Infectieketen
• Ziekteverwekkers
o Bacteriën
o Virussen
o Parasieten, vb. chlamydia
-> diarree in de darm
o Schimmel
• Reservoir
o Mens draagt de bron, vb. mond-/keelholte
o Dieren (zoönose)
o Omgeving (aarde, water (cholera)
(vissen, planten, slakken in water)
• Gastheerstatus; vatbaarheid en uitkomst infectie
o Jonge kids/Ouderen vatbaarder; makkelijker besmet
o Comorbiditeit = andere ziekten, vb astma/emfyseem -> makkelijker longinfecties
▪ Mijnwerkers makkelijker longontsteking
▪ Transplantatie -> immuunonderdrukking -> makkelijker ziek
o Immuundeficiëntie = aangeboren of verworven
▪ Vb. Hiv waardoor je dit krijgt
▪ Brandwond
▪ IC’s -> beademing, katheter
▪ Operatie
Behandeling
Preventie
• Verbeteren gastheer, bv. dmv vaccinaties
• Gedrag zorgt ervoor dat cirkels door kunnen gaan -> niet naar dokter gaan bij geen/weinig klachten
-> ziekte kan doorgaan met verspreiden
De cyclus van de Malaria Parasiet
• Zodra in bloed kan nieuwe mug dit bloed weer opprikken ->
verder ontwikkelen -> verder verspreiden
• In malariagebied veel gestoken
o Kinderen vaak dood, ouder worden en veel gestoken
-> “immuniteit” voor 3 jaar
,HC 2 Koorts
14-03-2022
Casus
Laboratorium
• Hb = 7,6 mmol/L
o Rode bloedlichaampjes
o Iets lager, bv door nog niet helemaal goed werkende nier, met ziektebeeld weinig van doen
• Leukocyten = 12,8 x 109/L
o Witte bloedlichaampjes
o Verhoogd, normaal 5-10 -> wijst op infectie
• CRP = 104 mg/L
o CeReaptieve Proteïne < 10 of nog lager onder 0,5 -> sterk verhoogd -> wijst op infectie
• Bloedgas = pH 7,45 (normaal); pCO2 33 mmHg (laag -> hard werken voor zuurstof, soort
hyperventilatie); pO2 56 mmHg (ondanks hard werken nog steeds laag); O2 saturatie 92% (met 5 L
zuurstof, moet 98-100% zijn)
X-Thorax
• Links = niet heel raar
• Rechts = vooral rechterkant witte dingen die er niet horen, onderin infiltraat -> longontsteking
Patiënt met pneumonie en koorts
• Algemene symptomen
o Koorts
o Malaise
o Verward
o Lage bloeddruk
• Specifieke symptomen
o Hoesten
o Sputum (bij goede bacteriële infectie groen)
o Kortademig
o Soms pijn
• Afwijkingen bij (lichamelijk) onderzoek, lab en X-thorax
• Nu verder ingaan op algemene symptomen
o Koorts
o Sepsis
Lichaamstemperatuur
, • Hoe te meten
• Perifeer (oor, oksel, oraal) 0,6 OC lager dan centraal (rectaal, oesofageaal, longslagader)
• 35,5-37,7 OC en gemiddeld 36,7 OC (oraal)
• Lager bij hogere leeftijd, lagere BMI en mannen
o Maken moeilijker koorts
• Variatie dag (=circadiaan ritme): in ochtend 0,5-1 OC lager om 6 uur
dan in middag 16 uur
• Menstruatie: 2 weken voor ovulatie 0,6 OC lager dan vlak voor en tijd
na ovulatie
Temperatuur
• Kern = dieper gelegen organen (± 37 OC) receptor in hypothalamus
• Schil = perifeer (bij warmte is deze groter, bij kou zijn armen
en benen kouder; deze temperatuur is dus afh. van omgevingstemp)
o Receptoren in ruggenmerg, diep abdominaal/thoracaal weefsel,
maar voornamelijk in huid
• Omgeving = geregistreerd door thermoreceptoren in huid
Regulatie temperatuur (hypothalamus)
• Neuronen in preoptische anterieure en posterieure hypothalamus (centrale
sensor) registreren de bloedtemperatuur (kern-) en integreren thermo-informatie
uit huidoppervlak en diepere weefsels (als abdomen en thorax)
• De anteriore hypothalamus (area preoptica) dient als thermostaat en regelt
warmteverlies via oa AZS (vb. vasodilatatie/-constrictie, zweten, etc)
• Posterior gedeelte hypothalamus regelt warmteproductie en behoud van
warmte. Daarnaast is het een schakelstation naar de hersenstam.
• Info van centrale receptoren (hypothalamus) die de temp. meten via het bloed
komt in de hypothalamus samen met info van de buiten temp. gemeten via de huid
Verhoogde lichaamstemperatuur
• Hyperthermie, niet direct koorts
• Heatstroke = zonnesteek
• Bepaalde medicatie die zorgt voor verhogen lichaamstemperatuur
o Haldol, dit is een antipsychoticum
o Atropine -> vasoconstrictie
o Ecstacy -> vasoconstrictie + minder drinken
• Sommige metabole ziekten, vb. van schildklier
• Geen reset van thermoregulatie; omgevingstemperatuur en andere zaken zorgen voor stijging temp
• Combinatie van exogene hitte en endogene warmteproductie
Verhoogde temperatuur thermostaat (reset van thermostaat; staat op andere temperatuur afgesteld)
• Koorts ontstaat wanneer de centrale lichaamstemperatuur verhoogt door een wijziging in het
setpoint oiv Prostaglandine E2 (PGE2)
• Praktisch: > 37,8 OC of 38 OC
• Cave oudere mensen (maken moeilijker koorts)
• Hyperpyrexie = > 41,5 OC; dit is gevaarlijk; lichaamseiwitten/-enzymen en hun processen stoppen
• Koude rillingen en klappertanden zorgen ervoor dat de thermostaat omhoog gaat naar 39 OC
o Paracetamolgebruik zet zweten in gang, waardoor de warmte weer kwijtgeraakt wordt
Koorts
• Hypothalaam endotheel in de vaatjes rond de hypothalamus meten de Prostaglandine E2
(PGE2) concentratie in het bloed. Wanneer deze verhoogd is, stijgt
het setpoint waardoor de temperatuur stijgt.
• Bij een infectie of ontsteking maken monocyten/macrofagen/endotheel-
cellen pyrogene cytokines (IL-1, IL-6, TNF (=Tumor Necrosis Factor),
IFN (=InterFeroN)). Deze verplaatsen zich naar het endotheel van de
hypothalamus. Arachidonzuur wordt als gevolg hiervan omgezet in PGE2
(=ProstaGlandine E2), waardoor cAMP vrijkomt en het setpoint in de
anteriore hypothalamus wordt verhoogd. Hierdoor ontstaat er koorts
, door de posteriore hypothalamus.
• Microbiele toxinen kunnen ook direct naar hypothalamusendotheel
(Microbiële) Toxinen – pyrogenen (zorgen voor koorts)
• Microbiële toxinen wekken koorts op. De meeste worden geproduceerd door micro-
organismen.
o Klassiek lipopolysaccharide (LPS of endotoxine) wat in de celwand van
Gram - bacteriën zit, bindt aan Toll Like Receptor 4 (TLR). Dit zijn een soort
patroonherkenners.
o Toxinen van Stafylococcus aureus of streptokokken, Gr+ kunnen functioneren
als superantigenen en binden MHC II. Ze kunnen ook binden aan Toll Like
Receptor 2.
• Ook wekken cytokinen (bv. TNF, IL-1, IL-6) koorts op. Deze worden geproduceerd
door oa monocyten, neutrofielen, lymfocyten en macrofagen.
Hoe werken koorts onderdrukkende middelen (anti-pyretica)?
• Koorts onderdrukkende middelen remmen PGE2. Synthese hiervan is afh. van
cyclo-oxygenase dat arachidonzuur omzet in prostaglandines.
• PGE2 synthese afh. van cyclo-oxygenase dat arachidonzuur omzet in
prostaglandine, prostacycline en oa PGE2. Dit arachidonzuur ontstaat uit
fosfolipide.
• Zwakke remmers, zoals paracetamol.
• Sterke remmers als NSAIDs (=NonSteroidal AntiInflammatory Drug), vb.
ibuprofen en voltaren remmen cyclo-oxygenase. Hierdoor wordt geen PGE2
gemaakt.
• Corticosteroiden zoals bv. Prednison remt fosfolipase naar arachidonzuur en
daarnaast blokkeert dit ook mRNA-transcriptie van cytokinen
Verhoogde lichaamstemperatuur
• Pyrogenen = exogeen en endogeen
o Exogeen = buiten lichaam, microben of hun toxines
▪ LPS
▪ Super antigens van S. aureus of streptococcen
▪ Geïnjecteerd geven ze koorts
o Endogeen = vanuit het lichaam, pyrogene cytokines
▪ IL-1
▪ IL-6
▪ TNF(-α)
▪ IFN
o Auto-inflamatoire ziekten en koorts
▪ FMF
▪ Still’s Disease
▪ Hyper IgD syndrome
Malaria en koorts
• Rare koortspatronen (C bij Malaria)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindaheller. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $23.39. You're not tied to anything after your purchase.