, Hoofdstuk 1: Om te beginnen
Over waar psychologie over gaat en hoe psychologen onderzoek verrichten
1. What’s in a name?
Verschillende definities & tegenwoordig voortdurend mee geconfronteerd: talkshows, tv, radio
Het domein dat de wetenschappelijke psychologie bestrijkt -> zeer breed
Zie tabel 48 divisies
2. Belang van kritisch denken
De kritische grondhouding van psychologie is vereist om de wetenschappelijke psychologie
onderscheiden van andere kennis zoals parapsychologie, de zelfhulpliteratuur, … die zelden op
gecontroleerd wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd.
Onderzoek Daryl Bem:
Mogelijkheid om toekomst te voorspellen in 9 experimenten
-> moesten gordijnen kiezen, onder sommige zaten erotische foto’s
In 53,5 % vd proefbeurten kozen ze vr het gordijn met de erotische foto’s -> conclusie mensen
konden toekomst voorspellen
-> bevindingen waren op een misleidende manier voorgesteld: ONDERZOEK NIET WAAR
3. Freud en de psychologie
Meeste mensen vinden Freud en Jung de bekendste psycholoog
-> waren geneesheren, geen psychologen: hun theorieën worden argwanend bekeken door de
meerderheid vd psychologen
Freuds methode van onderzoek vh afleiden van wetmatigheden uit klinische gevalstudies, is zeker
ook niet representatief vr de gangbare onderzoeksmethoden
De associatie van psychologie met de psychoanalyse noemt Stanovitch daarom ook het
‘Freudprobleem’
-> 5 nobelprijswinnaars (Hubel & Wiesel, Simon, Sperry en Kahneman)
4. Een beknopt historisch overzicht
Wundt & co in 1879 in Leipzig: het ‘eerste’ psychologisch labo als officiële start vd psychologie als
zelfstandige wetenschap.
Wetenschappelijke psychologie wortels in: de filosofie en de fysiologie/neurologie
In de filosofische traditie: psychologie geassocieerd met de studie vd geest of de psyche
2 filosofische strekkingen
1) Rationalisme
De ratio als enig toelaatbaar criterium voor geldige kennis beschouwde + dualistische visie
waarin lichaam en geest gescheiden waren -> geest kon principieel niet objectief bestudeerd
worden
2) Angelsaksische traditie van empirisme en associationisme
Geldige kennis kon enkel verkregen w via onbevooroordeelde zintuiglijke kennis
-> heeft weg vrijgemaakt vr wetenschappelijke psychologie: systematisch empirisch
onderzoek
Na WOII: gedefinieerd als gedragswetenschap -> enkel objectief waarneembaar gedrag bestuderen
Behaviorisme uit Amerika: psychologie: achterhalen van verbanden tussen stimulus en reactie
-> studie van mentale processen als onwetenschappelijk beschouwd
-> vooral diergedrag bestuderen: menselijk gedrag niet veel verschillen
Cognitieve psychologie: de studie vd manier waarop wij informatie verwerken
Door biomedische wetenschappen: studie van gedrag en de mentale processen in nauwer verbad-nd
zien met de neurowetenschappen
5. Methodologische eisen voor wetenschappelijk onderzoek
3 belangrijke kenmerken vh soort van wetenschappelijke kennis die in het boek aan bod komt
1. Systematisch empirisme
- waarnemen van de werkelijkheid
- vertrouwt niet op gezagsargumenten
- vertrekt van sensorische ervaringen en systematische (dus niet anekdotische) observaties
als onderzoeksgegevens
gebrek aan systematisch onderzoek -> leidt tot wetenschappelijke dwalingen zoals onderzoek uit de
geneeskunde:
onderzoek: dokter Benjamin Rush
elke genezing was het gevolg van zijn behandeling, terwijl hij elk overleiden toeschreef aan de ernst
van de ziekte. Hij stierf er zelf ook van
3
, 2. Publiek verifieerbare kennis
- Eis van repliceerbaarheid: zelfde procedure -> zelfde resultaten
- Clarity first
- Peer review: publicatie beoordeeld door collega’s in hetzelfde onderzoeksdomein
3. Toetsbare theorieën en uitspraken
Popper: stellingen moeten falsifieerbaar zijn. -> aantonen dat de uitspraak foutief is
Bv. Alle zwanen zijn wit: witte zwanen kunnen dit nooit 100% verifiëren maar 1 zwarte zwaan kan dit
ontkrachten
Post-hocverklaringen = verklaringen die bedacht zijn na het bekijken vd onderzoeksresultaten
-> deze verklaringen leiden tot stagnatie
Onderzoek: David Abrahamsen
Na watergate schandaal zou Nixon een onbewuste oedipale drang naar falen hebbe, basis zou te
vinden zijn in de verhouding tot zijn ouders in de kindertijd
Onderzoek: syndroom van Gilles de Tourette
De P weigert zijn tics op te geven omdat die een bron van erotisch genot vormen en een uitdrukking
waren van onbewuste seksuele neigingen
-> P gingen naar psychiaters ipv neurologen
Wat wel of niet onderzoekbaar is -> door de tijd veranderen
Bv. Introductie nieuwe statistische technieken: in welke mate intelligentie erfelijk of aangeleerd is
van niet-oplosbaar naar oplosbaar
Bv. Nieuwe visualisatietechnieken: dyslectici bij het lezen de info die op het netvlies valt, op een
andere manier verwerken in de hersenen dan gewone lezers
Van kennis tot wetenschappelijke wet
Een theorie: geeft relatie tss een set van concepten die gebruikt worde, om data of gegevens te
verklaren en voorspellingen te maken over de resultaten ve empirische studie
Een hypothese: een specifieke voorspelling afgeleid van een theorie, toegepast in de context ve
concreet onderzoek
Als data en hypothese tegenspreken -> nieuwe theorie
Wetenschappelijke wet: wanneer een relatie tss verschillende variabelen frequent geconfirmeerd is
6. Onderzoeksmethoden
We gaan dieper in op 2 soorten onderzoeksmethoden: descriptieve en experimentele methoden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lola212. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.05. You're not tied to anything after your purchase.