Dit is een samenvatting van Recht. Het vak heb je in het eerste jaar (tweede semester) van Bachelor Toegepaste Psychologie aan de VIVES in Kortrijk. De samenvatting is gebaseerd op de cursus, de lessen en de PowerPoints. Alle hoofdstukken werden samengevat (hoofdstuk 1 t.e.m. hoofdstuk 9). Docenten...
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht
1. Recht: begripsomschrijving
1.1 Gedragsregels
= voorschriften die ons gedrag in een bepaalde richting sturen
=> “wat anders kan, maar niet anders mag.” = indicatieve regels
1.2 Afdwingbaar gesteld door de overheid
Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn rechtsregels
+ alle rechtsregels zijn afdwingbare gedragsregels, maar niet alle afdwingbare gedragsregels zijn
rechtsregels
DUS rechtsregels zijn gedragsregels die afgedwongen (= gesanctioneerd) worden door de overheid
SANCTIES:
Straffen (werkstraf, geldboete, gevangenisstraf…) zijn bij
misdrijven vb.: schending beroepsgeheim
Schadevergoeding
≠ geldboete (GB) & schadevergoeding (SV):
1. GB is straf, SV is sanctie
Straffen
2. GB betaal je aan overheid, SV aan persoon
waar je schade hebt aangedaan
Sommige GD-regels zijn dubbel afdwingbaar: door geweten (als morele regel) én overheid (als
rechtsregel)
2. Doel van recht
1. Orde: zonder rechtsregels is er chaos
2. Rechtszekerheid: zo weten mensen aan wat ze toe zijn
Dit is NIET rechtvaardigheid
3 Bronnen van recht (6)
3.1 Wetgeving (in ruime zin)
1. Federale wetten: door federaal parlement
2. Decreten & ordonnanties: door deelstaatparlementen
3. Beslissingen van de uitvoerende macht
3.1.2 Waar vind je wetgeving?
In het Belgisch Staatsblad
Provincies: in Bestuursmemoriaal
Gemeenten: bekend via aanplakking & via neerlegging op de griffie + online
,3.2 De gewoonte
= de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als bindende rechtsregels
worden geschouwd
3.3 De algemene rechtsbeginselen
= ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel worden geacht voor de
samenleving
3.4 De rechtspraak
= het geheel van rechterlijke uitspraken:
a. Vonnissen van de rechtbank
b. Arresten van de hoven
c. Uitspraken van de andere rechtscolleges
=> alleen bindend voor de partijen die in de rechtszaak betrokken zijn
3.5 De rechtsleer
= geheel van de publicaties waarin rechtsgeleerden hun opvattingen over het recht meedelen
=> enkel gezaghebbende rechtsbron: niet algemeen bindend, wel grote invloed op wetgeving &
rechters
3.6 Private regelgeving
Private personen (wij dus) kunnen rechtsregels tot stand brengen
Zoals overeenkomsten (binden voor die 2 partijen)
4. Indeling van het recht
Publiekrecht Privaatrecht Gemengd
Organisatie – OH & OH – Burger Burger - Burger
4.1 Klassieke indeling in publiek- en privaatrecht => rechtstakken
4.1.1 Publiekrecht
1. Grondwettelijk recht = staatsrecht
a. Scheiding der machten
b. De mensenrechten = fundamentele rechten & vrijheden v/d burgers
2. Bestuursrecht = administratief recht
, Werking & structuur v/d organen v/d uitvoerende macht (= bestuur = administratie)
3. Strafrecht
Opleggen van strafsancties
4. Gerechtelijk recht = procesrecht
a. Gerechtelijk privaatrecht: van toepassing op geschillen van privaatrechtelijke aard
b. Strafprocesrecht = strafvorderingsrecht: hoe misdrijven worden vervolgd & bestraft
4.1.2 Privaatrecht
1. Handelsrecht
Koophandel
2. Burgerlijk recht: tussen burgers in het algemeen
a. Personenrecht
b. Familierecht = gezinsrecht
c. Huwelijksvermogensrecht
d. Overeenkomstenrecht
e. Onrechtmatige daad
f. Zakenrecht: goederen
g. Erfrecht
4.2 Indeling o.b.v. normerende waarde van rechtsregels
1. Aanvullend recht
Je mag rechtsregels naast je neerleggen, indien er een andere, afwijkende regeling wordt
afgesproken
2. Dwingend recht
Moeten altijd worden nageleefd
Nooit van afwijken
a. Dwingend recht van openbare orde
Beschermd waarden & belangen
Iedere afwijking absolute nietigheid = ongeldigheid van een rechtshandeling (bv.
van een contract) die door iedereen kan worden ingeroepen
b. Dwingend recht niet van openbare orde
Bij afwijking relatieve nietigheid = ongeldigheid van een rechtshandeling (bv. van een
contract) die enkel kan worden ingeroepen door de partij die door de overtreden rechtsregel
beschermd wordt.
a & b => bij afwijking, beide gesanctioneerd
, 5 Rechtsfeiten: NIET KENNEN
6 Rechtsgevolgen
Juridische gevolgen = rechtsgevolgen
Sommige rechtsfeiten => rechtsgevolg: straf
a. Transfer van rechten/plichten
b. Opheffing van rechten/plichten
c. Doen ontstaan van rechten/plichten
=> rechtshandeling heeft een rechtsgevolg
Rechtshandeling = menselijke handeling met beoogd rechtsgevolg
7 Verbintenissen
= een juridische afdwingbare verplichting tussen 2 partijen = schuld
7.1 Soorten
1. Om iets te geven, vb.: geldsom, (on)roerend goed
2. Om iets te doen, vb.: huis bouwen, herstellingswerken uitvoeren…
3. Om iets te laten (niet te doen)
8 Taal van het recht
Zie p. 18 t.e.m. 23
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noppenina. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
