Summary
Samenvatting ECONOMIE B
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting economie B boek + ppt + lessen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
7 reviews
By: lauraimbrechts • 6 months ago
By: silkeboerjan • 6 months ago
By: charlottecrevits • 7 months ago
By: mehmetyucesan10 • 8 months ago
By: lunadejonghe • 1 year ago
By: JulietteVWB • 1 year ago
By: helenadelhij • 1 year ago
Seller
Follow
Tom01
Reviews received
Content preview
ECONOMIE I BINHOUDSOPGAVE
H19 – EXTERNE EFFECTEN ......................................................................................................................................................... 7
NK 19.1 NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN ................................................................................................................................................. 7
NK 19.1.1 Marktfalen bij negatieve externe effecten ................................................................................................................................. 7
NK 19.1.2 Pigouviaanse belastingen ........................................................................................................................................................... 8
19.1.3 Normen, pigouviaanse belastingen en emissierechten ................................................................................................................... 9
NK 19.2 POSITIEVE EXTERNE EFFECTEN ................................................................................................................................................. 11
NK 19.2.1 Marktfalen bij positieve externe effecten ................................................................................................................................ 11
NK 19.2.2 Pigouviaanse subsidies ............................................................................................................................................................. 11
NK 19.2.3 Gebodsbepalingen .................................................................................................................................................................... 12
19.3 ALTERNATIEVE MANIEREN OP EXTERNALITEITEN OP TE LOSSEN ............................................................................................................ 13
19.3.3 Coase-theorema ............................................................................................................................................................................. 13
19.4 INTERNALITEITEN ....................................................................................................................................................................... 14
H20 – PUBLIEKE GOEDEREN EN GEMEENSCHAPPELIJKE BRONNEN.......................................................................................... 15
20.1 VIER SOORTEN GOEDEREN EN DIENSTEN ......................................................................................................................................... 15
20.2 PUBLIEKE GOEDEREN .................................................................................................................................................................. 15
20.2.1 Vrijbuiters en de financiering van publieke goederen ................................................................................................................... 16
20.2.2 Kosten-batenanalyse ...................................................................................................................................................................... 16
20.2.3 Sociale normen............................................................................................................................................................................... 17
20.3 GEMEENSCHAPPELIJKE BRONNEN .................................................................................................................................................. 17
20.3.1 Uitputting van gemeenschappelijke bronnen ................................................................................................................................ 17
20.3.2 Uitputting van gemeenschappelijke bronnen door externaliteiten ............................................................................................... 17
20.3.4 De bijdrage van Elinor Ostorm ....................................................................................................................................................... 18
H21 – ONGELIJKHEID EN HERVERDELING ................................................................................................................................ 19
21.1 BEOORDELING VAN ONGELIJKHEID ................................................................................................................................................. 19
21.1.1 Inspanningen en omstandigheden ................................................................................................................................................. 19
21.1.2 Waarom aandacht voor ongelijkheid ............................................................................................................................................. 19
21.1.3 Discriminatie en de arbeidsmarkt .................................................................................................................................................. 20
21.1.4 Ongelijkheid van wat? .................................................................................................................................................................... 20
21.2 HOE ONGELIJKHEID METEN? ........................................................................................................................................................ 22
21.2.1 Weergave van de verdeling ............................................................................................................................................................ 22
21.2.2 Meting van ongelijkheid ................................................................................................................................................................. 22
21.3 ARMOEDE ................................................................................................................................................................................ 23
21.3.1 Oorzaken en gevolgen .................................................................................................................................................................... 23
21.3.2 Meting van armoede ...................................................................................................................................................................... 23
21.4 HERVERDELINGSBELEID ............................................................................................................................................................... 24
1
, 21.4.1 Is er een rol voor de overheid ........................................................................................................................................................ 24
21.4.2 Welk beleid?................................................................................................................................................................................... 24
H22 – PUBLIEKE KEUZE EN SOCIALE KEUZE ............................................................................................................................. 26
22.1 NORMATIEVE EN WELVAARTSTHEORIE............................................................................................................................................ 26
22.2 Publieke-keuzetheorie ...................................................................................................................................................................... 26
22.3 VERKIEZINGEN EN HET ONMOGELIJKHEIDSTHEOREMA VAN ARROW ...................................................................................................... 27
22.4 THEORIE VAN DE MEDIAANKIEZER ................................................................................................................................................. 27
22.5 DE BUDGETMAXIMALISERENDE AMBTENAAR VAN EEN OVERHEIDSDIENST .............................................................................................. 27
22.6 DE OMZETMAXIMALISERENDE MANAGER VAN EEN OVERHEIDSBEDRIJF .................................................................................................. 28
H23 - OVERHEIDSFINANCIËN .................................................................................................................................................. 29
23.2 DOORHEEN DE TIJD .................................................................................................................................................................... 30
23.3 SCHULD EN SNEEUWBALLEN ......................................................................................................................................................... 30
23.4 DE GROEIENDE OVERHEID ............................................................................................................................................................ 31
UITLEIDING: DE DONUTECONOMIE VAN KATE RAWORTH ...................................................................................................... 33
H24 – INLEIDENDE MACRO-ECONOMISCHE CONCEPTEN......................................................................................................... 34
24.1 INTRODUCTIE ............................................................................................................................................................................ 34
24.2 DE ECONOMISCHE KRINGLOOP ..................................................................................................................................................... 34
24.3 BUTO BINNELANDS PRODUCT ....................................................................................................................................................... 35
24.3.1 De productiebenadering ................................................................................................................................................................ 35
24.3.2 De inkomensbenadering ................................................................................................................................................................ 36
24.3.3 De bestedingsbenadering .............................................................................................................................................................. 36
24.3.4 Illustratie voor belgië ..................................................................................................................................................................... 37
24.4 VAN PRODUCT NAAR INKOMEN ..................................................................................................................................................... 37
24.5 VAN INKOMEN NAAR LEKKEN EN INJECTIES ...................................................................................................................................... 38
24.6 GEBRUIK VAN HET BBP ............................................................................................................................................................... 38
24.6.1 Grote en kleine landen ................................................................................................................................................................... 39
24.6.2 Groei van het BBP .......................................................................................................................................................................... 39
24.6.3 Vergelijking van het BBP tussen landen met een verschillende munt ........................................................................................... 39
24.7 INFLATIE .................................................................................................................................................................................. 40
24.7.1 Wat is inflatie? ............................................................................................................................................................................... 40
24.7.2 Inflatie van het BBP ........................................................................................................................................................................ 40
24.7.3 Inflatie van consumentenprijzen.................................................................................................................................................... 40
24.7.4 Problemen met inflatie .................................................................................................................................................................. 41
24.8 KRITIEKEN OP HET BBP ............................................................................................................................................................... 42
24.8.1 Problemen… ................................................................................................................................................................................... 42
24.8.2 BBP meet niet alle activeiten ......................................................................................................................................................... 42
24.8.3 BBP meet wat het meet op verkeerde manier ............................................................................................................................... 42
24.8.4 BBP houdt te weinig verband met welvaart en/of welzijn............................................................................................................. 43
24.8.5 Oplossingen .................................................................................................................................................................................... 43
H25 – ECONOMISCHE ACTIVITEIT EN CONJUNCTUUR.............................................................................................................. 45
2
, 25.1 CIJFERMATERIAAL INTERPRENTEREN .............................................................................................................................................. 45
25.2 RECESSIE EN CONJUCTUUR ........................................................................................................................................................... 45
25.2.1 Recessie .......................................................................................................................................................................................... 45
25.2.2 Conjunctuur.................................................................................................................................................................................... 46
25.3 CONJUNCTUURSTUDIE ................................................................................................................................................................ 47
25.4 EEN ANALYSEKADER: AGGREGATIEVE VRAAG EN AANBOD ................................................................................................................... 47
25.5 VRAAGZIJDE EN AANBODZIJDE ...................................................................................................................................................... 48
25.5.1 De aggregatieve vraag .................................................................................................................................................................... 48
25.5.2 Het aggregatieve aanbod ............................................................................................................................................................... 48
H26 – LANGETERMIJNGROEI, INSTITUTIES EN TECHNOLOGIE .................................................................................................. 50
26.1 INSTITUTIES .............................................................................................................................................................................. 50
26.2 DE BASIS VAN HET SOLOW-MODEL ................................................................................................................................................ 50
26.2.1 De productiefunctie van het Solow-model .................................................................................................................................... 50
26.2.2 Fysiek kapitaal en dalende marginale opbrengsten ....................................................................................................................... 50
26.2.3 De stabiele staat ............................................................................................................................................................................. 51
26.3 INTERPRETATIE VAN HET SOLOW-MODEL ........................................................................................................................................ 52
26.3.1 Inhaalgroei versus geavanceerde groei.......................................................................................................................................... 52
26.3.2 Sparen ............................................................................................................................................................................................ 52
26.3.3 Menselijk kapitaal .......................................................................................................................................................................... 53
26.3.4 Voorwaardelijke convergentie ....................................................................................................................................................... 53
26.4 GEAVANCEERDE GROEI IN HET SOLOW-MODEL ................................................................................................................................ 54
26.4.1 Het belang van dieeën voor geavanceerde groei ........................................................................................................................... 54
26.4.2 Arbeidsproductiviteit onder de loep .............................................................................................................................................. 54
26.5 IS ECONOMISCHE GROEI WENSELIJK? ............................................................................................................................................. 55
26.6 DISRUPTIE DOOR DIGITALISERING, ROBOTISERING EN AI .................................................................................................................... 55
H27 – GELD ............................................................................................................................................................................. 56
27.1 DE FUNCTIES VAN GELD ............................................................................................................................................................... 56
27.2 GOEDERENGELD ........................................................................................................................................................................ 57
27.3 VAN GOEDERENGELD NAAR PAPIERGELD ......................................................................................................................................... 57
27.4 GELDCREATIE IN DUBBEL GELAAGD BANKSYSTEEM ............................................................................................................................ 59
27.4.1 Basisgeldcreatie door de centrale bank ......................................................................................................................................... 59
27.4.2 Geldcreatie door de commerciële banken ..................................................................................................................................... 59
27.4.3 Veelgebruikte maatstaven van de geldhoeveelheid ...................................................................................................................... 61
27.5 DE INTRESTVOET ....................................................................................................................................................................... 62
27.6 DE NEUTRALITIET VAN GELD ......................................................................................................................................................... 64
27.6.1 Fishervergelijking ........................................................................................................................................................................... 64
27.6.2 Geldillusie ....................................................................................................................................................................................... 65
27.7 HET GELDAANBOD EN DE GELDVRAAG ............................................................................................................................................ 65
H28 – MONETAIR BELEID DOOR DE ECB .................................................................................................................................. 66
28.1 REGELEN VAN EEN THERMOSTAAT ................................................................................................................................................. 66
28.2 ARGUMENTEN VOOR EEN ONAFHANKELIJKE CENTRALE BANK ............................................................................................................... 67
3
, 28.3 CONVENTIONEEL MONETAIR BELEID VAN DE ECB ............................................................................................................................. 67
28.4 CRISIS EN ONCONVENTIONEEL MONETAIR BELEID.............................................................................................................................. 70
28.4.1 Inleiding .......................................................................................................................................................................................... 70
28.4.2 Veilingen met een vaste rente en een onbeperkte hoeveelheid ................................................................................................... 70
28.4.3 De langetermijn-herfinancieringsoperaties (LTRO) ........................................................................................................................ 71
28.4.4 Aankopen van overheidsobligaties probleemlanden ..................................................................................................................... 71
28.4.5 Kwantitatieve versoepelingen ........................................................................................................................................................ 71
28.5 ZULLEN DEZE INTERVENTIES TOT (HYPER)INFLATIE LEIDEN ................................................................................................................... 72
28.6 VERSCHILLEN MET HET MONETAIR BELEID VAN DE FED (VS) ............................................................................................................... 73
H29 – DE ARBEIDSMARKT ....................................................................................................................................................... 74
29.1 INLEIDENDE BEGRIPPEN ............................................................................................................................................................... 74
29.1.1 Werkloosheid, werkgelegenheid en beroepsbevolking ................................................................................................................. 74
29.1.2 Prijs en hoeveelheid op de arbeidsmarkt? ..................................................................................................................................... 75
29.2 VRAAG EN AANBOD VAN ARBEID: HET COMPETITIEVE MODEL .............................................................................................................. 76
29.2.1 AANBOD VAN ARBEID .............................................................................................................................................................. 76
29.2.2 VRAAG NAAR ARBEID ..................................................................................................................................................................... 77
29.2.3 Evenwicht op de arbeidsmarkt....................................................................................................................................................... 78
29.2.4 Compenserende loonverschillen .................................................................................................................................................... 78
29.2.5 Werkloosheid in het competitieve model ...................................................................................................................................... 79
29.3 EEN MEER REALISTISCH MODEL VAN DE ARBEIDSMARKT ..................................................................................................................... 80
29.3.1 Problemen met het competitieve model ....................................................................................................................................... 80
29.3.2 Structuur van het model met loononderhandelingen ................................................................................................................... 80
29.3.3 Het model met loononderhandelingen .......................................................................................................................................... 81
29.4 WERKLOOSHEID ........................................................................................................................................................................ 83
29.4.1 NAtuurlijke werkloosheid ............................................................................................................................................................... 83
29.4.2 Conjuncturele of keynesiaanse werkloosheid ................................................................................................................................ 84
NK 29.5 MIGRATIE ........................................................................................................................................................................... 84
H30 – KAPITAAL EN DE KAPITAALMARKT ................................................................................................................................ 85
30.1 INLEIDING ................................................................................................................................................................................ 85
30.2 KAPITAALVORMEN EN WAARDERING .............................................................................................................................................. 85
30.2.1 Soorten kapitaal ............................................................................................................................................................................. 85
30.2.2 Investeringen en depreciatie ......................................................................................................................................................... 86
30.2.3 Waardering van kapitaal en verdisconteren .................................................................................................................................. 87
30.2.4 Totale economische waarde .......................................................................................................................................................... 88
30.3 VERMOGENSMARKT ................................................................................................................................................................... 89
30.3.1 Waardering van kapitaal en intern rendement .............................................................................................................................. 89
30.3.2 Vraag en aanbod van vermogen .................................................................................................................................................... 89
30.3.3 Arbitrage ........................................................................................................................................................................................ 90
30.3.4 Aanbod van vermogen en geldvraag.............................................................................................................................................. 90
30.4 FINANCIËLE PRODUCTEN ............................................................................................................................................................. 91
30.4.1 Obligaties ....................................................................................................................................................................................... 91
30.4.2 Aandelen ........................................................................................................................................................................................ 91
4
,H31 – INTERNATIONALE HANDEL............................................................................................................................................ 93
31.1 INLEIDING ................................................................................................................................................................................ 93
31.2 HANDEL TUSSEN LANDEN ..................................................................................................................................................... 93
31.3 IMPORTHEFFINGEN EN WELVAART ................................................................................................................................................. 95
31.4 ARGUMENTEN VOOR HANDELSBEPERKINGEN ................................................................................................................................... 96
31.5 HET TOTALE WELVAARTSEFFECT VAN HANDEL .................................................................................................................................. 97
H32 – INTERNATIONALE MACRO-ECONOMISCHE RELATIES .................................................................................................... 98
32.1 DE BETALINGSBALANS ................................................................................................................................................................. 98
32.1.1 Lopende rekeningen....................................................................................................................................................................... 98
32.1.1 Kapitaal- en financiële rekening ..................................................................................................................................................... 99
32.1.3 Economisch saldo ........................................................................................................................................................................... 99
H33 – MACRO-ECONOMISCH MODEL ................................................................................................................................... 101
33.1 ASSUMPTIES EN MODELLEN ....................................................................................................................................................... 101
33.2 MODELBOUW ......................................................................................................................................................................... 101
33.3 MACRO-ECONOMISCHE VISIES .................................................................................................................................................... 102
H34 – VRAAGZIJDE ENKEL REËEL – MODEL 1A....................................................................................................................... 103
34.1 GESLOTEN ECONOMIE ZONDER OVERHEID ..................................................................................................................................... 103
34.1.1 Consumptie C en sparen S............................................................................................................................................................ 103
34.1.2 Investeringen................................................................................................................................................................................ 105
34.1.3 Model ........................................................................................................................................................................................... 106
34.1.4 Multiplicatorwerking .................................................................................................................................................................... 107
34.1.5 Beoordeling .................................................................................................................................................................................. 107
34.2 GESLOTEN ECONOMIEMET OVERHEID ........................................................................................................................................... 108
34.2.1 De overheid: G en T ...................................................................................................................................................................... 108
34.2.2 Model ........................................................................................................................................................................................... 109
34.2.3 Multiplicatorwerking .................................................................................................................................................................... 110
34.2.4 Discussie ....................................................................................................................................................................................... 110
34.3 OPEN ECONOMIE MET OVERHEID ................................................................................................................................................. 111
34.3.1 Het buitenland: export X en import M ......................................................................................................................................... 111
34.3.2 Multiplicatorwerking .................................................................................................................................................................... 112
34.4 ALGEMENE EVALUATIE .............................................................................................................................................................. 112
H35 – VRAAGZIJDE REËEL EN MONETAIR – MODEL 1B .......................................................................................................... 114
35.1 DE AGGREGATIEVE VRAAG EN DE INTREST ..................................................................................................................................... 114
35.2 DE INTREST IN HET SNIJPUNT VAN MA EN MV ................................................................................................................................ 114
35.3 SCHOKKEN EN MULTIPLICATORWERKING ....................................................................................................................................... 115
35.3.1 Reële vraagschok: uitbreiding van de overheidsbestedingen ...................................................................................................... 115
35.3.2 Effect van monetair beleid ........................................................................................................................................................... 117
35.4 BEOORDELING ......................................................................................................................................................................... 118
H36 – AGGREGATIEVE VRAAG EN AANBOD – MODEL 2......................................................................................................... 119
5
, 36.1 AGGREGATIEVE VRAAG ............................................................................................................................................................. 119
36.2 AGGREGATIEF AANBOD ............................................................................................................................................................. 119
36.2.1 Langetermijnaanbod (LAA)........................................................................................................................................................... 119
36.2.2 Kortetermijnaanbod (AA) ............................................................................................................................................................. 120
36.2.3 Samenhang AA en LAA ................................................................................................................................................................. 121
36.3 AGGREGATIEVE VRAAG EN AGGREGATIEF AANBOD .......................................................................................................................... 121
36.4 SCHOKKEN ............................................................................................................................................................................. 122
36.4.1 Een positieve vraagschok ............................................................................................................................................................. 122
36.4.2 Een negatieve vraagschok ............................................................................................................................................................ 124
36.4.3 Een positieve aanbodschok .......................................................................................................................................................... 125
36.4.4 Een negatieve aanbodschok......................................................................................................................................................... 126
36.5 MENINGSVERSCHILLEN ............................................................................................................................................................. 127
H37 – BUDGETTAIR BELEID ................................................................................................................................................... 128
37.1 MOET DE OVERHEID STABILISEREN .............................................................................................................................................. 128
37.1.1 Wat meer klassiek ........................................................................................................................................................................ 128
37.1.2 Wat meer Keynesiaans ................................................................................................................................................................. 129
37.2 HOE STABILISEERT DE OVERHEID?................................................................................................................................................ 129
37.3 ANTICYCLISCH EN PROCYSLISCH ................................................................................................................................................... 129
37.3.1 Conjunctureel en structureel saldo op de begroting ................................................................................................................... 130
37.3.2 Discretionair beleid en automatisch stabilisatiebeleid ................................................................................................................ 130
37.3.3 Bezuinigingsbeleid of auserity...................................................................................................................................................... 131
37.4 KOMT DE OVERHEID TE LAAT? .................................................................................................................................................... 131
37.4.1 timing ........................................................................................................................................................................................... 131
37.4.2 Overschotten en tekorten ............................................................................................................................................................ 131
37.4.3 Zijn verwachtingen rationeel? ...................................................................................................................................................... 132
37.5 LANGETERMIJNEFFECTEN........................................................................................................................................................... 132
37.5.1 De intertemporele budgetbeperking ........................................................................................................................................... 132
37.5.2 Deficit: een strategie? .................................................................................................................................................................. 132
H38 – DUURZAME ONTWIKKELING ....................................................................................................................................... 134
38.1.1 Een definitie van duurzame ontwikkeling .................................................................................................................................... 134
38.1.2 Uitdaging: ‘meten is weten’ of ‘weten is meten’? ....................................................................................................................... 134
38.2 DUURZAME ONTWIKKELING EN KAPITAAL...................................................................................................................................... 134
38.2.1 Kapitaal en kapitaaldiensten ........................................................................................................................................................ 135
38.2.2 Sterke of zwakke duurzaamheid .................................................................................................................................................. 135
38.3 BELEID................................................................................................................................................................................... 135
38.3.1 Sustainable development goals 2030 .......................................................................................................................................... 135
38.3.2 Klimaatverandering ...................................................................................................................................................................... 136
38.4 ROL VOOR HET INDIVIDU OF DE OVERHEID..................................................................................................................................... 137
6
, DEEL 7 – DE OVERHEID
H19 – EXTERNE EFFECTEN
EXTERNE EFFECTEN OF EXTERNALITEITEN = kosten of opbrengsten als gevolg van een markttransactie
die ten laste valllen of ten goede komen aan een derde partij die niet rechtstreeks bij de transactie
betrokken is en ook niets ontvangt of betaalt ter compensatie. Bij kosten spreken we van negatieve
externe effecten of externaliteiten, bij opbrengsten spreken we van positieve externe effecten of
externaliteiten. Koper noch verkoper heeft de intentie om externaliteiten te veroorzaken.
NK 19.1 NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN
VB. Emissies van auto’s – roken van sigaretten – blaffende honden – geluidshinder
MARKTFALEN = marktfalen of marktinefficiëntie verwijst naar een allocatie van middelen in de vrije
markt die de maatschappelijke welvaart niet maximaliseert
NK 19.1.1 MARKTFALEN BIJ NEGATIEVE EXTERNE EFFECTEN
“Wanneer een productieproces milieuvervuiling met zich meebrengt, is er naast de gebruikelijke marginale kosten van
productie sprake van marginale externe kosten (MEK) VB. MEK door veroorzakte luchtverontreiniging
• De hoeveelheid bij marktevenwicht maximaliseert het producenten- en consumentensurplus
• Maar door de pollutie van aluminiumfabrieken (negatief extern effect), is de markt niet efficiënt
• Reden: kost van aluminiumproductie is groter voor maatschappij dan voor aluminiumproducenten
• De sociale kost = private kosten van de producenten + externe kosten van omstaanders
• Het snijpunt van de vraagcurve en de maatschappelijke kostencurve curve bepaalt het maatschappelijk
optimale (efficiënte) productieniveau
o Het maatschappelijk optimale productieniveau is lager dan het marktevenwicht
o Negatieve externe effecten zorgen er dus voor dat markten meer produceren dan maatschappelijk
wenselijk
7
, o Omdat dit leidt tot een netto-verlies aan welvaart B noemen we dit een marktfaling
o Op volgende slide: maatschappelijke kost door overproductie A + B wordt slechts gedeeltelijk
gecompenseerd door private extra welvaart B
NK 19.1.2 PIGOUVIAANSE BELASTINGEN
- Het internaliseren van een extern effect omvat het veranderen van de prikkels zodat mensen rekening houden
met de externe effecten bij het maken van keuzes
- De overheid kan ervoor zorgen dat het extern effect wordt geïnternaliseerd
o Door de producent te belasten zodat de markthoeveelheid daalt tot de maatschappelijk optimale
hoeveelheid (Pigouviaanse belasting)
o Door verhandelbare emissierechten
PIGOUVIAANSE BELASTING = een belasting die overeenstemt met de negatieve externaliteit van een
bepaald product, waardoor het marktevenwicht op het maatschappelijk wenselijk punt komt te liggen
en het marktfalen wordt opgelost
8
, 19.1.3 NORMEN, PIGOUVIAANSE BELASTINGEN EN EMISSIERECHTEN
Marginale reductiekost (MRK) van de vervuiling = de kostprijs om één eenheid vervuiling te vermijden = de marginale
kosten die het bedrijf moet maken om de vervuiling te reduceren
• Niet stabiel
• Kan sterk toenemen als het bedrijf al geïnvesteerd heeft in emissiereductie
Horizontale as: hoeveelheid vervuiling
Niet gereguleerd bedrijf: uitstoot van !!"# (VB. aantal ton "#$ )
!% : MRK laag = laaghangende vruchten
!$ : MRK hoger: het bedrijf levert meer reductie-inspanningen, die gepaard
gaan met een hogere MRK
OPM: MRK verschilt van sector tot sector & bedrijf tot bedrijf, sommige sectoren veel goedkoper om uitstoot te
reduceren.
De emissiereductie in bedrijf 1 is duurder dan in bedrijf 2
è 3 manieren voor de overheid om beleid te voeren: normen, Pigouviaanse belastingen en emissierechten
NORMEN: verbod om meer uit te stoten dan de norm = command and control
(VB. auto’s: "#$ )
Overheid ontwerpt systeem om bedrijven te controleren
PIGOUVIAANSE HEFFING: tarief $ ∗ per ton uitstoot
(VB. $ ∗ = €10: het bedrijf zal alle nodige maatregelen treffen met een MK lager
dan of gelijk aan €10, indien minder dan €10: uitsparing)
Indien voorkomen duurder is dan €10/ton: toch uitstoten en belasting betalen
Bedrijf 2 kan meer Q reduceren, want is goedkoper
EMMISIERECHTEN: elk bedrijf mag !'() eenheden uitstoten
!'() = emissieplafond
Bedrijf 2 verkoop emissierechten aan bedrijf 1, met prijs %'()
9
, EMISSIERECHT = het recht om een bepaalde hoeveelheid pollutie in de omgeving te brengen, en
vooral ook het verbod om meer pollutie in de omgeving te brengen dan toegestaan door het
emissierecht. Het is daarom, ondanks de naam, vooral een hoeveelheidbeperking.
Doordat emissierechten verhandelbaar zijn, kunnen bedrijven met elkaar handelen à voor beide partijen een
voordeel.
Via emissiehandel wordt indirect het vermogen om goedkoop de uitstoot te beperken verhandeld tussen alle
betrokken partijen. Ook worden de externe kosten geïnternaliseerd en komen we tot het optimale niveau van
vervuiling !'() .
Pigouviaanse belasting: legt de prijs van pollutie vast, waaruit de marktwerking een optimale hoeveelheid pollutie
volgt.
Verhandelbaar emissierecht: legt een maximale hoeveelheid vervuiling vast, waaruit via de marktwerking een
optimale prijs van vervuiling %'() .
Voordeel PB en VE t.o.v. emissienorm waarbij de overheid bepaalt hoeveel elk bedrijf mag uitstoten per eenheid: de
vermindering van de pollutie bij belastingen en emissiehandel gebeurt door die bedrijven die dat het goedkoopst
kunnen à vervuilingsreductie bij emissienorm gebeurt niet aan minimale reductiekosten = inefficiënt
Bij PB en VE: vervuilingsreductie wel aan minimale reductiekosten = efficiënt
PB, VE, emissienormen, … niet enkel bij pollutie, ook bij andere negatieve externaliteiten
VB. rijgedrag op de weg à verbodsbepalingen (verkeersborden, alcoholpercentage, …)
VB. rookgedrag à pigouviaanse belasting en verbodsbepalingen (+18, +16, …)
VB. verbod op nachtlawaai na 22u
Rekeningrijden
VB. externaliteiten: files en tijdverlies in het verkeer
Vrachtverkeer: belasting per afgelegde kilometer MEK hoger tijdens spitsuren MEK lager tijdens daluren
I.p.v. jaarlijkse belasting
Effectief? Afhankelijk aan de prijsgevoeligheid van de vraag naar wegverkeer
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Tom01. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79373 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now