Summary
Samenvatting Inleiding tot het recht
- Course
- Institution
Samenvatting inleiding tot het recht, Arteveldehogeschool, 1ste jaar, academiejaar
[Show more]
Seller
Follow
MXDZ
Content preview
Praktisch burgerlijk rechtDEEL 1: INLEIDING TOT HET RECHT
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding
1 Verantwoording
Recht is zaak van alle burgers
Iedereen wordt met recht geconfronteerd
Recht ≠ moraal
o Recht staat vast, moraal is altijd verschillend (recht is niet altijd rechtvaardig)
Recht ≠ godsdienstige regels
2 Het begrip recht
2.1 Algemeen
Een geheel van algemeen geldende normatieve regels
o Verbodsbepalingen – gebodsbepalingen – normen die toelating bevatten –
organieke regels
o Dwingend recht – aanvullend recht
o Algemene normen – individuele normen
Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
Door de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
Afdwingbare normen
2.2 Een geheel van algemeen geldende normatieve regels
2.2.1 Verbods-, gebods-, toelatings- en organieke regels
Gebod/verbod: “je moet” of “je mag niet”
Toelating: “je mag”
Organieke regels: organisatorisch, vb. aantal volksvertegenwoordigers of senatoren,
soorten rechtbanken, …
2.2.2 Aanvullend of dwingend recht
Dwingend: we moeten ernaar luisteren
o Openbare orde en goede zeden
Openbare orde: schending van de belangen van de staat
o Bescherming van de zwakken
Aanvullend: kiezen om er aan mee te doen, de keuze om er van af te wijken
2.2.3 Algemene of individuele normen
Geldt enkel voor rechtssubjecten die zich in dezelfde feitelijke omstandigheden bevinden
vb. rechtregels die enkel geldig zijn voor de koning
1
,2.3 Door de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
België is complex: federaal, gemeenschappen, gewesten
Hoofdstuk 2: Indelingen van het recht
1 Privaatrecht – publiekrecht
Privaat recht: Regelt de verhouding tussen de burgers onderling
Publiek recht: Regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting, de
werking en de onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de
verhouding van de overheid tot de burgers
Gemengde rechtstakken
1.1 Het publiekrecht
Grondwettelijk of constitutioneel recht
o Grondwet
Administratief recht
o Inrichting van de organen van de uitvoerende macht
Strafrecht
o Materieel: misdrijven en straffen
Overtreding
Wanbedrijf
Misdaad
o Formeel: hoe het onderzoek moet verlopen
o Openbaar ministerie
Fiscaal recht
o Heffen en innen van belastingen
1.2 Het privaat recht
Personenrecht
o Naamgeving, burgerlijke stand
Goederenrecht
o Eigendomsrecht
Familierecht
o Afstamming, ouderlijk gezag, huwelijk
Familiaal vermogensrecht
o Erfrecht: schenkingen en testamenten
o Huwelijksvermogenrecht
Verbintenissenrecht
Benoemde contracten
2
,1.3 Enkele ‘gemengde’ takken
Ondernemings- en economisch recht
o Handelsrecht
o Marktrecht
Vennootschapsrecht
Burgerlijk procesrecht
Sociaal recht
o Sociale zekerheidsrecht
o Arbeidsrecht
2 Supranationaal recht versus nationaalrecht
Internationaal recht: verdragen, Europees recht
Nationaal recht: rechtsregels die tot stand komen door federale overheid,
gemeenschappen en gewesten en provincies en gemeenten
3 Objectief recht versus subjectief recht
Objectief recht: geheel van normen die de menselijke activiteiten, de onderlinge
verhouding tussen mensen en hun verhouding tot de gemeenschap regelen
Subjectief recht: aanspraken die een persoon tegenover een ander laat gelden
o Rechtsmisbruik
3.1 Burgerlijke subjectieve rechten
Vermogensrechten: maken deel uit van het vermogen en hebben een geldwaarde
o Vorderingsrechten
De schuldeiser mag een prestatie eisen van de schuldenaar
o Zakelijke rechten
Een persoon krijgt een algemene of een bepaalde bevoegdheid over
een zekere zaak
o Intellectuele rechten
Schepper van een artistieke, literaire of industriële nieuwigheid krijgt
het recht op bescherming van zijn creatie
3.2 Rechtsmisbruik
Subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden aangewend
4 Materieel versus formeel recht
Materieel recht: Regels die rechten toekennen en plichten opleggen
Formeel recht: Geeft aan hoe de naleving van het materiële recht verzekerd kan
worden
3
, Hoofdstuk 3: Bronnen van het recht
Materiële rechtsbronnen: we gaan op zoek naar de inspiratiebron
o Uitwendige factoren
o Rationele en intellectuele factoren
o Gewoonten en gebruiken
o Juridische inspiratiebronnen
o (Ideologische) wil van diegenen die de norm vormen
Formele bronnen: de reden waarom sommige regels als rechtsregels beschouwd
worden
1 Wetgeving sensu lato1 (materiële wet)
1.1 Internationale verdragen en secundair internationaal recht
Bilaterale / multilaterale verdragen
Recht van de Europese Unie
o Richtlijnen
o Verordeningen
o Besluiten
Bij tegenstrijdigheid: internationaal recht > nationaal recht
Bindend
1.2 De grondwet (Gw.)
Belangrijkste nationale wet
Inrichting machten binnen staat
Wijziging is geen sinecure
Bindend
1.3 De wet (sensu stricto)
Niveau Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechtelijke macht
Federaal Federaal parlement Koning en federale Hoven en
(+ Koning) regering rechtbanken
Regionaal / Parlementen (1 Regeringen Hoven en
deelstatelijk kamer) rechtbanken
Provinciaal Provincieraad Bestendige Hoven en
Deputatie + rechtbanken
Provinciegouverneur
Gemeentelijk Gemeenteraad College van Hoven en
Burgemeester en rechtbanken
schepenen +
Burgemeester
Internationaal Verdrag
1
Sensu lato: in de brede zin van het woord
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MXDZ. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now