Summary
Samenvatting gehoorbegeleiding
- Course
- Institution
samenvatting van ppts + nota's
[Show more]
Seller
Follow
yentevandeneede
Content preview
Page 1 of 61COMMUNICATIE – MEER DAN PRATEN ALLEEN
WAT IS COMMUNICATIE?
OM EVEN BIJ STIL TE STAAN …
Voor mensen met beperkingen (auditief, visueel, motorisch,…) is het niet
vanzelfsprekend om dag in dag uit tot communicatie te komen zoals zij dat willen.
Verschillende factoren die normaalhorenden en mensen zonder beperkingen als
vanzelfsprekend beschouwen, zijn voor mensen met een beperking vaak
belemmerende factoren. De manier waarop het voor de persoon met een beperking
aangenaam is om te communiceren, wordt ook niet door zomaar alle andere personen
zonder beperking vanzelf begrepen. Er is dan een storing in de communicatie.
In deze module wordt dieper ingegaan op het begrip communicatie en de
verschillende communicatiemethoden die kunnen gehanteerd worden door mensen
met of zonder een beperking. Ook de communicatietechnieken in het onderwijs voor
doven en slechthorenden komen aan bod
COMMUNICATIE – EEN DEFINITIE
Communicatie ontstaat wanneer een persoon (of meer) een boodschap verstuurt en
ontvangt, die kan worden verstoord door omgevingsruis, die ontstaat binnen een
context, die een effect heeft en die plaats laat voor feedback. Communicatie kan
plaatsvinden in verschillende contexten van intra-persoonlijk, interpersoonlijk, kleine
groep, spreken voor publiek of massa communicatie. Dit kan face-to-face, over
telefoon of langs het internet, of via verscheidene andere wegen.
Alle communicatie vindt plaats in een context die minstens vier dimensies heeft:
fysisch, sociaalpsychologisch, temporeel en cultureel. De fysische context is de
concrete omgeving waarin de communicatie plaatsvindt. Deze context heeft tot op
een bepaald niveau een invloed op de inhoud van de boodschap en op de vorm ervan.
De sociaalpsychologische context bevat onder andere de aard van de relatie tussen
de communicatiepartners, de rollen waarin de participanten zitten en de culturele
regels van de gemeenschap waarin gecommuniceerd wordt. De temporele context
bevat het moment van de dag, het moment in de samenleving waarop de
communicatie plaatsvindt en de manier waarop een boodschap past in de
opeenvolging van communicatie-events. De culturele context bevat het geloof, de
waarden en de gedragsregels die gedeeld worden door een groep van mensen en die
worden doorgegeven van de ene generatie op de andere. Deze vier contexten staan
constant in interactie met elkaar.
, Page 2 of 61
Elke persoon die in de communicatie betrokken is, is zowel een zender als ontvanger.
Van zodra je zelf een boodschap zendt, ga je ook een boodschap terug ontvangen,
zowel van jezelf (jezelf horen, jezelf voelen bewegen,…) als van je
communicatiepartner (visueel of auditief). Om een boodschap te kunnen overbrengen
moet de zender deze gaan coderen. Dit kan door de boodschap te zeggen, op te
schrijven, te gebaren,… Om de boodschap te ontvangen en te begrijpen moet de
ontvanger deze gaan decoderen, door bijvoorbeeld te lezen of te luisteren of te kijken
naar de gebaren.
Het communicatiekanaal is het medium waardoor de boodschap wordt doorgegeven.
Dit gebeurt zelden langs één apart kanaal, maar vindt meestal simultaan plaats langs
meerdere kanalen (bijvoorbeeld gesproken taal gecombineerd met lichaamstaal,
expressies,…). Wanneer een communicatiepartner een beperking heeft (auditief,
visueel, motorisch,…) kan een van de communicatiekanalen verbroken worden en
moet er in de communicatie gezocht worden naar een alternatieve manier om de
boodschap over te brengen.
Het begrip communicatieruis betreft alles wat kan interfereren bij het coderen of
decoderen van een boodschap. Bij extreme ruis kan deze ervoor zorgen dat een
boodschap niet van bij de zender tot bij de ontvanger geraakt. Meestal is er wel enige
vorm van ruis aanwezig die een deel van de boodschap kan verstoren wanneer deze
van zender naar ontvanger verstuurd wordt.
VERBALE EN NON-VERBALE COMMUNICATIE?
https://youtu.be/AuN_eWIrns4
In communicatie worden twee grote systemen gebruikt, namelijk de verbale en non-
verbale communicatie. Verbale boodschappen zijn boodschappen die worden
verstuurd via woorden, dit kan gesproken of geschreven zijn. Vocalisaties zoals lachen
en gevocaliseerde pauzes (“uhu, mm, ah,…”) behoren dan weer tot de non-verbale
communicatie, net zoals gezichtsuitdrukkingen, oogbewegingen, gebaren, etc.
Boodschappen zijn meestal ‘pakketten’ die bestaan uit zowel verbale als non-verbale
signalen die simultaan gebeuren. Meestal gaan de verbale en non-verbale
gedragingen elkaar versterken en/of ondersteunen.
VERBALE COMMUNICATIE
Verbale boodschappen baseren zich op vastgelegde grammaticale regels. Dit is
echter niet genoeg om effectieve communicatie te bereiken. De betekenis van een
boodschap hangt af van de zender. De persoonlijke context speelt een rol. Taal is
vervolgens denotatief (je kan het opzoeken in de woordenboek) en connotatief
(emoties spelen een rol in de betekenis van het woord). Verder hangt de betekenis
ook af van de context waarin de boodschap wordt doorgegeven. Boodschappen
zullen ook variëren in graad van beleefdheid en assertiviteit.
NON-VERBALE COMMUNICATIE
, Page 3 of 61
Non-verbale communicatie is communicatie zonder woorden. Het cruciale aspect van
non-verbale communicatie is dat de boodschap die verzonden wordt op een of andere
manier wordt ontvangen door de communicatiepartner.
Non-verbale communicatie heeft verschillende functies:
o Integratie met verbale boodschappen om de boodschap zo goed mogelijk
te kunnen overbrengen. Het kan de boodschap kracht bijzetten, aanvullen,
etc.
o Voornamelijk door non-verbale communicatie wordt er een indruk gevormd
van de zender en de ontvanger, hoe de persoon in elkaar zit. De
belangrijkste non-verbale expressie hieraan gerelateerd is de lach.
o Door non-verbale communicatie worden relaties gedefinieerd. De manier
waarop je communiceert bepaalt hoe je relatie met de
communicatiepartner is (familiaal, streng, formeel of informeel,…).
o Non-verbale communicatie structureert het gesprek. De
communicatiepartners geven en ontvangen non-verbale tekens dat ze
klaar zijn om te spreken, te luisteren of commentaar te geven op wat de
zender juist heeft overgebracht.
o Non-verbale communicatie kan anderen beïnvloeden en misleiden.
o Met non-verbale communicatie worden emoties uitgedrukt.
Non-verbale communicatiekanalen
o Communicatie met het lichaam: Twee aspecten van het lichaam zijn
specifiek belangrijk om boodschappen over te brengen. Allereerst de
bewegingen die men met het lichaam maakt. Ten tweede het algemene
voorkomen van het lichaam.
o Faciale communicatie: Met faciale uitdrukkingen kunnen variaties in
boodschappen teweeg gebracht worden, in het bijzonder met emoties. Het
belang van deze faciale cues heeft geleid tot de creatie van de smileys en
emoticons die vaak gebruikt worden in e-mails en verbale boodschappen
op sociale media. Volgens onderzoekers kunnen gezichtsuitdrukkingen
minstens acht emoties weergeven, namelijk blijheid, verrassing, angst,
boosheid, verdriet, walging, minachting en interesse. Andere emotionele
uitdrukkingen worden gevormd door combinaties van deze acht primaire
emoties. De uitdrukkingen worden gevormd door verschillende delen in het
gezicht.
o Oogcontact: Met oogcontact kan naar feedback gezocht worden. Met
oogcontact wordt ook aangegeven dat het communicatiekanaal open is en
dat de andere communicatiepartner nu de beurt mag nemen. Oogcontact
kan ook een indicator zijn voor de aard van de relatie met de
communicatiepartner, positief of negatief. Door oogcontact wordt de
fysieke afstand tussen de communicatiepartners verkleind. In elke cultuur
zijn strikte, maar onuitgesproken, regels voor de gepaste duur van
oogcontact. Wanneer het oogcontact minder lang duurt, kan dit bij de
ontvanger overkomen als een desinteresse.
o Aanraking: Aanraking is misschien wel de meest primitieve vorm van
communicatie, het eerste zintuig dat in communicatie werd gebruikt.
Aanraking communiceert positieve gevoelens. Het geeft ook aan dat je wil
spelen, ofwel met affectie ofwel agressief. Met aanraking neemt de
communicatiepartner een vorm van controle aan. Het controleert de
, Page 4 of 61
gedragingen, attitudes en/of gevoelens van de andere
communicatiepartners. Het is ook een deel van rituelen (bv. een hand
geven).
o Intonatie en spreektempo: Intonatie is een vocale maar non-verbale
dimensie van spraak. Het heeft niets te maken met wat gezegd wordt,
maar wel met hoe het gezegd wordt. Intonatie kan de betekenis van een
boodschap grondig veranderen. Ook de kwaliteit van de stem, het
spreektempo en het volume, net zoals ritme, pauzes en vele andere zaken
beïnvloeden de decodering van de boodschap door de ontvanger.
THE IMPORTANCE OF NONVERBAL CUES AS TOLD BY “FRIENDS”
https://youtu.be/OvEci5Bjgd4
COMMUNICATIEMODI
https://youtu.be/JY4uof7vvZk
Er zijn verschillende methoden om tot communicatie te komen. In wat volgt wordt er
dieper ingegaan op deze methoden, gaande van communicatie tussen mensen zonder
enige vorm van beperkingen tot communicatie tussen personen met meervoudige
beperkingen.
ORALE COMMUNICATIE
Orale communicatie komt tot stand door middel van het gesproken woord. Om orale
communicatie tot een succes te kunnen brengen moet de zender in staat zijn om de
boodschap te kunnen coderen naar gesproken woorden. Daarnaast moet de
ontvanger een voldoende auditief vermogen hebben om de gesproken woorden te
kunnen decoderen en de betekenis van de boodschap te begrijpen.
MANUELE COMMUNICATIE
EVEN BEKIJKEN …
https://www.youtube.com/watch?v=OR83i0sZWCw&t=2s
GEBARENTAAL
Gebarentalen zijn talen. Ze ontstaan op een natuurlijke manier door contact tussen
verschillende mensen, in dit geval dove mensen. Elke gebarentaal heeft een eigen
grammatica en “gebarenschat”. In gebarentaal spreek je met je handen en lichaam,
luisteren doe je met je ogen. Gebarentalen zijn gestueel-visuele talen, gesproken
talen zijn oraal-auditieve talen.
Vlaamse Gebarentaal is de gebarentaal die gebruikt wordt door de Vlaamse
Dovengemeenschap. De roepnaam van Vlaamse Gebarentaal is VGT.
De Vlaamse Gebarentaal is een echte, volwaardige taal met een eigen grammatica en
gebarenschat net zoals het Frans, het Engels en vele andere talen. De Vlaamse
Gebarentaal is een visuele taal waarbij handen en mimiek gebruikt worden. Zelfs
doorheen dik glas of onder water kunnen de gebruikers moeiteloos communiceren. Er
is een groot verschil tussen de grammatica van de Vlaamse Gebarentaal en die van
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentevandeneede. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80461 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now