fabrieksarbeiders en de eigenaren van
de fabrieken
Symbolisch interactionisme Weber: hij wilde inzicht krijgen in
situaties door deze te bekijken vanuit
het standpunt van de mensen die zich
in die situatie bevinden
Sociologische onderzoeksbenaderingen:
Positivistische sociologie: het op systematische observaties van het sociale
gedrag gebaseerde onderzoek van de samenleving (= empirische
sociologie)
Basiselementen: begrippen/constructen
Interpretatieve sociologie: richt zich in haar onderzoek van de samenleving
op de betekenissen die mensen aan hun sociale werkelijkheid toekennen
(= interpreteren)
Basiselementen: verstehen/begrijpen
Kritische sociologie: laat zich in haar onderzoek van de samenleving leiden
door de noodzaak tot sociale verandering (stelt naast wetenschappelijke
ook politieke vragen)
Interpretatieve sociologie verschilt in 3 opzichten van de positivistische
sociologie:
1. Positivistische sociologie richt op wat mensen doen, interpretatieve
sociologie zich meer op de betekenissen die mensen aan hun handelingen
toeschrijven
2. Positivistische sociologie gaat ervan uit dat er een objectieve werkelijkheid
bestaat, terwijl de interpretatieve sociologie ervan uitgaat dat de
werkelijkheid door mensen zelf geconstrueerd wordt
3. Positivistische sociologie geeft de voorkeur aan kwantitatieve data en
waarnemersperspectief (= afstand bewaren en nauwkeurige metingen
verrichten), interpretatieve sociologie aan kwalitatieve data en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xlisanne1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81113 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now