Samenvatting- Literatuur Civiele rechtspleging
Inhoud
Hoofdstuk 1- Inleiding..............................................................................................................................6
1. Plaats van het bewijsrecht; toepasselijkheid............................................................................................6
2. Wat is bewijzen?.......................................................................................................................................6
Hoofdstuk 2- Uitgangspunten van bewijsrecht: artikel 149 Rv.................................................................7
3. Artikel 149 lid 1 Rv, eerste volzin..............................................................................................................7
4. Artikel 149 lid 1 Rv tweede volzin (ook wel: processuele waarheid)........................................................9
5. Artikel 149 lid 2 Rv..................................................................................................................................10
6. Enkele bijzonderheden met betrekking tot artikel 149 Rv......................................................................10
Hoofdstuk 3- Informatieplichten en exhibitieplicht................................................................................12
7. Waarheids- en inlichtingenplicht............................................................................................................12
8. Exhibitieplicht.........................................................................................................................................13
Hoofdstuk 4- De hoofdregel(s) omtrent bewijslastverdeling..................................................................17
9. Introductie bewijspositie en risicoanalyse..............................................................................................17
10. Bewijsrisico; non liquet.........................................................................................................................17
11. Artikel 150 Rv........................................................................................................................................17
12. Hoofdregel van bewijslastverdeling......................................................................................................17
13. Bevrijdend verweer..............................................................................................................................17
Hoofdstuk 5- Afwijken van de hoofdregel met omkering van de bewijslast...........................................19
14. Introductie............................................................................................................................................19
15. Omkering van de hoofdregel op grond van een bijzondere geschreven regel.....................................19
16. Omkering op grond van een bijzondere ongeschreven regel...............................................................19
17. Omkering op grond van de eisen van redelijkheid en billijkheid..........................................................19
Hoofdstuk 6- Afwijken (verlichten) van de hoofdregel zonder omkering...............................................21
18. Introductie............................................................................................................................................21
19. Verlichten hoofdregel op grond van verzwaarde motiveringsplicht.....................................................21
20. Verlichten van het bewijsrisico op grond van een vermoeden.............................................................22
21. Wettelijk vermoeden............................................................................................................................22
22. Rechterlijke en jurisprudentieel vermoeden........................................................................................22
23. Bijzonder rechterlijk vermoeden in het aansprakelijkheidsrecht: res ipsa loquitur..............................23
24. Processueel vermoeden.......................................................................................................................23
25. Verlichten van bewijs causaliteit door omkeringsregel, proportionele aansprakelijkheid en
kansschade.................................................................................................................................................23
1
,25A. De omkeringsregel.............................................................................................................................23
25B. De arbeidsrechtelijke omkeringsregel................................................................................................25
25C. Proportionele aansprakelijkheid en kansschade................................................................................25
26. De bewijsovereenkomst ter afwijking van de bewijslastverdeling.......................................................25
Hoofdstuk 7- Bewijs door geschriften.....................................................................................................27
27. Inleiding schriftelijk bewijs....................................................................................................................27
28. Bewijskracht van akten.........................................................................................................................27
29. Enkele bijzonderheden met betrekking tot de bewijskracht van akten................................................29
Hoofdstuk 8- Bewijsaanbod....................................................................................................................31
30. Introductie............................................................................................................................................31
31. Bewijsaanbod.......................................................................................................................................31
32. Waar moet een (zelfstandig) bewijsaanbod aan voldoen?...................................................................32
33. Enkele bijzonderheden met betrekking tot een bewijsaanbod in hoger beroep..................................32
34. Aanbod tot tegenbewijs.......................................................................................................................33
Hoofdstuk 9- Getuigenverhoor, deskundigenbericht en descente.........................................................34
35. Getuigenverhoor en verschoningsrecht...............................................................................................34
36. Beperkte bewijskracht van de partijgetuigenverklaring.......................................................................36
37. Deskundigen.........................................................................................................................................37
38. Medewerking partijen aan deskundigen onderzoek.............................................................................39
39. Descente...............................................................................................................................................40
Hoofdstuk 10- Bewijswaardering............................................................................................................41
40. Bewijskracht.........................................................................................................................................41
41. Bewijswaardering in geval van tegenbewijs.........................................................................................42
42. Bewijswaardering in geval van tegendeelbewijs..................................................................................42
43. Enkele bijzonderheden met betrekking tot de bewijswaardering........................................................42
Hoofdstuk 11- Voorlopige bewijsverrichtingen......................................................................................43
44. Voorlopige bewijslevering ex artikel 186 e.v. resp. 202 e.v. Rv............................................................43
45. Bewijsbeslag.........................................................................................................................................45
46. NVT.......................................................................................................................................................45
47. NVT.......................................................................................................................................................45
48. NVT.......................................................................................................................................................45
49. NVT.......................................................................................................................................................45
50. NVT.......................................................................................................................................................45
Hoofdstuk 13- Grensoverschrijdende bewijsverkrijging en internationaal bewijsrecht.........................46
51. Verordeningen......................................................................................................................................46
2
,52. Het Haags Bewijsverdrag......................................................................................................................47
53. Internationaal bewijsrecht....................................................................................................................47
Van Esch- De stellige ontkenning van een elektronische ondertekening...............................................49
Inleiding......................................................................................................................................................49
Juridische kwalificatie van ondertekening..................................................................................................49
De elektronische handtekening..................................................................................................................49
Artikel 159 lid 2 Rv......................................................................................................................................49
Wetsvoorstel Modernisering Bewijsrecht..............................................................................................50
Artikel 21 Rv- Bewijsvergaring....................................................................................................................50
Artikel 24 Rv- Rol rechter bij waarheidsvinding..........................................................................................50
Artikel 166 Rv- Getuigenverhoor................................................................................................................50
Artikel 194 Rv- Inlichtingen, inzage en afschrift..........................................................................................50
Artikel 196-204 Rv- Voorlopige bewijsverrichtingen..................................................................................50
Artikel 205 Rv- Bewijsbeslag.......................................................................................................................50
Ubels & Van Amsterdam- Een kritische beschouwing over het Wetsvoorstel ter vereenvoudiging en
modernisering van het bewijsrecht........................................................................................................51
Een bewijsverzamel- en aandraagplicht.....................................................................................................51
Voorgestelde versterking van de regiefunctie van de rechter....................................................................51
Gelijktrekken van de normen voor voorlopige bewijsverrichtingen...........................................................52
Ruitenbeek-Bart- EU-Bewijsverordening soms toch exclusief................................................................53
EU-Bewijsverordening; exclusief of niet?...................................................................................................53
Weigeringsgronden bij de indirecte methode............................................................................................53
Weigeringsgronden bij de directe methode...............................................................................................54
Rechtsmiddelen tegen weigering van een verzoek om rechtshulp............................................................54
Afronding....................................................................................................................................................54
Kroes- De tweeconclusieregel en beginselen van burgerlijk procesrecht...............................................55
Gevolgen tweeconclusieregel.....................................................................................................................55
Uitzonderingen...........................................................................................................................................55
Conclusie....................................................................................................................................................56
Lock- Ambtshalve toetsing in hoger beroep...........................................................................................57
Het toetsingskader.....................................................................................................................................57
De omvang van het hoger beroep..............................................................................................................57
Het door grieven ontsloten gebied.............................................................................................................58
Bepalingen van openbare orde..................................................................................................................58
Spraakverwarring.......................................................................................................................................58
3
,Heesakkers/Voets en de gevolgen van Asbeek Brusse voor het NL-appelprocesrecht..............................58
Slotbeschouwing........................................................................................................................................59
Meijer en Van Mierlo- Aantasting van arbitrale vonnissen.....................................................................60
Limitatieve gronden tot vernietiging (artikel 1065 lid 1 Rv)........................................................................60
Formele aspecten.......................................................................................................................................62
Wetsvoorstel modernisering arbitragerecht..............................................................................................62
Afrondende opmerkingen..........................................................................................................................63
Mijnssen en Van Mierlo- Hoofdstuk 1 Algemene aspecten van beslagrecht..........................................65
1.1 Inleiding................................................................................................................................................65
1.2 Onderscheid tussen verschillende vormen van beslag.........................................................................65
1.3 Instellen van de hoofdzaak als voorwaarde voor verlof tot leggen van conservatoir beslag................66
1.4 Blokkerende werking, beslag beperkt de beslagene in zijn mogelijkheid om vrij over het beslagen
goed te beschikken.....................................................................................................................................66
1.5 Vestiging van beperkte rechten na beslag............................................................................................66
1.6 Executoriaal beslag tot verhaal, de positie van de executant...............................................................67
1.7 Bevoegdheden van de executant (executoriaal beslag).......................................................................67
1.8 De executant is niet rechtverkrijgende van de geëxecuteerde.............................................................67
1.9 Een executant handelt niet als vertegenwoordiger van de geëxecuteerde..........................................67
1.10 Beslag tot verhaal voor een vordering onder opschortende voorwaarde of voor een nog niet
opeisbare vordering...................................................................................................................................68
1.11 Cumulatief beslag voor vorderingen ontstaan na de beslaglegging...................................................68
1.12 Beslag en de vruchten van het beslagen goed....................................................................................68
1.13 Beslag en zaaksvervanging.................................................................................................................69
1.14 Verhaal op een aan een derde toebehorend goed.............................................................................69
1.15 Opheffing van beslagen......................................................................................................................69
1.16 Aansprakelijkheid van de beslaglegger voor gevolgen van onrechtmatig beslag...............................70
1.17 Niet voor verhaalsbeslag vatbare goederen.......................................................................................70
Mijnssen en Van Mierlo- Hoofdstuk 3 Beslag op vorderingen................................................................72
3.1 Algemene aspecten van derdenbeslag.................................................................................................72
3.2 Het Europees bevel tot conservatoir beslag op bankrekening.............................................................72
3.3 Voorwerp van derdenbeslag tot verhaal..............................................................................................72
3.4 Burgerlijke vruchten, rentevergoeding.................................................................................................72
3.5 Verklaring.............................................................................................................................................72
3.6 Uitoefening van nevenbevoegdheden..................................................................................................72
3.7 Nog niet benut krediet wordt niet door derdenbeslag onder de kredietverlener getroffen................73
3.8 Verhaal op een vordering tot levering van iets anders dan geld..........................................................73
4
,3.9 Derdenbeslag kan strekken tot levering van een vordering, niet tot afgifte ervan...............................73
3.10 Gevolgen van derdenbeslag, blokkerende werking............................................................................73
3.11 Tijdstip waarop derdenbeslag effect krijgt.........................................................................................74
3.12 Derdenbeslag op toekomstige vorderingen........................................................................................74
3.13 Bevoegdheid van de derde-beslagene tot opschorting, retentierecht, ontbinding en opzegging......74
3.14 Derdenbeslag en verrekening.............................................................................................................75
3.15 Derdenbeslag op een vordering die met een beperkt recht is belast.................................................75
3.16 Eigenbeslag.........................................................................................................................................76
Flach- Overzicht van privaatrechtelijke beslagvormen...........................................................................77
Beslagvormcriteria en het belang van de juiste wettelijke beslagvorm......................................................77
Conservatoir en executoriaal beslag...........................................................................................................77
Onderscheid: Naar doel en strekking te onderscheiden beslagvormen.....................................................81
Naar beslagobject te onderscheiden beslagvormen...................................................................................81
Laatste onderscheid: Onderscheid naar gelang ten laste van wie en onder wie beslag is gelegd..............83
5
,Hoofdstuk 1- Inleiding
1. Plaats van het bewijsrecht; toepasselijkheid
Het civiel bewijsrecht is hoofdzakelijk geregeld in artikel 149-207 Rv.
Deze regels gelden in:
- Eerste aanleg (inclusief verzetprocedure);
- Hoger beroep (artikel 353 lid 1 Rv);
- Voor zover toepasselijk in cassatie (artikel 418a Rv);
- Herroepingsprocedure (artikel 385 Rv);
- Verzoekschriftprocedures, tenzij de aard van de zaak zich hiertegen verzet (artikel 284 lid 1 Rv,
hoger beroep 362 Rv en cassatie 428a Rv).
In de kortgedingprocedure is het bewijsrecht niet van toepassing, de aard en snelheid van de procedure
verzetten zich daartegen.
2. Wat is bewijzen?
Bewijzen: de verificatie van specifieke en in het proces verkregen informatie. In rechte is een feit
bewezen indien de rechter tot de overtuiging is geraakt dat gestelde feiten waar zijn, een absolute
zekerheid is niet vereist.
Bewijslevering geschiedt in beginsel door partijen. In de civiele procedure geldt de vrije bewijsleer; tenzij
de wet anders bepaalt, kan in beginsel bewijs worden geleverd door alle middelen (artikel 152 lid 1 Rv).
De bewijskracht van de bewijsmiddelen is aan het oordeel van de rechter overgelaten (artikel 152 lid 2
Rv).
De partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van door haar gestelde feiten zal in beginsel alle feiten
dienen te stellen die zijn vereist voor het intreden van dat rechtsgevolg (artikel 24 en 149 Rv). De
wederpartij zal de naar voren gebrachte feiten voldoende moeten betwisten anders bestaat het risico
dat de gestelde feiten vast komen te staan (artikel 149 lid 1 Rv). Indien de feiten door de wederpartij
voldoende worden betwist, dan rust op de stellende partij in beginsel de bewijslast van die feiten (artikel
150 Rv). De rechter formuleert deze bewijsopdracht in een tussenvonnis (interlocutoir vonnis). De partij
die op deze grond een bewijsopdracht krijgt, draagt het bewijsrisico indien zij dat bewijs niet kan
leveren; het door stellende partij ingeroepen rechtsgevolg kan niet geldend worden gemaakt.
Zowel in de debatfase als in de bewijsleveringsfase moet aan de grondbeginselen van het burgerlijk
procesrecht worden voldaan (zoals artikel 6 EVRM en 19 e.v. Rv). De rechter heeft zoal de plicht beide
partijen te horen en aan hen gelijke kansen in de procedure te geven.
6
, Hoofdstuk 2- Uitgangspunten van bewijsrecht: artikel 149 Rv
3. Artikel 149 lid 1 Rv, eerste volzin
Artikel 149 Rv formuleert het uitgangspunt van het bewijsrecht. Als grondslag voor zijn beslissing mag de
rechter alleen die feiten gebruiken die in het geding aan hem ter kennis zijn gekomen of zijn gesteld en
die zonder of met bewijslevering naar zijn oordeel vaststaan.
- In het geding betekent dat de rechter geen feiten of rechten die in een ander procesdossier
staan, maar niet door één der partijen in het geding zijn aangevoerd aan zijn beslissing ten
grondslag leggen.
- De rechter mag geen feiten aanvullen die niet zijn gesteld of gebleken, tenzij het feiten van
algemene bekendheid zijn (artikel 149 lid 2 Rv).
De rechter beslist de zaak op de grondslag van hetgeen partijen aan hun vordering of verweer ten
gronde hebben gelegd (artikel 24 Rv). Deze ‘feitelijke grondslag’ ziet op de feiten die door een partij met
het oog op een bepaald rechtsgevolg zijn ingesteld.
- De rechter mag zijn beslissing niet baseren op rechtsgronden of verweren die weliswaar kunnen
worden afgeleid uit de in het geding gebleken feiten of omstandigheden, maar die door de
betreffende partij niet aan haar vordering of verweer ten grondslag zijn gelegd. De wederpartij
zou anders tekort worden gedaan in haar recht zich daartegen naar behoren te kunnen
verdedigen.
In Dimoupoulus/Van Mierlo gaf de rechter een verboden aanvulling van de feitelijke
grondslag. De rechter had zijn oordeel over de ingebrekestelling gebaseerd op een brief die
bij de producties zat, maar belanghebbende partij had zich daarop niet beroepen.
- De algemene regel van artikel 24 Rv wordt in voorkomende gevallen specifiek in de wetsbepaling
vermeld (zie bijvoorbeeld artikel 6:89 BW).
- Het verbod op aanvulling feitelijke rechtsgrondslag staat er niet aan in de weg dat de rechter
deze beoordeeld aan de hand van hetgeen in het geding is komen vast te staan. Dit doet zich
voor indien een partij bijvoorbeeld niet expliciet benoemt dat het een verjaringsverweer betreft,
maar zich wel beroept dat het vaststaande tijdsverloop met zich brengt dat de vordering niet
toewijsbaar is.
De rechter vult ambtshalve de rechtsgronden aan (artikel 25 Rv). De rechter moet daarbij normen van
openbare orde altijd toepassen. Normen van dwingend recht, maar niet van openbare orde, kunnen
slechts aangevuld worden in zoverre de rechter binnen de feitelijke grondslag blijft. Bovendien mag de
rechter, onder omstandigheden, voor de hand liggende kwesties ambtshalve aan de orde stellen, ook als
het niet gaat om recht van openbare orde. De rechter moet partijen dan wel in de gelegenheid stellen
het processuele debat over de nieuwe kwestie aan te gaan en hij moet zich van een beslissing
onthouden indien partijen dit debat niet wensen te voeren.
Bewijslevering is in beginsel aan partijen, maar de rechter kan ambtshalve een onderzoek instellen naar
de waarheid van niet tussen partijen vaststaande feiten.
- Rechter kan een bevel gevel tot het toelichten van bepaalde stellingen en tot overleggen van
bepaalde bescheiden (artikel 22 Rv) en tot het een mondelinge behandeling bevelen (artikel 87,
88 en 131 Rv). Ook kan hij een getuigenverhoor, deskundigenbericht, descente, uitlating akte en
openlegging van boeken bevelen.
7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller misterstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.