Seneca maatschappijwetenschappen vwo deel 3: de 21ste eeuw
Begint met een samenvatting van alles over politiek en cultuur, dan per hoofdstuk. Hoofd- en kernconcepten staan zo gedefinieerd als de docent wil zien bij het nakijken.
Politiek
Politiek: gezaghebbende toedeling van waarden (waarden vastgelegd in wetten) en
belangen (geldverdeling)/strijd over wie wat krijgt
Kenmerken politiek:
- Polity: taakverdeling (gespecialiseerde + gezaghebbende overheidsinstellingen,
structuren en organisaties)
- Politics: machtsstrijd
- Conflicten oplossen
- Waardevolle zaken verdelen
- Beslissingen nemen
- Policy: beleid over hoe de samenleving moet zijn:
- Een doel halen
- Met middelen
- Voor een bepaalde tijd
Nederlands beleid:
- Poldermodel compromissen
- Maakbaarheid: ervan uitgaan dat alles in de samenleving goed kan verlopen, als er
maar het jusite beleid is
Overheid:
- Regering: koning + ministers
- Kabinet: ministers + staatssecretarissen (bvb minister v financiën en staatssecretaris
van belastingen)
- Parlement
- Tweede kamer (150 zetels)
- Coalitie/meerderheidskabinet (76 zetels)
- VVD
- D66
- CDA
- CU
- Oppositie (74 zetels)
- Eerste kamer (75 zetels)
- 4e macht: ambtenaren (beleidsvoorbereiding + uitvoering)
- 5e macht: massamedia (bepaalt politieke agenda)
- Publiek: overheid betaald (NPO 1 2 3)
- Commercieel: marktwerking (RTL 4, SBS 6)
- Traditioneel (radio, tv, krant)
- Nieuwe media (social media)
Ontzuiling: uit zuilen stappen
Infotainment: nieuws op een humoristische manier weergeven (Lubach)
Mediahype: als het in de media veel over 1 onderwerp gaat, zonder dat er nieuwe
informatie bijkomt (vriezen Elfstedentocht)
1
, Framing: een boodschap vanuit een perspectief of kader presenteren om zo het
publiek te overtuigen
Priming: zorgen dat je eigenaar wordt van een onderwerp en mensen bij een
bepaald onderwerp direct aan jou denken. Dit kan door jezelf als expert te
presenteren met de beste oplossing.
- 6e macht: externe adviseurs
Ideologie ontideologisering (individualisering)
Wetvorming: minister/2e kamerlid heeft wetsvoorstel raad van staten 2e 1e kamer
Parlementaire democratie: parlement heeft laatste woord bij wetgeving en moet steun geven
voor uitvoerende macht (kunnen ministers afzetten)
Vereisten democratie:
- Gekozen volksvertegenwoordigers controleren regering
- Vrije, eerlijke, regelmatige verkiezingen
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van vereniging
- Toegang tot onafhankelijke informatiebronnen, geen censuur, geen monopolie voor
staatsmedia
- Inclusief burgerschap
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging: alle stemmen worden evenredig verdeeld over
het aantal uitgebrachte stemmen
- Voordelen: veel keuze, elke stem telt even vaak mee
- Nadelen: coalitievorming, veel partijen lange vergaderingen
Hoofdstromingen politieke partijen:
- Liberalisme
- Individuele rechten en vrijheden
- Vrijemarkteconomie
- Particulier initiatief
- Zo min mogelijk overheidsbemoeienis
- Eigen verantwoordelijkheid
- EU is goed voor veiligheid en economie
- Duurzaamheid = investeren in technologische vooruitgang
- Confessionalisme
- Christelijke waarden
- Naastenliefde
- Rentmeesterschap
- Gespreide verantwoordelijkheid
- Pro EU
- Beslissingen dicht bij de burger (decentralisatie)
- Socialisme
- Gelijkwaardigheid
- Tegen sociale ongelijkheid
- Sterke rol overheid
- Overheid moet beschermen tegen negatieve gevolgen mondialisering,
economische ontwikkeling
- Duurzame economie
- Mensenrechten
- Eigen cultuur
2
, Stro Partij Politieke richting Voor wie? Standpuntjes
ming
Lib. VVD Rechts +- Ondernemers Pro EU (tegen Hard tegen
conservatief zeggenschap criminaliteit
opgeven)
D66 Midden/links, heel Onderwijs Pro EU Democratische
progressief vernieuwing
Con. CDA Rechts, minst Maatschappelijk Inkomensafhanke Sociale zekerheid
conservatief middenveld lijke belastingen
CU Midden, Gezin + Niet tolerant Bijbel
conservatief kinderen
SGP Rechts, heeel Zwakken Zondag = rustdag Vrouw thuis
conservatief
Soc. PvdA Links, progressief Zwakken Pro allochtonen Gelijke kansen
(sterkste
schouders
zwaarste last)
SP Linkser, Armen Veel belasting Gelijkheid voor
progressief rijken iedereen
Politieke partijen worden ingedeeld op:
- Links/midden/rechts
- Progressief/conservatief
- Internationalisme/nationalisme
- Postmaterialisme/materialisme
Functies politieke partijen:
- Rekrutering + selectie (burgemeesters etc.)
- Articulatie: dagelijks leven wetten
- Participatie: mensen laten deelnemen
- Aggregatie: afwegen van wensen, eisen, belangen/wensen gelijkstellen
- Communicatie: politiek burgers
Politieke cohesie: binding met de staat waarin men woont (je Nederlands voelen) en de
binding met de natie waartoe zij behoort (van Nederlanders houden)
Drietal probleemgebieden met betrekking tot politieke cohesie:
- Politieke betrokkenheid: kloof tussen burger en politiek (bij lokale verkiezingen is
opkomst laag, weinig mensen zijn lid van partijen)
- Bestuurlijke schaalvergroting: politiek op grotere schaal burgers raken los van
politici
- Gemankeerde communicatie: jargon in politiek
Legitimiteit politiek is wel goed: we vinden het goed hoe de politiek geregeld is
Representatie: vertegenwoordiging van een groep mensen in (politieke) organisaties door
één of enkele betrokkenen die namens de groep optreden
Representativiteit: de mate waarin de (politieke) besluiten, de standpunten of
achtergrondkenmerken van vertegenwoordigers overeenkomen met die van de groep die ze
vertegenwoordigen
Drie visies op representativiteit:
- Afspiegelingsmodel: volksvertegenwoordiging moet lijken op samenstelling van het
volk
- Rolmodel: standpunten van volksvertegenwoordiging moet lijken op die van het volk
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anthex. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.13. You're not tied to anything after your purchase.
