Samenvatting geschiedenis werkplaats 4 vwo hoofdstuk 5 en 6.1
3 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
dit is de samenvatting van hoofdstuk 5 en 6.1 van de geschiedenis werkplaats. Deze hoofdstukken gaan over de tijd van ontdekkers en hervormers. Ik ben met deze samenvatting ongeveer 5 uur bezig geweest en ik heb er een 7,5 mee gehaald.
Geschiedenis
Hoofdstuk 5 tijd van ontdekkers en hervormers
§1 Renaissance
KA: het veranderende mens- en wereldbeel van de renaissance
en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke
oudheid.
Nieuw mens- en wereldbeeld
De medici, de familie die in de stadstaat Florence de dienst uitmaakte, en
hun kunstenaars kregen een nieuw mens- en wereldbeeld. In de
middeleeuwen werd de mens gezien als slecht en zondig (god geschapen,
daarna in handen duivel). In de 15e een 16e eeuw zagen de elites de
wereld ook als schepping van god maar zij geloofden dat God de mens als
had uitgekozen zijn schepping af te ronden. Zij vonden dat zij zich niet
moesten afwenden van de natuur maar hem juist perfectioneren. De
Italiaanse elite had ook belangstelling voor de oudheid.
Navolging van de oudheid
Italiaanse kunstenaars bestudeerde de overgebleven kunst van de Grieks-
Romeinse cultuur. Ze probeerden de kunst te overtreffen. Ze vonden dat
het goed gelukt was en noemde de tijd die aanbrak de Renaissance
(wedergeboorte). De tijd tussen de oudheid en de renaissance noemen we
de middeleeuwen. De kunst van de middeleeuwen noemde ze gotisch. In
de tijd van de renaissance begon de vroegmoderne tijd, de 1e eeuw
noemen we de tijd van ontdekkers en hervormers. Een groot
bouwmeester van de renaissance, Brunelleschi, ging naar Rome en
bekeek daar de ruïnes om met die kennis nieuwe koepels, zuilen, ronde
bogen en kroonlijsten te maken. Brunelleschi verbeterde de kunst doordat
hij berekende hoeveel kleiner een voorwerp werd naar mate hij verder
weg was. Zo kon hij dingen driedimensionaal tekenen. Ook de
beeldhouwkunst werd verbeterd want de beelden werden anatomisch
correct. Beeldhouwers en schilders werden als kunstenaars gezien die
boven de normale mens stonden omdat de mensen in hun tekeningen
volmaakter waren dan normale mensen.
Bestudering van de klassieken
geleerden gingen schrijvers en denkers zoals Cicero, als voorbeelden en
geestverwanten zien. Ze noemden zichzelf humanisten (van
vriendelijkheid, levenshouding die de nadruk legt op vrijheid en
waardigheid). Klassieke teksten waren door de monniken verkeerd
gekopieerd doordat ze er zelf geen kennis van hadden. De teksten werden
door humanisten herstelt en ze gingen op zoek naar verloren teksten.
Klassieke Griekse teksten kwamen naar Italië doordat ze door geleerden
na de Turkse verovering werden meegenomen. Er ontstond een nieuw
soort onderwijs, de humaniora, doordat de humanisten de klassieke
, teksten voor onderwijs en opvoeding gingen gebruiken. Door de
boekdrukkunst werd dit soort onderwijs sneller verspreid.
Verspreiding over Europa
in de 16e eeuw werd de renaissance over Europa verspreid (ontstaan ten
noorden van Alpen). Het humanisme richtte zich vooral op de
wedergeboorte van het oorspronkelijke christendom. Italiaanse
humanisten kwamen in dienst van Europese vorsten. Buitenlandse
geleerden, kunstenaars, studenten en jongens uit rijke families reisde naar
Italië om hun vorming daar af te ronden. Erasmus schreef in het boek lof
der zotheid zijn kritieken op de kerk/samenleving. Hij vond dat de
dogmatische redeneringen van intolerantie theologen niks met het geloof
te maken hadden. Hij constateerde dat de bijbel vol fouten zat toen hij de
Griekse bijbel vertaalde.
Wetenschappelijke belangstelling
humanisten waren niet bezig met natuurwetenschappen maar zij
ontdekten dat er ook in de teksten van Aristoteles en andere klassieke
filosofen (baseerde middeleeuwers hun kennis op) fouten stonden. De
kunstenaars van de renaissance hadden wel interesse in de natuur (voor
hun werken). De art Andries van Wesele publiceerde in 1543 het eerste
anatomische boek.
§2 de Europese expansie
KA: het begin van de Europese expansie.
Het ontstaan van de ontdekkingsreizen
de Portugezen vervolgde de reconquista buiten Europa door de
Marokkaanse havenstad Ceuta in 1415 te veroveren. Dit was het begin
van de . De Spanjaarden en Portugezen probeerden met hun schepen
langs de kust van afrika te varen om zo goud en grondgebied voor hen en
het christendom te vinden. Ze wilden weten waar het ‘Marokkaanse goud’
vandaan kwam. Vanuit de Canarische eilanden kon de Afrikaanse kust
verder worden verkend. Portugal probeerde de door Spanje veroverde
Canarische eilanden in handen te krijgen maar dit lukten niet. Maar
doordat ze de onbewoonde Azoren en Madeira-eilanden ontdekten
kwamen de Portugezen toch steeds verder naar het zuiden. Via deze
eilanden konden ze veilig thuiskomen ondanks dat ze op de terugweg ver
de zee op moesten. Rond 1450 passeerden de Portugezen Kaap Bojador
(woeste zee), ten zuiden hiervan hadden schepen langs de kust wind en
stroming tegen. Ze moesten verder de zee op met hun schepen.
Uiteindelijk bereikten de Portugezen Ghana en andere landen aan de
goudkust.
De zeeroute naar Indië
na de ontdekking van de goudkust wilden ze de handelsroute naar Indië
vinden, omdat daar o.a. specerijen vandaan kwamen. Vanwege de
stromingen voeren de Portugezen langs de kust van Brazilië en in 1488
vonden ze de grens van de Atlantische en de Indische oceaan en ze
noemde het Kaap de Goede Hoop. In 1492 voer Columbus vanaf de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melinaarbouw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.20. You're not tied to anything after your purchase.
