Class notes
Complete samenvatting Nutrition Behaviour
- Course
- Institution
Complete samenvatting van de colleges en de aantekeningen en de slides.
[Show more]
Seller
Follow
wendyvandermade
Content preview
HNE-20306 - VoedingsgedragCollege 1: Verschillende perspectieven op voedingsgedrag
Waarom eten mensen wat ze eten?
- Psychologisch: lekker, individueel
- Landbouw/economisch: graan groeit goed, goedkoop
- Sociologisch: sociale status, maatschappelijk niveau
- Voedingskundig/fysiologisch: gezond, vitamines
Betekenis van voedsel:
- Instandhouding van het lichaam
o Gebrek aan vitamines kan leiden tot ziektes
- Emotie
o Voeding maakt gelukkig (of soms ook niet)
- Maatschappelijk verschijnsel en politiek
o Melk kost bijvoorbeeld de helft van een fles cola
- Sociale betekenis
o Meeste maaltijden in sociale context
o Sociale facilitatie: met hoe meer mensen je eet, hoe meer je zal eten
o Modeling: als iemand veel eet zal je zelf snel ook meer gaan eten spiegelen aan
het gedrag van anderen en het zelf ook meeneemt
o Impression management: indruk proberen te maken met eten/drinken
- Communicatie
- Onderscheiding
Factors influencing food choice (Shepard, 1985):
- Energie:
o Eiwit
o Vet
o Koolhydraten
o Alcohol
- Structuur
- Volume, gewicht
- Biologische eigenschappen
o Leeftijd, geslacht, gewicht
- Smaak- en geurwaarneming
o Smaak, geur
- Persoonlijkheid
o Lijngericht eetgedrag
- Sociaalpsychologische aspecten
- Fysische eigenschappen
o Weer
o Landbouw, bodem
- Technologische factoren
- Economische factoren
- Sociale factoren
1
, - Culturele factoren
Sociologische stromingen:
- Functionalisme
o No-nonsense
o Voedsel is functioneel, economisch
- Structuralisme
o Voedsel is meer dan nutriënten alleen voedsel heeft een sterke symbolische
waarde
o ‘Je bent wat je eet’
o Hangt sociale klasse samen met obesitas?
Harris: good to think, good to eat:
- No-nonsense voedseltaboes zoals in de bijbel geformuleerd waren economisch gezien
rendabel
- Varkensvlees taboe:
o Varken eet voedsel dat mensen ook eten
o Varken hoort ecologisch niet thuis in het Midden-Oosten
Heeft beschutting nodig
Heeft veel water nodig
o Varken kan alleen maar voor vlees gebruikt worden
Bourdieu/Elias:
- Bekende sociologen: beweren dat:
o ‘Distinction: a social critique of the judgement of taste’
- Sociale klassen en individuen proberen zich te onderscheiden t.o.v. elkaar
- Competitie tussen sociale klassen
- Klassen en individuen kenmerken zich door economisch en cultureel kapitaal
- Competitie en onderscheiding uit zich in smaak/ voorkeuren op allerlei domeinen
o Muziek, lectuur, auto’s, films, voeding
Onderscheiden met voedsel:
- Lidl vs. Albert Heijn
- Vegetarisch vs. eten van vlees
- Biologisch vs. niet biologisch
- Diepvriespizza vs. zelf gemaakte maaltijd
- Dieetgoeroes
Hangt sociale klasse samen met obesitas?
- Resultaten literatuur review van Monteiro et al., 2004:
o In ‘low-income’-landen hebben lagere sociale klasses minste risico op obesitas
o In ‘upper-middle-income’-landen hebben lagere sociale klasses meeste risico op
obesitas
- Risico op obesitas in lagere sociale klasse neemt toe naarmate BNP stijgt
Waarom sociale klasse overgewicht?
- Moeders van verschillende sociale klassen geïnterviewd door opvoeding
Lagere sociale klassen Hogere sociale klassen
Geen interesse in gezondheid Wel interesse in gezondheid
Kinderen vrij in keuze Kinderen gestuurd in keuze
Smaak ligt vast Smaak wordt gevormd
2
,Andere voedselkeuze:
Lagere sociale klasse Hogere sociale klasse
Meer vlees Minder vlees
Meer aardappelen Meer rijst, pasta
Minder groente en fruit Meer groente en fruit
Meer suiker Minder suiker
Meer wit brood Meer bruin brood
Psychologische theorieën en toepassingen:
- 4.1 Taxonomie van acceptatie en verwerping – Paul Rozin
o Categorieën van voedselacceptatie en verwerping
Smaak
Potentiële gevolgen van inneming
Ideeën over (on)gepastheid bij situatie/eetbaarheid
Wanneer ideeën/eigenschappen overdraagbaar worden transvalued;
walging objecten nemen eigenschappen van elkaar over (law of
contagion)
- 4.2 Tranen van de krokodil – Piet Vroon
o Eetgedrag komt voort uit hersenfunctie
Hersenstam: klassieke conditionering (zoet, bitter smaaksysteem)
Limbisch systeem: instrumentele conditionering (voedselaversies, emoties)
Hersenschors: cognitie (gezond vs. ongezond)
- 4.3 Theory of planned behaviour
o Gedrag is rationeel
(verstand gebruiken)
o Geen onbewuste
motieven, verlangens
o Gedrag wordt vooraf
gegaan door intentie tot
gedrag
o Intentie tot gedrag wordt
bepaald door attitude,
sociale norm, en
ingeschatte vermogen
om gedrag te realiseren
o Attitude, sociale norm en controle worden bepaald door afweging van voor- en
nadelen
o Invloed van externe variabelen verloops via componenten model
- 4.4 Kahneman, think fast, think slow
o Twee manieren van denken, reageren op de omgeving:
Fast: onbewust, frequent, kost weinig energie, emotioneel, stereotypisch
Slow: bewust, infrequent/af en toe, kost veel energie, rationeel, nadenkend
Wet van Engel:
- Gebaseerd op zijn begrotingsonderzoek:
o Deel inkomen dat aan voedsel wordt besteed neemt af met groei inkomen
o Bestedingen aan voeding:
3
, Bijdrage macronutriënten als functie van BNP:
- Bij een toename in BNP:
o ↓ en% koolhydraten, ↑ en% suiker, ↑ en% vet
o ↑ en% dierlijk eiwit, ↓ en% plantaardig eiwit, en% totaal eiwit constant
o ↑ en% dierlijke vetten, ↓ en% plantaardige vetten
Eten mannen meer vlees dan vrouwen?
- VCP – 2003, mannen en vrouwen van 19-30 jaar
- Energie-inneming mannen: 11.6 MJ
- Energie-inneming vrouwen: 8.1 MJ (= 70% t.o.v. man)
- Vlees inneming mannen: 142 g
- Vlees inneming vrouwen: 98 g ( = 69% t.o.v. man)
Houden kinderen meer van zoet?
- Bijdrage van mono-en disachariden aan energie-inneming van meisjes in NL (1998)
o 1-4 jaar 33%
o 4-7 jaar 33%
o 7-10 jaar 30%
o 13-16 jaar 26%
o 19-22 jaar 25%
o 22-50 jaar 21%
o > 65 jaar 22%
- Dus: kinderen houden veel meer van zoet
College 2: Aanleren van voedselvoorkeuren
Ontwikkeling van voedselvoorkeuren:
- Explosies van studies in de afgelopen van 10 jaar
- Veel vragen zijn beantwoord
- Maar sommige problemen blijven ook onbeantwoord
- Overzicht van studies, die samen de stand van de techniek tonen
- Nature vs. nurture? Aangeleerd of aangeboren
- Voeding = smaak, geur, textuur, aanzicht
- Meerderheid van de voorkeuren zijn aangeleerd
- Zijn voorkeuren voor smaak aangeboren? En stabiel?
- Conditionering
1.Aangeboren voorkeuren en afkeren:
- Voorkeur voor zoetheid; afkeer van sterk bitter en zuur
- De voorkeur voor zout wordt geleerd in het eerste levensjaar
- Zoet: CHO, umami: proteïne, vet: vet, zout: vochtbalans, zuur en bitter: gevaar
- Geuren, smaken, texturen: niet bekend
2.Leren om smaken lekker te vinden:
- Mechanismen
- Vertrouwd raken (herhaalde belichting)
- Associatief leren / conditioneren
- Observationeel leren, modelleren, imitatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wendyvandermade. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
54879 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now