1. DE WOORDENSCHAT VAN HET CHRISTENDOM IN DE LES ROOMS-KATHOLIEKE
GODSDIENST.
1.1 Doel van de les r.k. godsdienst
Het maakt leerlingen vaardig om hun weg te vinden in het religieuze en levensbeschouwelijke landschap van
vandaag.
Het leert hen om tussen godsdiensten en levensbeschouwingen zowel het onderscheid te zien als de verbinding
te maken. Het maakt daarbij gebruik van een betrouwbaar en beproefd kompas: de eigenheid van een
christelijk mens-en wereldbeeld. Het kan bovendien putten uit de Bijbel en uit eeuwen christelijke kunst en
cultuur waarvan het de betekenis verder wil ontsluiten.
Het moet ertoe bijdragen dat leerlingen onder elkaar durven spreken over godsdienst en levensbeschouwing,
dat ze hun inzichten en gevoelens verwoorden, dat ze hun bronnen correct lezen en interpreteren, dat ze
hoofdzaak van bijzaak leren onderscheiden, dat ze gevaarlijke ‘wij’ tegenover ‘zij’ patronen leren overstijgen en
verbindingen kunnen maken, dat zij emoties van argumenten leren onderscheiden, dat zij het verschil tussen
enerzijds godsdienst en/of levensbeschouwing en anderzijds cultuur of nationaliteit juist leren inschatten.
Deze benadering wordt weleens samengevat als ‘de woordenschat van het christendom en de grammatica van
de dialoog’.
- In de lessen r.k. godsdienst geven we kinderen de taal, de woorden om over levensbeschouwing te
spreken en zelf positie te nemen m.b.t. hun levensbeschouwing. Dit is de grammatica van de dialoog.
- In het vak r.k. godsdienst wil men ook dat christelijke traditie aan bod komt. Zonder basiskennis van de
christelijke traditie kunnen we immers de westerse cultuurgeschiedenis niet begrijpen. De christelijke
traditie aan bod brengen vraag om een coherente en geëngageerde voorstelling van het christelijke
geloofsgoed. Dit is de woordenschat van het christendom.
Het is de kunst om zowel de woordenschat van het christendom als de grammatica van de dialoog te
respecteren.
In de klas zit een diversiteit aan kinderen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden. Wat kan het
vak r.k. godsdienst voor deze kinderen beteken?
Voor leerlingen die zich niet verbonden voelen met een godsdienst of met het christendom, is het een aanbod
om de eigen levensbeschouwelijke keuze nader in te vullen.
Voor leerlingen die tot een andere godsdienst behoren, is het een aanbod om hun eigen geloofskennis en –
beleving als in een spiegel te bekijken en te bevragen.
Voor leerlingen met een christelijke achtergrond is het aanbod om te groeien naar een maar beredeneerd
geloofsinzicht, een hernieuwende deelname aan het leven van de christelijke gemeenschap of een meer bewust
en gewetensvol engagement.
1
,Voor christelijke leerlingen is het vak r.k.godsdienst een leidraad naar een volwassen geloofsbeleving.
De woordenschat van het christendom
- De Bijbel als geloofsboek
- De betekenis van de zeven sacramenten
De grammatica van de dialoog
- Je verwerkt een basiskennis over andere levensbeschouwingen en godsdiensten.
- We nemen de interlevensbeschouwelijke competenties onder de loep? Je oefent in het opstellen van
verdiepende vragen voor het begeleiden van levensbeschouwelijke gesprekken in de klas.
- Ook bibliodrama is een vorm van dialoog: kinderen brengen aan wat het Bijbelverhaal voor hen
betekent.
1.2 Jezus Christus als spilfiguur
1.2.1 Wat weten wij over de historische Jezus?
Wat is er bedoeld met de historische Jezus?
Hiermee bedoelen we de mens Jezus, zoals hij 2000 jaar geleden geleefd heeft.
Jezus was een Jood die leefde in de tijd dat Palestina door de Romeinen bezet was. Hij groeide op in de joodse
samenleving en de joodse traditie.
Geboortedatum? 6 voor christus?
- Tijdens regering van keizer Augustus
- Doden van de eerste geborenen
- Volkstelling van Quirinus
Weinig bekend over het grootste deel van Jezus z’n leven: geboorteverhaal. De verhalen over jezus ‘ geboorte
en kindertijd stammen uit de bekommernis om belangrijke figuren een oorsprong te geven. Dit zijn geen
historische feiten.
Openbaar leven: één of drie jaar
Sterfdatum: tijdens regeerperiode Pilatus. Waarschijnelijk rond het jaar 30.
1.2.2 De verkondigde Jezus
Wat is met de verkondigde Jezus bedoeld?
Hiermee bedoelen we de Jezusfiguur die we leren kennen door de verhalen in het Nieuwe Testament
te lezen.
In het Nieuwe Testament lezen we geen historiwch verslag en nog minder een ooggetuigenverslag. Ze kijken
terug naar de geberutenissen met en de herinneringen aan jezus van Nazareth. Ze vertellen over de Jezus die
ze ervaren hebben. Ze willen als het ware zijn persoonlijkheid, zijn karakter beschrijven.
De verrijzenis is de ervaring waardoor ze de ware betekenisvan Jezus gingen begrijpen. 4 Verhalen als
getuigenissen geschreven vanuit de verrijzeniservaring.
2
,Een evangelie is een gelovige interpretatie dat Jezus van Nazareth dé Messias, dé Christus, de Zoon van God
was; diegene die het Rijk van God verkondigde.
Daarom gaan na Jezus’dood zijn volgelingen door. Zij vertellen verhalen over Hem, komen samen voor gebed
en viering van het teken van Jezus. Zij gaan in andere steden prediken over Jezus van Nazareth, degene die ze
erkennen als Messias.
Vieren, bidden, verkondigen
Rond die verkondiging onstaan op verschillende plaatsen. Ook de relaties tussen de verschillende gemeenten
worden geleidelijk aan gestructureerd. Uiteindelijk onstaat zo de Kerk.
1.2.3 De verrezen Christus
De gelovige kijk op Jezus, die we in het Nieuwe Testament lezen, is verder gegroeid. Men ging Jezus de
verrezen Christus noemen. Dit gebeurde in de periode na het ontstaan van de boeken van het Nieuwe
Testament.
In het oude Israël was het de gewoonte om koningen te zalven. Het zalven van de koning was een manier om te
vragen dat Gods Geest hen zou bijstaan. Dat zij een koning zou kunnen zijn naar God hart.
De profeet Samuël krijgt de opdracht de eerste koning te zalven. Maar saul wordt geen goede koning. Een
goede koning luistert naar de wil van God. Saul steelt bijvoorbeeld. Er komt een andere koning. David wordt
uitverkozen. David is immers als herder bezig met zijn dieren. Toch wordt hij vanachter zijn kudde weggehaald
om “herder van een volk” te worden, want dat is wat een goede koning moet zijn “herder” zoals God.
In de geschiedenis van Israël is Davids naam verbonden met Gods plan voor een rijk van vrede en recht. De
‘Zoon van David’, de Messias, zal degene zijn die dit rijk komt brengen.
Christus is dus geen naam, maar een titel die Jezus van Nazareth gegeven werd. De titel maakte duidelijk dat
Jezus erkend werd als een belangrijk persoon, als een soort koning, een politieke en/of religieuze leider.
Een koning is zoals een herder die voor zijn kudde zorgt.
Oude Testament: de zalving van David. (Nieuwe testament: verhalen over Jezus en wat er gebeurde na Jezus
‘dood)
1.2.5 Jezus riep op tot het realiseren van het Rijk Gods.
Jezus riep dus op om- vanuit het vertrouwen op God -het ‘Rijk Gods’ te realiseren. Hij vertelde daartoe
verschillende parabels o.a. de parabel (= verhaal dat Jezus verteld) van het mosterdzaadje en van de boer die
slaapt.
In het Nieuwe of Tweede testament krijgt het begrip ‘Messias’ een duidelijkere invulling. Omstreeks het begin
van de eerste eeuw verkondigde een zekere Jezus van Nazareth dat het Rijk Gods nabij was. Men noemde dat
goed nieuws. ‘Goed nieuws’ is letterlijk de vertalig van het Griekste woord ‘euagellion’ of evangelie. In het
Grieks Jezus vertelt in vele verhalen en beelden over de komst van Gods Rijk dat klein begint, maar steeds
groter zal worden, net zoals een mosterdzaadje dat uitgroeit tot een grote boom.
3
, Rijk Gods= soort boom, elke vogel vindt er een plaats
De wereld
Mosterdzaadje= het kleinste ding kan grote gevolgen meebrengen
Ook voor onze tijd geldt nog steeds die oproep van Jezus. Christenen worden aangespoord om hun steentje bij
te dragen aan dit Rijk Gods.
Pagina 17 – Wat heeft het artikel te maken met het Rijk Gods?
De zusters proberen hun steenjt bij te dragen, je gaat zorgen voor de minsten. We zorgen voor
iedereen in het Rijks Gods, ook de minsten. De zusters geven vrouwen en kinderen onderdak. Wij zijn
hier en dat geeft hen rust.
We nemen er een andere parabel bij waarin we de oproepen tot het meewerken aan een betere wereld heel
concreet lezen. Er wordt heel wat beeldende taal gebruikt, naar ons gevoel overdreven. Het is de kunst om de
tekst te ontdoen van deze ‘tierlantijntjes’ om de kern te achterhalen.
Beeldtaal= troon van glorie, ik had dorst en gij hebt bij te drinken gegeven.
Niet vergeten!
In deze parabel is sprake van een eeuwige straf, of een beloning, het eeuwige leven. Dit zijn begrippen die
heel wat verduidelijking nodig hebben. We geven een verkeerd beeld van Jezus’ boodschap als we ons
daarop vastpinnen. Daarom zullen we in de basisschool nooit focussen op deze begrippen. We zullen de
oproep van Jezus om het goede te doen steeds koppelen aan het meewerken aan wereld waarin ELKE mens
het goed heeft. Dit is wat we ook kunnen noemen ‘meewerken aan het Rijk Gods’, een wereld zoals God die
droomt.
Wat bedoelt Jezus met dit Rijk Gods, en waarom is dat goed nieuws? Jezus bedoelt niet een afgebakend
grondgebied, een land met landsgrenzen dat van God is. Het gaat wel om een mentaliteitswijziging bij mensen;
waarbij mensen gaan handelen vanuit de waarden en motivieven waarvoor de God van het christendom staat.
In een wereld zoals God die voor ogen heeft, is er geen sprake van macht of onderdrukking. Dit is ook waarnaar
het woord ‘bevrijding’ steeds verwijst: mensen worden bevrijd van het leven in armoede, mensen worden
bevrijd van het gepest zijn, mensen worden bevrijd van hebzucht, mensen worden bevrijd van hun behoefte
aan likes…
Rondom Jezus verzamelde zich een groep mensen, joden, die door hem gefascineerd waren en besloten hem
te volgen. Bij andere lokte Jezus boodschap weerstand uit en zij lieten hem uit de weg ruimen.
Gebruik makend van beelden en verwijzingen uit de joodse traditie, getuigden de auterus van het Nieuwe
testament- elk op hun eigen manier- dat Jezus niet zomaar een mens was, maar de zoon van God, de Messias.
Het eerste en grootste deel van de Bijbel (het Oude of Eerste Testament) bevant de verhalen waaruit Jezus- als
gelovige Jood- zijn inspiratie haalde. Het zijn de heilige boeken van het jodendom.
Jezus was een Jood, geen Christen!
Het Christendom is ontstaan uit het jodendom -> was een soort sekte
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller auwkevansteenkiste. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.