Motorisch leren en ontwikkeling
Motorische controle
__________________________________________________
1. Hoofdstuk 1: controle van beweging
“Motorische controle is de wetenschap die de fysieke, gedragsmatige en neurale kenmerken van
bewegen beter tracht te begrijpen.” – Richard A. Schmidt
Motorische controle
➜ Hoe ontstaat (menselijk) motorisch gedrag?
➜ Hoe wordt informatie aangewend om bewegingen te sturen?
➜ Op welke manier gebeurt het aanleren van nieuwe motorische taken?
Motorische controle…
o = alle processen die een rol spelen om te komen tot actie
Neuro-fysiologische processen
Gedragsmatige processen
Fysieke (biomechanische) processen
o = een momentopname
o Hoe komt beweging tot stand (op dit moment)?
“Motorisch gedrag is gedrag dat tot stand wordt gebracht door het uitoefenen van spierkrachten die
inwerken op de ledematen of andere lichaamsdelen.”
Kenmerken van motorisch gedrag
o Menselijk motorisch gedrag = adaptief
o Menselijk motorisch gedrag = doelgericht
Vb: theezetten heeft als doel je dorst te lessen
Doelgerichte motorische actie = opgesplitst in verschillende elementaire acties
Motorische equivalentie en motorische fit
Laten zien dat een motorische actie niet hetzelfde is als een combinatie v
spiercontracties of een combinatie v bewegingen
Motorische equivalentie = bepaalde omgevingsfactoren bepalen dat het
bewegingspatroon er anders zal uitzien bij een motorische actie in twee
verschillende situaties (= vereist andere spiercontracties en/of bewegingen),
maar leiden tot hetzelfde resultaat
Motorische fit = eenzelfde motorische actie op twee of meer verschillende
manieren uitvoeren, steeds aangepast aan de omgevingsomstandigheden
Doelgericht vs. vrijwillig gedrag
Vrijwillig gedrag dat bewust wordt uitgevoerd = doelgericht
Onvrijwillig gedrag kan ook een doel hebben (vb: pupilreflex)
Doelgerichte bewegingen:
1
, Gericht op het bereiken vh doel
Adaptief
‘Persistance in response to failure’ (= volharding)
➜ Er moet dus een interne referentie aanwezig zijn om te kijken of het doel
bereikt is en welke aanpassingen er gedaan moeten worden indien het
doel niet bereikt is
♥ Adaptief karakter vereist dus het beschikken vd interne referentie en
ook de koppeling tussen sensoriek en motoriek
♥ Sensori-motorische principe = zintuiglijke informatie is essentieel
voor het uitvoeren v doelgerichte motorische bewegingen
♥ Huidige toestand vergelijken met gewenste toestand (perceptie !!!)
1.1. Hoe komt beweging tot stand?
Menselijk gedrag = doelgericht gedrag ➜ beweging start dus met een intentie om te bewegen
o Intentie om te bewegen zet neurale processen in gang
o Neurale processen leiden tot fysieke processen (vb: genereren van spierkrachten)
o Fysieke processen leiden tot motorisch gedrag
➜ Neurale processen = domein van neuroanatomie, neurofysiologie en motorisch leren
1.1.1. Neurale controle
2
,Neurale controle
➜ Hersenen = schakelstation tussen input (afkomstig vd zintuigen) en output (gestuurd naar spieren)
o Dus: zowel zintuiglijke als motorische kant
o Aan elke kant = drie niveaus te onderscheiden
Input = zintuiglijke informatie:
Tertiair niveau: registratie vd zintuiglijke informatie
Secundair niveau: verwerking vd zintuiglijke informatie
Primair niveau: integratie vd zintuiglijke informatie
Output:
Primair niveau: motorisch probleem wordt gedefinieerd
Secundair niveau: opstellen vh actieplan om te reageren op motorische
bewegingsvraag
Tertiair niveau: uitvoering vh actieplan
“Praxis is de mogelijkheid tot samenwerking tussen het sensorisch en motorisch systeem: dit leidt tot
het kunnen bewegen in verschillende omstandigheden en het kunnen reageren op verschillende
stimuli.”
1.1.1.1. Het centrale zenuwstelsel: de hersenschors of cortex
Hersenschors of cortex ➜ belangrijk fenomeen = localisation of function
o Verschillende hersenlobben = gespecialiseerd in verschillende functies
o Vb: functie vd pariëtale kwab = localiseren vh lichaam in de ruimte
Letsel thv pariëtale kwab leidt tot problemen met de oriëntatie vh lichaam en
lichaamsschema
Voorbeeld: schuin rechtop staan
3
, 1.1.1.2. Primaire somatosensorische en primaire motorische cortex
Primaire somatosensorische en primaire motorische cortex
➜ Vlak naast elkaar gelegen = garandeert samenwerking tussen sensorische en motorische systeem
➜ Beiden vertonen het kenmerk ‘somatotope organisatie’:
o Verschillende regio’s vh lichaam komen overeen met eigen zone op somatosensorische
cortex
o Grootte vd regio’s op de somatosensorische cortex verschilt
Hoe gevoeliger de regio, hoe groter de zones
Vb: zone vh gezicht > zone vd elleboog
o Aflijning tussen de verschillende zones = niet strak (= overlap tussen zones)
Somatotope organisatie verklaart het fenomeen van fantoompijn
o Voorbeeld: amputatie vd hand
o Door het aanraken vd wang = gevoel uitlokken id geamputeerde hand
Zone vd hand = vlak naast zone vh gezicht
Zones overlappen elkaar:
Wordt gebruikt voor behandeling van fantoompijn
Hersenen hanteren ‘use it or loose it’-principe
♥ Bepaalde regio vh lichaam moet gebruikt worden, of anders zal
functie verloren gaan
♥ Zone vd geamputeerde hand = overgenomen door zone vh gezicht
door het veelvuldig stimuleren vd wangen
♥ = opwekken van neuroplasticiteit (= verandering id organisatie vd
hersenen)
♥ Zone vh aangezicht breidt uit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninaverheyden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.